دوشنبههای عکاسی در دوشنبههای اول هر ماه توسط «انجمن عکاسان ایران» و همکاری «کارگروه تاریخ عکاسی ایران» در خانه هنرمندان ایران برگزار میشود.
محمد مهدی رحیمیان، مدیر کمیته علمی، آموزشی و پژوهشی انجمن عکاسان ایران گفت: کمیته علمی، آموزشی و پژوهشی انجمن عکاسان ایران در این دوره سه وظیفه یا مأموریت بر عهده دارد، نخست آن که برای تدوین «نقشهی راهِ انجمن»، دادهها و آگاهیهای لازم را گردآوری، تحلیل و به بخش راهبردی و نیز هیئت مدیره ارائه کند تا بر اساس این یافتههای پژوهشی، همکاران و کارشناسان تصمیم سازی و تصمیم گیری کنند. دوم نیازسنجی آموزشی برای افزایش سطح مهارتهای حرفهای اعضا بر مبنای اطلاعاتی است که توسط کمیتهی عضویت در اختیار شورای آموزشی قرار داده میشود و سوم تشکیل کارگروههای پژوهشی با هدف انجام تحقیقات بنیادی، کاربردی و تحولگرایانه است.
در تحقق این موارد با توجه به ضرورت پرداختن به مطالعه و بررسی زیرساختهای «موزه ملّی عکاسی ایران» یا «موزه عکس ایران» کارگروه «تاریخ عکاسی ایران» تشکیل شد. این کارگروه با همکاری اعضای هیئت علمی و مدرسان گروه عکاسی دانشگاه هنر، دانشگاه سوره، دانشکده خبر، دانشگاه تهران و دانشکده علوم نظری و مطالعات عالی هنرِ دانشگاه هنر و گروهی از کارشناسان میانرشتهای و تعدادی از اعضای شورای علمی ۱۰ روز با عکاسان شکل گرفته است.
ایدهی «دوشنبههای عکاسی» با این پیشینه آغاز شد که از سال ۱۳۹۳ تقریباً حدود ۶ ماه از سال، هیئت مدیره انجمن، کمیتهی همایشها و نیز کمیتهی علمی درگیر مطالعه و بررسی طرحها و موضوعات پیشنهادی برای برنامهریزی نشستهای تخصصی، امور نمایشگاهی و اجرایی ۱۰ روز با عکاسان هستند و در یک مورد نیز در سال ۱۳۹۳ دوسالانهی سیزدهم نیز به این حجم از کار افزوده شد و انجمن در مدت سه ماه دو رویداد بزرگ را مدیریت و برگزار کرد.
ما بر اساس نیاز سنجیهای انجام شده و نیز برای استمرار فعالیت کمیتهی علمی در طول سال و با هدف بهرهمندی اعضای انجمن از حضور و مشارکت در نشستها و جلسات گفتگوهای تخصصی و بررسی آثار، آراء و نظرات یکدیگر به برگزاری نشستهای ماهانه در خانه هنرمندان ایران نیاز داشتیم و این برنامه را با مشارکت اعضای فعال انجمن و همکاری سایر کمیتههای تخصصی انجمن، معاونت هنری و روابط عمومی خانه هنرمندان و همکاری تعدادی از اعضای پیشین کمیتهی راهبردی انجمن و گروهی از مدرسان و استادان دانشگاه در زمینهی عکاسی و مطالعات میانرشتهای آغاز کردیم.
استمرار موضوعات و رویکرد مباحث کمیته علمی با خارج کردن گفتگوها و مباحث دیگر از بازه زمانی ۱۰ روز با عکاسان ایران و ساماندهی در قالب «دوشنبههای عکاسی» محقق شد، در حال حاضر «دوشنبههای عکاسی» در نخستین دوشنبه هر ماه با همکاری خانه هنرمندان ایران در سالن امیرخانی برگزار خواهد شد و البته قابلیت و توانایی اجرای این برنامه با مشارکت سایر کمیتههای انجمن و اعضا برای هر دوشنبه و در هر ماه تا ۴ نوبت، قابل افزایش و برگزاری است.
از سوی دیگر در چهارچوب اهداف انجمن یکی از ماموریتهای کارگروه «تاریخ عکاسی ایران» رفتن به سوی تدوین ساختار نهادی به نام «موزه عکس ایران» است، یکی از نخستین ارکان این موزه تخصصی عکس، تأسیس موسسه، پژوهشکده یا یک مرکز پژوهشی برای مطالعه درباره تاریخ عکاسی ایران و چگونگی ایجاد موزه عکس ایران است. مراحل تدوین طرح جامع آن تا ارائه به نهادهای ذیربط مانند: دولت، مجلس، شورای شهر و شهرداری تهران برای معرفی و دفاع از این پروژه ملی از سوی انجمن عکاسان ایران و در صورت نیاز با همکاری این پژوهشکده قابل انجام خواهد بود. این طرح با در نظر گرفتن ضوابط فنی و علمی ساخت موزه متناسب با شرایط اقلیمی ایران و بر مبنای دانش فنی امروز و فردای جهان با تاکید بر تربیت نیروی انسانی کارآمد و زیربخشهای مختلف مورد نیاز از جوانب مختلف بررسی و ارائه خواهد شد.
با توجه به اهمیت آرشیو و بایگانی عکس در حفظ میراث دوران جدید کشور نخستین مکان تخصصی موزه برای عکس در دوره قاجار در آلبوم خانه کاخ گلستان شکل گرفت و در دهه ۷۰ نیز عکسخانه شهر ایجاد و پس از آن نیز آرشیو انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس در کنار مراکز دیگر بایگانی ملی و دولتی ایجاد شد، لازم به ذکر است که بخشی از این میراث به خارج رفته و در آرشیوهای مراکز تحقیقاتی دولتی، نیمه خصوصی و خصوصی به شکل آشکار و پنهان نگهداری میشود. با توجه به حساسیت تاریخی و اهمیت این موضوع در سطح ملی، در نخستین نشست اعضای هیئت مدیره انجمن با کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر تهران در گفتگو با آقای دکتر حق شناس رئیس محترم کمیسیون به ضرورت تخصیص فضا و مکانی مانند بخشی از اراضی عباس آباد برای تأسیس «موزه عکس ایران» تاکید و اشاره کردم.
تحقق موزه عکس به همکاری مجلس شورای اسلامی و دولت هم نیاز دارد. انجمن عکاسان ایران میتواند تعاملهای لازم را برقرار کند و طرحهای اولیه در همین کارگروه پیگیری شوند. در حال حاضر در هیچ دانشگاهی کرسی تاریخ عکاسی ایران وجود ندارد و کارگروه تاریخ عکاسی ایران در این زمینه از مشاوره، دانش و آگاهی افرادی که با شیوههای نوین تاریخنگاری آشنایی و تبحر دارند بهره میبرد.
رحیمیان درباره برنامههای دوشنبههای عکاسی گفت: همان گونه که اشاره کردم یک بخش از دوشنبههای عکاسی در اختیار کارگروه تاریخ عکاسی ایران است که گفتگو پیرامون موزه عکس یکی از زیر مجموعههای آن است. نمایش و بررسی عکسهای اعضای انجمن که امکان چاپ آثارشان فراهم نیست یا امکان برگزاری نمایشگاه نداشتهاند، کتابخوانی و نقد کتابها، مقالات یا رسالههای عکاسی و پژوهشی در مقاطع ارشد و دکتری که به صورت عام به عکاسی و به صورت خاص به تاریخ عکاسی ایران و مطالعات بینارشتهای مرتبط است از برنامههای دیگر دوشنبههای عکاسی است.
نشستهای بینارشتهای بر مبنای تجربههای ۱۰ روز با عکاسان ایران نیز از برنامههای دوشنبههای عکاسی است با این تفاوت که این نشستها بر مبنای یک دوره طولانیتر و حداقل برای یک سال برنامهریزی و اجرا میشوند و نیز دارای رویکرد مشخصی برای یک دوره زمانی هستند و با یکتم یا موضوع در یک دوره از نشستها برگزار خواهند شد. در نظر داریم در همکاری با روابط عمومی انجمن عکاسان ایران مطالب و گفتارهای این نشستها را با نظر کارشناسان کمیتهی علمی تدوین و منتشر کنیم.
نخستین دوشنبههای عکاسی با بررسی موزه عکس ایران، بررسی پیشنهاد روز عکاسی ایران و بررسی نمایشگاه عکس مستند «جنگ خاموش» دوشنبه چهارم شهریورماه در سالن استاد امیرخانی خانه هنرمندان ایران برگزار شد.