نظریه‌های هنری در قرن بیستم

توضیحات

کتاب «نظریه‌های هنر در قرن  بیستم» نوشته جیمز ماتسن تامسون، شامل گزیده‌ای از نظریه‌ها، جستارها، مقالات و پژوهش‌های مهم‌ترین و اثرگذارترین صاحب‌نظران و فیلسوفان قرن بیستم در حوزه زیبایی‌شناسی و فلسفه هنر است که توسط داود طبایی عقدایی ترجمه شده است.

داوود طبایی عقدایی دارای مدرک دکتری در رشته ادبیات فرانسه از دانشگاه مینه‌سوتای آمریکا، کار ترجمه را از حدود ۲۲ سال پیش آغاز کرد. نخستین ترجمه‌های او برای کمیسیون ملی یونسکو در ایران بود و قریب ۱۵ سال به عنوان مترجم و ویراستار با این نهاد همکاری داشت.

از این مترجم تاکنون بیش از ۲۰ عنوان کتاب منتشر شده است که از آن میان می‌توان به «راهنمایی بر ادبیات و فیلم»، «در جست‌وجوی آن دیگر»، «دعا برای اشیای گمشده»، «هنر و باستان‌شناسی کره»، «از گورکی تا گورکی»، «مشارکت در توسعه» و «زبان تصویری شاهنامه» اشاره کرد که کتاب آخر در زمستان سال ۱۳۸۸ به عنوان اثر برگزیده جایزه کتاب فصل انتخاب شد.

«نظریه‌های هنر در قرن  بیستم» در هشت بخش مجزا پژوهش‌های مهم‌ترین و اثرگذارترین صاحب‌نظران و فیلسوفان قرن بیستم را ارائه کرده است. بخش‌های مختلف این کتاب عبارت‌اند از «اکسپرسیونیسم یا نظریه بیان» شامل نظریه‌های بزرگانی چون تولستوی و کالینگوود؛ «فرمالیسم» شامل نظریه‌های اندیشمندانی چون راجر فرای و کلمنت گرینبرگ، «رویکرد روانشناختی» با دانشمندانی همچون فروید، یونگ و آرنهایم، «رویکرد جامعه‌شناختی» شامل نظریه‌های کسانی چون کارل مارکس، آرنولد هاوزر و هادینیکولائو.

همچنین «رویکرد نشانه شناختی و ساختارگرایی» شامل گزیده‌هایی از ارنست کاسیرر، رولان بارت و کلود لوی استروس، «رویکرد اگزیستانسیالیستی و پدیدارشناختی» با شرح آرای فیلسوفانی از قبیل هایدگر و مرلوپونتی، «رویکرد پساساختارگرایی» با شرح آرای صاحب‌نظرانی چون ژولیا کریستووا و ژاک دریدا و در نهایت «رویکرد تحلیلی‌ـ‌زبانشناختی» با شرح نظرات اندیشمندانی چون موریس ویتس و آرتور دانتو از دیگر بخش‌های این کتاب است.

طبایی درباره آخرین ترجمه خود گفت: کار ترجمه کتاب «نظریه‌های هنر درقرن  بیستم» به انضمام حدود ۱۸ ماه تحقیقی که صرف آن کردم، قریب سه سال زمان برد. به طور نمونه فقط یک بخش این کتاب رساله ۸۰ صفحه‌ای مارتین هایدگر ــ مشهورترین اندیشمند و فیلسوف قرن بیستم ــ با عنوان «خاستگاه اثر هنری» است. البته این رساله پیش‌تر با نام‌های «سرآغاز کار هنری» و «سرچشمه اثر هنری» به ترتیب با ترجمه پرویز ضیاء شهابی و عباس منوچهری منتشر شده‌اند.

وی افزود: برای برگردان رساله «خاستگاه اثر هنری» هایدگر به دلیل اهمیت و پیچیدگی اثر، ضمن مطالعه بیشتر منابع موجود درباره این اندیشمند برجسته، ترجمه‌های پیشین این رساله را نیز مطالعه کردم و با چند تن از استادان دانشگاهی در حوزه هایدگرشناسی و همچنین دیگر مترجمان و شارحان آثار هایدگر در ایران، گفت‌وگو کردم تا شاید بتوانم در حد توانم ترجمه‌ای نزدیک به اصل و با کمترین ابهام ممکن را ارائه کنم.