قفل آینه (Mirror Lock Up) چیست؟

در مقالات عکاسی و نقد‌ها بار‌ها با واژه قفل آینه مواجه می‌شویم. که برای عکاسان حرفه‌ای عملکردی عادی و آشنا است اما برای بسیاری از عکاسان بخصوص کسانی که تازه به سمت دوربین‌های SLR (Singe Lens Reflex  آمده‌اند مکانیزمی نا آشنا است و به صورت کامل با آن آشنا نیستند.

در متن پیش رو قصد داریم شما را با این اصطلاح و عملکرد دوربین‌هایDSLR  بیشتر آشنا کنیم. در اینجا هر وقت از MLU استفاده شد منظور همان قفل آینه و یا Mirror Lock UP  است.

ابتدا باید مقداری از ساختمان جعبه آینه Mirror Box در دوربین‌هایSLR صحبت کنیم. در دوربین‌های SLR جعبه آینه Mirror Box  به شکل زیر است:


همانگونه که در تصویر می‌بینید این جز از دوربین که اصلی‌ترین قسمت در دروبین‌هایSLR  است متشکل از قطعات مختلفی است که اصلی‌ترین اجزای آن شاتر و آینه هستند. در این بین آینه وظیفه انتقال تصویر خروجی از لنز را به سمت چشمی (ویزور) را دارد و هنگامی که دکمه شاتر را می‌چکانیم آینه به سمت بالا جمع شده و راه عبور نور به سمت سنسور و یا فیلم باز می‌شود و سپس شاتر با سرعت مورد نظر باز شده و تصویر بر روی سنسور تشکیل می‌شود. تا هنگامی که آینه پایین باشد می‌توان از ویزور تصویر دریافتی از لنز را دید و هنگام چکاندن شاتر تصویر درون ویزور تاریک می‌شود.
عملکرد دوربین در هنگام عکس گرفتن و بعد از چکاندن شاتر در ۷ مرحله انجام می‌شود.
۱-آینه به بالا می‌رود و ویزور تاریک می‌شود.
۲-دیافراگم به اندازه‌ای که تعیین کرده‌اید بسته می‌شود.
۳-شاتر با سرعت از پیش تعیین شده بالا می‌رود.
۴-سنسور و یا فیلم در معرض نور قرار می‌گیرد.
۵-شاتر پایین می‌آید و بسته می‌شود.
۶-دیافراگم به بازترین حالت اولیه باز می‌گردد.
۷-آینه پایین می‌آید.
این ۷ مرحله در کسری از ثانیه و یکی پس از دیگری و بدون وقفه رخ می‌دهد. اما اگر قفل آینه فعال باشد بین مرحله اول و دوم حدود ۳/۱ تا ۲/۱ ثانیه اختلاف خواهد بود.


اما در این بین سرعت حرکت آینه به سمت بالا در دوربین‌های مختلف بسیار گوناگون است و شرکت‌های مختلف همیشه سعی می‌کنند این عمل (بالا رفتن آینه) با حداکثر سرعت و در کسری از هزارم ثانیه انجام شود. این حرکت به سمت بالا توسط یک موتور و فنر‌های مختلفی که در پشت آینه تعبیه شده است انجام می‌شود. حرکت آینه به سمت بالا همیشه با مقداری صدا و لرزش خفیف همراه است. شاید صدای حاصل از بالارفتن آینه زیاد مهم نباشد و تنها در موارد بسیار خاص (مثل عکاسی از پشت صحنه فیلم‌ها و یا عکاسی خبری) گاهی آزار دهنده باشد، اما مشکل بزرگ در هنگام عکاسی، لرزش خفیفی است که بالارفتن و جمع شدن آینه ایجاد می‌کند.
شاید در نگاه اول این لرزش آنقدر کم و خفیف و بی اهمیت باشد که شما اصلاً به آن توجه نکنید اما همین لرزش خفیف در بسیاری از موارد مشکلات زیادی را ایجاد می‌کند. مکانیزم قفل آینه راهکاری است برای جلوگیری از این لرزش خفیف. این امکان اضافه در بسیاری از دوربین‌های گران وجود دارد اما در برخی از دوربین‌های ارزان‌تر و ساده‌تر وجود ندارد.

قفل آینه در چه هنگامی مورد نیاز است؟

شاید این سوال شما نیز باشد! هنگامی که دوربین بر روی سه پایه قرار دارد و احتمالاً سرعت شاتر دوربین شما کمتر از ۸۰/۱ ثانیه است. در سرعت‌های بالا لحظه نور دیدن فیلم و یا سنسور آنقدر سریع است که لرزش خفیف بالا رفتن آینه نمی‌تواند تاثیر زیادی داشته باشد. اما در سرعت‌های پایین همان لرزش خفیف بالا رفتن آینه می‌تواند باعت تار شدن تصویر ثبت شده گردد. بخصوص در هنگامی که شما از مدB  استفاده می‌کنید و می‌خواهید چند ثانیه و یا چند دقیقه نوردهی کنید. این عملکرد بخصوص در عکاسی از آسمان شب و طبیعت به کمک شما خواهد آمد. در صورتی که در مدB  شما بدون استفاده از قفل آینه شات بزنید علاوه بر تاثیری که لرزش بر خروجی کارتان خواهد داشت باعث خواهد شد مقدار بسیار زیادی از انرژی باطری صرف بالا نگه داشتن آینه شود. در صورتی که اگر از مکانیزم قفل آینهMLU استفاده کنید برای بالا نگاه داشتن آینه اتلاف انرژی نخواهید داشت و باطری کمتری مصرف خواهد شد.
یکی از توصیه‌های اساتید و کتاب‌های عکاسی برای داشتن یک تصویر شفاف و واضح از مناظر طبیعت استفاده از سه پایه و قفل آینه است (حتی در سرعت‌های بالا) چرا که باعث می‌شود کمترین میزان لرزش دست به دوربین منتقل شده و لرزش آینه هم بر روی تصویر اثری نداشته باشد. حتی در موارد بسیاری توصیه می‌شود که از دکلانشور و یا ریموت کنترل‌ها برای چکاندن شاتر استفاده کنید تا کمترین تاثیر بر روی عکس شما ایجاد شود و یا اگر از دکلانشور یا ریموت استفاده نمی‌کنید دوربین را بر روی سلف تایمر قرار دهید تا لرزش فشاردادن دکمه شاتر بر روی عکس تاثیری نگذارد.


اینکه قفل آینه در دوربین‌های مختلف چگونه راه اندازی می‌شود بسیار متفاوت است. مثلاً در برخی از دوربین‌ها مثل نیکون این امکان به راحتی از طریق گردونه تنظیمات انتخاب شده و فعال می‌گردد. اما در بعضی از دوربین‌های دیگر مثل کانن فعال کردن قفل آینه در منو  و جز تنظیمات دستی Custom Function  CF  است و باید از طریق منو  آن را فعال کنید یا در دوربین‌های سونی با انتخاب سلف تایمر این امکان نیز به صورت اتوماتیک انتخاب شده و فعال می‌شود، بدون اینکه نیازی به فعال کردن آن داشته باشید. برای آنکه بدانید که دوربین شما این امکان را دارد و یا خیر و در صورتی که دارد چگونه باید فعال شود بهتر است به کتابچه راهنمای دوربین‌تان مراجعه کنید.

چه هنگام از این عملکرد استفاده نکنیم؟
در بسیاری از کتابچه‌های راهنمای دوربین‌ها تذکر داده شده است که از قفل آینه در هنگامی که از یک منبع قوی نوری (مثل خورشید) عکاسی می‌کنید استفاده نکنید، چرا که ممکن است باعث صدمه دیدن پرده شاتر توسط نور خورشید شود. یکی دیگر از مواقعی که توصیه می‌شود این امکان را فعال نکنید هنگام عکاسی در مکان‌های بسیار سرد و برفی است. چرا که ممکن است آینه در اثر سرما یخ زده و دیگر پایین نیاید.