پرپینیان؛ قلب تپنده‌ی فتوژورنالیسم دنیا

    آنجا که صحبت از جمعیت و وسعت شهری باشد پرپینیان با حدود ۱۲۰ هزار نفر شهروندش حرفی برای گفتن ندارد ولی وقتی که پای عکاسی خبری و مطبوعاتی به میان می‌آید این شهر کوچک فرانسوی با جشنواره‌ی سالیانه‌اش یکی از مهمترین شهرهای دنیا می‌شود و هزاران نفر را به سوی خود می‌کشاند تا از راه تصاویر خبری و مستند با بخشی از آنچه در دنیا می‌گذرد آشنا شوند. 

پرپینیان، شهری زیبا و تاریخی در جنوب فرانسه، امسال شاهد برپایی بیست و چهارمین دوره‌ی جشنواره‌ی فتوژورنالیستی «Visa pour l'Image» شده است که در بین اهالی عرصه‌ی عکاسی به ویژه دست‌اندرکاران رسانه و خبررسانی تصویری اهمیت به‌سزایی دارد. طی روزهای برگزاری جشنواره، پرپینیان انباشته از عکاسان و علاقه‌مندانی می‌شود که برای بازدید از آثار فتوژورنالیست‌ها و عکاسان مستند راهی این شهر کوچک شده‌اند. همچون دوره‌های گذشته برنامه‌های متنوعی از نمایشگاه عکس گرفته تا نمایش فیلم و برگزاری نشست‌های تخصصی و گفتگو با ادیتورها و عکاسان برجسته و بازدید اردوهای دانش‌آموزی جلوه‌ای پرنقش و نگار به جشنواره‌ی بیست و چهارم بخشیده است. 

 

طبق معمول مهمترین بخش جشنواره یعنی نمایشگاه‌های آن امسال هم مورد استقبال عکاسان حرفه‌ای، بنیادها، آژانس‌ها و رسانه‌های تصویری جهان قرار گرفته است. امسال در این بخش ۲۷ نمایشگاه جداگانه از ۱۱ تا ۲۶ شهریورماه جاری عکس‌هایی از جنگ‌ها، بلایا، درماندگی‌ها، محیط زیست، فقر، خیزش‌های مردمی، آئین‌های مذهبی و لحظات شاد و غمگین زندگی مردم جهان را به تماشا گذاشته‌اند.

یکی دیگر از این ۲۷ نمایشگاه به نمایش مجموعه‌ی کامل شده‌ی «Ilvy Njiokiktjien»، عکاس ۲۸ ساله‌ی هلندی، اختصاص دارد که سال گذشته برنده‌ی جایزه‌ی ۸ هزار یورویی بهترین فتوژورنالیست زن سال برای تکمیل پروژه‌ی خود شده بود. مجموعه عکس او درباره‌ی زندگی نوجوانان در کشور آفریقای‌جنوبی است. او در این مجموعه به سراغ اردوگاه آموزشی یک گروه راستگرای افراطی رفته است که علی‌رغم سپری شدن سال‌ها از سقوط رژیم آپارتاید در آفریقای‌جنوبی به نوجوانان سفیدپوست اهل این کشور، که پس از سقوط رژیم قبلی به دنیا آمده‌اند، در مخالفت با ایده‌ی چندفرهنگی نلسون ماندلا موسوم به "ملت رنگین‌کمان" فعالیت می‌کند و ضمن آموزش‌ فنون دفاع شخصی، در رفتاری نژادپرستانه سیاه‌پوستان آفریقای‌جنوبی را دشمن سفیدپوستان آن کشور معرفی می‌کند. مولتی‌‌مدیای تماشایی این گزارش را می‌توانید اینجا ببینید. 

 

اما در هر دوره‌ی این رخداد مهم عکاسی خبری جوایز متعددی از سوی نهادها، آژانس‌ها و هیات‌های داوری گوناگون اهدا می‌شود. سه جایزه‌ی اصلی مربوط به خود جشنواره امسال با داوری گروهی منتخب از ادیتورهای فتوژورنالیسم برای بیست و سومین دوره به برترین مجموعه‌های عکس خبری اعطا شد. بر این اساس Stephanie Sinclair، فتوژورنالیست ۳۹ ساله‌ی آمریکایی، که معمولا بر روی موضوعات اجتماعی و حقوق انسانی کار می‌کند با مجموعه‌ای درباره‌ی نوعروسان نوجوان در کشورهای افغانستان، هند، نپال، نیجریه و اتیوپی برنده‌ی جایزه‌ی ۸ هزار یورویی فیچر یا نگاه ژرف پرپینیان شد. همچنین جایزه‌ی ۸ هزار یورویی برترین گزارش خبری جشنواره هم به خاطر مجموعه‌ عکس‌هایی از باب العزیزیه (سکونتگاه معمر قذافی در طرابلس که تابستان ۹۰ توسط انقلابیون فتح شد) نصیب Eric Bouvet عکاس ۵۱ ساله‌ی فرانسوی شد. روزنامه‌ی نیویورک تایمز آمریکا هم بدلیل مجموعه عکسی از Tomas Munita عکاس ۳۷ ساله‌ی اهل شیلی که در یکی از اردوگاه‌های پناهندگان سوری در مرز ترکیه عکاسی شده جایزه‌ی ۸ هزار یورویی برترین رسانه‌ی خبری روزانه را از آن خود کرد.

 

 

دیگر جایزه‌ی ارزشمند این جشنواره یعنی بورسیه‌ی حمایتی آژانس گتی‌ایمجز امسال با همکاری بنیاد کریس هاندرس، عکاسی فقید بریتانیایی که در لیبی کشته شد، نصیب ۴ عکاس مختلف گشت. این جایزه‌ی ارزشمند شامل مبلغ خیره‌کننده‌ی ۲۰ هزار دلار برای هر یک از عکاسان برگزیده است تا با استفاده از آن امکان تکمیل یک پروژه‌ی عکاسی نیمه‌کاره را داشته باشند. Bharat Choudhary عکاس متولد هند که در نیجریه بزرگ شده و اکنون در لندن ساکن است برای مجموعه‌ای به نام «سکوت دیگران» درباره‌ی مشکلات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جامعه‌ی ۶ میلیون نفری مسلمانان فرانسه به خصوص نسل جوان آن، Paolo Marchetti عکاس ایتالیایی مقیم رم با مجموعه‌ای به نام «تب: بیداری دوباره‌ی فاشیسم اروپایی» با مضمون رونق گرفتن عقاید راست افراطی در بین نسل جوان اروپایی در پی افزایش شدید موج مهاجرت از خاورمیانه همزمان با بحران اقتصادی اروپا، Sebastian Liste عکاس ۲۷ ساله‌ی اسپانیایی با مجموعه‌ی «منتهی‌الیه غربی برزیل» درباره‌ی توسل جستن برخی خانواده‌های فقیر برزیلی برای تصرف زمین‌های کشاورزی پهناوری که در انحصار تعداد محدودی از زمین‌داران کلان قرار دارند و بالاخره Kosuke Okahara عکاس ۳۲ ساله‌ی ژاپنی که به گفته‌ی خود بیش از یک سال پس از وقوع سونامی هولناک سال ۲۰۱۱ در منطقه‌ی فوکوشیما و تخریب گسترده‌ی تاسیسات شهری و نیروگاه اتمی آن به آن شهر رفته و در مجموعه‌ای با نام «تکه‌هایی از فوکوشیما» بخشی از کمبودها و پیامدهای ناگوار ناشی از آن سونامی در زندگی مردم را که هنوز پابرجاست به تصویر کشیده است.    

 

امسال و به پیشنهاد شهردار پرپینیان جایزه‌ی عکاسی ۸ هزار یورویی که هر دوره به نام این شهر به یک فتوژورنالیست جوان اهدا می‌شد به نام جایزه‌ی RÉMI OCHLIK، عکاس ۲۸ ساله‌ی فرانسوی، که اسفندماه ۹۰ در جریان درگیری‌های نظامی در شهر حمص سوریه کشته شد، تغییر نام داد. به هر حال هفتمین دوره‌ی این جایزه با نام جدید نصیب Sebastian Liste، عکاس ۲۷ ساله‌ی اسپانیایی آژانس گتی‌ایمجز، شد. مجموعه عکس او به نام «Urban Quilombo» گزارشی تصویری از زندگی گروهی شماری از مردم یک منطقه‌ی فقیر در برزیل است که از سال ۲۰۰۳ تاکنون با مناسب‌سازی یک کارخانه‌ی متروکه‌ی شکلات‌سازی در حومه‌ی شهر به زندگی گروهی در آن پناه آورده‌اند. گریز از بی‌خانمانی، خشونت‌های خیابانی، ناامنی‌های روزافزون اجتماعی و مقابله‌ با گسترش سریع موادمخدر و فحشا در آن منطقه هدف اصلی این افراد برای روی آوردن به این نوع زندگی بوده است. 

 

دیگر جایزه‌ی بزرگ این رویداد خبری یعنی جایزه‌ی بهترین فتوژورنالیست زن سال، که برای دوازدهمین سال پیاپی، از سوی شرکت کانن اهدا می‌شد هم نصیب «Sara Caron» عکاس ۳۲ ساله‌ی فرانسوی شد. او که تاکنون بارها برای عکاسی به پاکستان سفر کرده و دو کتاب عکس درباره‌ی این کشور به چاپ رسانده در تازه‌ترین مجموعه‌ی عکسش که برنده‌ی این جایزه‌ی ارزشمند شده زندگی زنان پشتون در جامعه‌ی مردسالار پاکستان را به تصویر کشیده است. این جایزه شامل ۸ هزار یورو وجه نقد به عنوان حمایت از تکمیل یا اصلاح یک پروژه‌ی عکاسی است که پس از تایید و ارزیابی داوران از عکس‌های کنونی مجموعه و بیانه‌ی عکاس برای ادامه‌ی کار بر روی آن پروژه اهدا می‌شود. فهرست اسامی سایر راه‌یافتگان به مرحله‌ی نهایی دوره‌ی کنونی این جایزه را می‌توانید اینجا ببینید.

 

دومین جایزه‌ی عکس‌های بشردوستانه‌ هم که توسط کمیته‌‌ی صلیب‌سرخ بین‌المللی اهدا می‌شود به دلیل نشان دادن اهمیت کمک‌رسانی و رسیدگی به امور مجروحین در هنگام وقوع درگیری‌های مسلحانه از آن عکاسی با نام مستعار «Mani» شد که از ناآرامی‌ها و خشونت‌های سوریه به خصوص در حمص عکاسی می‌کند. نمایشگاهی از مجموعه عکس‌های این عکاس ناشناس که در سوریه عکاسی شده‌اند و پیش از این در نشریه‌ی لوموند فرانسه به چاپ رسیده‌‌ بودند، یکی دیگر از ۲۷ نمایشگاه برگزار شده در بخش اصلی جشنواره‌ی امسال است.  فتوژورنالیستی به نام Misha Friedman هم دوازدهمین دوره‌ی جایزه‌ی ۵ هزار یورویی ANI – PixPalace را به دلیل عکس‌هایش از شیوع نگران‌کننده‌ی بیماری سل در محدوده‌ی کشورهای روسیه، اوکراین و ازبکستان دریافت کرد. رادیو بین‌المللی فرانسه و شبکه‌ی خبری France 24 هم کار مشترک ۸ هنرمند مختلف با نام «Defense d’Afficher» را که در ۸ شهر پاریس، نیویورک، بوگوتا، سائوپائولو، تورکو، آتن، نایروبی و سنگاپور اجرا شده و درباره‌ی هنر خیابانی و نقش آن در اطلاعاتی است، که خیابان درباره‌ی جهانی که در آن هستیم به ما می‌دهد، شایسته‌ی دریافت چهارمین جایزه‌ی مستند اینترنتی خود دانستند. این جایزه به مستندی تعلق می‌گیرد که پیرامون یک موضوع روز با بهره‌گیری از تکنولوژی و تکنیک‌های نوین ساخته شده باشد.  

 

افزون بر نمایشگاه‌ها، هر شب نیز برنامه نمایش فیلم‌هایی پیرامون رویدادهای سالی که گذشت برقرار است و سپس نشست و گفتگوهایی پیرامون این رویدادها و این که چرا برخی از آنها بسیار در رسانه‌ها حضور می‌یابند و برخی دیگر پوشش رسانه‌ای چندانی نمی‌یابند، برپا می‌شود. مروری بر جنگ ویرانگر بوسنی، تاریخ سیاسی اجتماعی سوریه از سال ۱۹۲۰ به این سو، استقلال الجزایر از فرانسه در پنجاه سال پیش و نیز صدمین سالگرد غرق شدن کشتی "تایتانیک" و مراسم رونمایی و معرفی از تازه‌ترین کتاب‌های چاپ شده توسط عکاسان و بنیادهای خبری با حضور ناشر و شخص عکاس از دیگر برنامه‌های جنبی امسال جشنواره خواهند بود.

 

همچنین به سنت هر ساله نمایشگاه‌های امسال در ۵ روز پایانی از ۲۷ تا ۳۱ شهریورماه تحت عنوان هفته‌ی آموزش، تنها ویژه‌ی بازدید دانش‌آموزان مدارس فرانسه و اسپانیا به منظور آشنایی هر چه بیشتر نسل جوان با مفاهیم و کاربردهای عکاسی خبری دایر خواهند بود. تعدادی از عکاسان و ادیتورهای برجسته‌ از سراسر جهان وظیفه‌ی توضیح و راهنمایی بازدیدکنندگان نوجوان در این بخش را برعهده دارند. سال گذشته بیش از ۸ هزار دانش‌آموز در قالب این طرح از نمایشگاه‌های جشنواره بازدید کردند.