از ناپدیدی

توضیحات

سماء صالح‌زاده در مقدمه‌ی کتاب خود می‌نویسد:

«عکس‌های این کتاب حاصل هم‌نشینی سه مجموعه است که عکاسی آن‌ها را هفت سال پیش آغاز کردم. در طی این سال‌ها نمایش پیدا نکردند زیرا بسیار خصوصی بودند. چاپ آن‌ها در قالب کتاب فرصت ویژ‌ه‌ای است. فرصتی که با انتشار عکس‌ها در تعداد انبوه، آن‌ها را از حیطه‌ی خصوصی درمی‌آورد و با ورودش به زندگی روزمره و دور کردنش از محیط گالری، مجال بیشتری برای ارتباط شخصی‌اش با بیننده ایجاد می‌کند. عکس از تابلویی که طی مراسمی به نمایش درمی‌آید تبدیل به شیئی می‌شود که دست به دست می‌گردد، می‌توان بارها به آن رجوع کرد و دوباره و دوباره به آن نگریست.

این‌ها مروری است بر آنچه بر من گذشته و دیگر ناپدید شده. هرچند اثرات آن برای همیشه به یادگار خواهد ماند. در نورِ بسیار کم گرفته شده‌اند، برای راحت گذاشتن سوژه‌ها در تنهایی‌شان، در حسی از دیده نشدن؛ لحظه‌ای که فراموش می‌کنیم در مقابل دوربین هستیم، گو اینکه اختراع عکاسی این حس را برای همیشه مخدوش کرده و هر چه بیشتر به فکر چگونه دیده‌شدن دامن زده است. برای من پرتره‌های مرسوم راه به جایی نمی‌برند، آن‌ها چیزی از سوژه‌های خود در بر ندارند، تنها بازتاب تصویر دست چندمی از سوژه‌ی خود هستند. این تصاویر نه تنها راضی‌ام نمی‌کنند، بلکه گاهی منزجر کننده می‌شوند.

من در جستجوی تصاویری بودم که حتی برای لحظه‌ای عزیزانم را همان‌گونه که می‌زیسته‌اند -نه درگیر چگونه دیده‌شدن، رسوم، فرهنگ و تربیت‌شان- به تصویر کشد. لحظاتی که گویی در امتداد زمان نیستند.

عکس‌ها نشانگر احساسات و تجربیات من در آن دوره‌اند و از آن‌رو ارزشمند و حائز اهمیت‌اند که آنچه از دست می‌گریخت را تصویر کرده‌اند. اما تلاش من برای تثبیت آن و یافتن راهی برای چیره شدن بر شرایط، بی‌ثمر ماند. بارها کوشیدم با نادیده گرفتنشان از آن‌ها بگریزم، اما هربار مصرانه به سوی من باز می‌گشتند. بروزشان در چنین کتابی شاید مهر پایانی باشد بر این گریز. که از مرگ و نیستی گریزی نیست. حاصل ادای دینی است بر آنچه از خود برجای گذاشته‌اند.»

اطلاعات بیشتر