روزگار سپری‌شده

توضیحات

«در آلبومی که پیش رو داریم عکاس، عکس‌های سیاه و سپید خود را به دست نشر سپرده است. با این کار تا اندازه‌ای از واقعیت دور شده اما به اندازه‌ی همین دوری بر ژرفای پیام هر عکس افزوده است. عکس‌ها از سیاه و سپید این سرزمین در گذشته‌ای نه چندان دور آن هم در گذار تاریخی‌اش از شیوه‌ی زیست سنتی به شهرنشینی و دوران تازه سخن می‌گویند.»
مهدی غفاری

«در عکس‌های دهه‌ی هفتاد که رنگی نیستند، اگرچه عکاس از عنصری به شدت دستکاری شده در نگاه به عشایر در این نوع از عکاسی خود را محروم می‌کند، همین شیوه به صورتی متناقض به کارا و برجستگی بیشتری می‌دهد و به نظر عمیق انسانی کار‌ها قوی‌تر می‌شود و در عکس‌های رنگی نیز، رنگ به عنوان بخشی واقعی از اصل و محتوای انسانی و طبیعی عکس عمل می‌کند و با هدفی از پیش برنامه ریزی شده (مثلا زیبا‌تر نشان دادن موضوع) بر ساختار آن چیره نشده است.

ممکن است بپرسید غفاری در میان این مردم به دنبال چیست؟ کدام زیبایی و کدام ارزش‌ها را می‌جوید؟ چرا احساس می‌کند باید این مردمان و زندگی روزمره و فرهنگشان را در قاب عکس‌ها جای دهد؟ پاسخ شاید ساده‌تر از آن باشد که تصور می‌کنیم. او به دنبال ریشه‌هایی است که شاید هرگز فرصت نکرده بوده از آن‌ها بهره ببرد و سیراب شود. او به دنبال جهانی از دست رفته یا در شرف نابودی، دست خود را دراز می‌کند و با تمام توان خود می‌کوشد تا این مردمان، دست خود را در دست او گره بزنند تا رودخانه‌های خروشان زمانه، کوچ راه آن‌ها را با خود نبرند.

با دنبال کردن عکس‌های غفاری در زنجیره‌ای از زندگی‌های پرشور و بی‌ریا، احساس زیبایی‌شناسی صمیمانه‌ای می‌کنیم و این هنر بزرگی‌است که عکاسی از این دست، به ما عرضه می‌کند. تصاویر او ارزشی فزاینده به زندگی روزمره، اما صادقانه‌ی انسان‌هایی می‌دهد که وجودشان گویای حرکت پرتوان زندگی است. عکس‌های غفاری فاقد پیچیدگی هستند و زرق و برقی ندارند اما زیباییشان در شفافیت و آرامش او در بازنمایی زندگی سخت مردمانی است که دوستشان دارند.»
ناصر فکوهی؛ استاد انسان‌شناسی دانشگاه تهران

«حسن غفاری دوربین خود را در خدمت ثبت تصویری عشایر ایران قرار داده است. او نمونه‌ی انسان مسئولی است که این وظیفه را به عنوان عکاس در قالب پروژه‌ی وسیعی که سال ‌هاست بدان اشتغال دارد، یعنی عکاسی از عشایر و روستاهای ایران، به عهده گرفته و امانت دارانه پیش می‌برد.

عکس‌های او در آینده مانند حافظه‌ای سرشار، اسناد غیرقابل انکاری از زندگی اقوامی است که در ایرن سرزمین، کنار ما زندگی می‌کنند و در دنیای سیاست زده‌ی امروز معلوم نیست دهه‌ای آینده جه سرنوشتی در انتظار آن‌هاست. امروزه بسیاری از پدیده‌های زیستی گذشته تحت تاثیر دنیایی که به سرعت در حال دگرگونی و تغییر است و یا از بین رفته، است. بسیاری از آداب و رسوم و سنن اقوام؛ رنگ باخته و تغییر شکل داده‌اند.»
افشین شاهرودی؛ عکاس و منتقد