کارت‌های حافظه

معروفترین کارتهای حافظه برای دوربینهای دیجیتال عبارتند از: Secure Digital (SD), CompactFlash (CF), SmartMedia (SM), Memory Stick (MS), MultiMediaCard (MMC) و xD-Picture Card (xD).
نوع کارت حافظه ای که شما باید برای دوربینتان استفاده نمایید بستگی به نوع دوربینی که خریده اید دارد و اساسا کارتهای مختلف بجای هم قابل استفاده نیستند.
در این نوشتار به معرفی انواع کارتهای حافظه و مشخصات فنی آنها خواهیم پرداخت.

کارتهای SD و MMC

از ابتدای ۲۰۰۵ مرسومترین کارت حافظه مورداستفاده کارتهای SD شده است. ظاهر SD و MMC تقریبا مشابه هم هستند، ولی از لحاظ فنی با هم تفاوت دارند. بعضی از دوربینهایی که از SD استفاده می کنند می توانند MMC را هم استفاده کنند که در این مورد باید به دفترچه راهنمای دوربین مراجعه نمایید. کارتهای SD نسبت به کارتهای MMC خیلی سریعتر هستند.
کارتهای SD وجود دارند که برای ذخیره فایلهای موزیک دارای کپی رایت طراحی شده اند و از تکثیر غیر قانونی آنها جلوگیری می کنند. هر چند این استفاده از کارتهای SD چندان گسترش نیافته، ولی این کارتها به خاطر اندازه کوچک و مصرف برق اندکشان مورد توجه سازندگان دوربین دیجیتال قرار گرفته است.
ظرفیت کارتهای SD از ۱۶ MB تا ۲ GB موجود می باشد. همانند سایر کارتهای حافظه ، کارتهای SD نیز با سرعتهای انتقال مختلف تولید شده اند. بیشتر کارتهای SD که با علامت سرعت بالا (High Speed) یا سرعت فوق العاده بالا (Ultra High Speed) مشخص نشده اند دارای سرعت انتقالی در حدود ۲ MB/s میباشند. کارتهای جدید ارائه شده با بازار دارای قابلیت انتقال بین ۸ تا ۱۰ مگابایت در ثانیه هستند که از آن جمله می توان به کارتهای ATP 60x, SanDisk Ultra III یا Extreme اشاره نمود. سرعت انتقال بالا برای ضبط ویدئو با کیفیت فریم در ثانیه بالا یا ترکهای صوتی کیفیت بالا عامل مهمی می باشد. بسیاری از سازندگان دوربینها ی دیجیتال فیلمبرداری با کیفیت ۳۰ fps را تنها با استفاده از کارتهای SD حافظه سرعت بالا تضمین می نمایند.

کارتهای MiniSD
این کارتها برای تلفن های همراه، MP3 Playerها، دوربین های دیجیتال ظریف کاربرد دارند. این کارتها هم از لحاط الکترونیکی و هم نرم افزاری با کارتهای SD معمولی سازگار می باشند. این کارتها از همان واسط SD شامل مشخصات امنیتی حفظ اطلاعات یکسان استفاده می نماید. کارتهای Mini SD دارای ۲۱.۵ م.م. طول، ۲۰ م.م. عرض و ۱.۴ م.م. ضخامت می باشند. البته تا زمان نوشتن این مقاله دوربینی را ندیده ام که از این نوع کارت استفاده نماید.

برای اینکه بتوان از کارتهای MiniSD بجای SD استفاده نمود یک مبدل طراحی شده است که در عکس بالا دیده می شود.

کارتهای حافظه (CF (compactFlash
کارتهای CF درون خود هم تراشه های حافظه و هم مدارهای کنترل کننده را دارا می باشند. بیشتر دوربینهای دیجیتال از کارتهای CF استفاده می کنند و می توانند بدون مشکل از کارتهایی با ظرفیت ۱ GB یا حتی ۲ GB استفاده نمایند.
کلا دو نوع کارت حافظه CF وجود دارد: نوع ۱ Type I (با ضخامت ۳.۳م.م.) و نوع ۲ Type II (با ضخامت ۵ م.م.)
دوربینهایی که شکاف نوع ۱ را دارند نمی توانند از کارتهای نوع ۲ استفاده نمایند، ولی دوربینهای دارای کارت حافظه نوع ۲ می توانند از کارتهای نوع ۱ نیز استفاده نمایند.
کارتهای CF نوع ۱ هم اکنون از محدوده ۸ MB تا ۸ GB وجود دارند – SanDisk که یکی از سازندگان معروف فلش رم ها و کارتهای حافظه است اعلام نموده است که کارت CF Ultra II آنها ظرفیتی در حدود ۸ GB دارد.
CF نوع II
بعضی از دوربینها دارای شکاف نوع II هستند که می توانند کارتهای CF نوع I یا دیگر وسایل ذخیره اطلاعات سازگار مانند میکرو درایوهای IBM/Hitachi را بپذیرند (حافظه 170MB, 340MB, 512MB, 1GB, 2GB, 4GB )

تفاوت کارتهای CF نوع I و II چیست؟
از لحاظ ظاهری کارت CF نوع I شبیه نوع II است بغیر از ضخامت که کارت نوع II دارای ضخامت ۵ م.م. و کارت نوع I ضخامت ۳.۳ م.م. است. دوربینهایی که نوع I را می پذیرند قادر به استفاده از نوع ضخیمتر II نیستند.

مقایسه کارتهای CF نوع I و II

کارتهای SmartMedia
کارتهای SM دارای کنترل کننده نیستند و تنها یک حافظه ساده می باشند که درون یک پوشش پلاستیکی قرار گرفته اند. مدار کنترل کننده باید درون دوربین وجود داشته باشد و این باعث می شود دوربینهایی که قبل از ۲۰۰۱ ساخته شده با کارتهای حافظه بالای ۶۴ و ۱۲۸ مگابایت سازگار نباشند. بنابر این اگر قصد خرید این نوع کارت برای دوربینی را دارید که قبل از ۲۰۰۱ ساخته شده حتما بررسی نمایید که دوربین آن را می پذیرد یا نه.

حداکثر ظرفیت این کارتها ۱۲۸ MB است. چون هیچ سازنده ای دیگر از این نوع کارت استفاده نمی کند این نوع کارت نوعی مرده به حساب می آید و دیگر کسی به فکر افزایش ظرفیت آن نیست. فوجی و الیمپوس دو شرکتی هستند که بیشتر از سایرین از کارتهای SM استفاده می کردند، ولی هم اکنون کارتهای XD را جایگزین نموده اند. دیگر شرکتها هم به استفاده از کارتهای SD روی آورده اند به جز سونی که از کارتهای مخصوص به خود Memory Stick (MS) استفاده می کند.

(xD-Picture Card (xD

شرکتهای الیمپوس و فوجی ژاپن با مشارکت یکدیگر کارتهای XD را توسعه داده و نوع جدیدی از کارتهای حافظه را معرفی نمودند که با طراحی بسیار فشرده در حد یک تمبر پستی، دارای قابلیت داشتن ظرفیتی در حدود ۸ GB است و با مدلهای مختلفی از دوربین های دیجیتال سازگار است و قیمتی قابل رقابت با کارتهای SmartMedia (SM) دارد.

کارت XD با قابلیت حافظه مناسب جوابگوی کاربران امروزی دوربینهای دیجیتال می باشد و ضمنا مبدل PCMCIA و مبدل CF و نیز مبدل Dual XD و مبدل SM برای کارت خوانهای USB برای این کارت موجود می باشد. هم اکنون کارتهای ۵۱۲ و اخیر ۱ GB در بازار موجود می باشد.

الیمپوس با استفاده از تکنولوژی سلول چند سطحی (MLC) توانسته است کارت XD با ظرفیت ۱ GB را روانه بازار نماید که این کارتهای XD سری M قابلیت افزایش ظرفیت تا ۸ GB را دارا میباشد. تکنولوژی MLC مقدار اطلاعاتی را که می توان در یک سلول تکی حافه نگهداری کردد دو برابر می کند و ضمن افزایش ظرفیت هزینه ها را کاهش می دهد.

(Sony Memory Stick (MS

سونی در سال ۱۹۹۸ تولید حافظه فلش خود بنام Memory Stick را آغاز نمود که تا کنون در بسیاری از دوربینهای عکاسی و هندی کم های سونی استفاده شده است. این کارتها با حافظه ۴ تا ۱۲۸ MB موجود می باشند.

تا قبل از ۲۰۰۳ کارتهای MS وجود داشتند که کاربر می توانست با استفاده از یک سوئیچ روی کارت یکی از دو بانک ۱۲۸ MB کارت را استفاده نماید و درواقع ظرفیتی در حدود ۲۵۶ MB را در اختیار داشته باشد. ولی شرکت Lexar یکی از سازندگان معتبر و معروف کارتهای حافظه به همراه Sandisk به ساخت کارتهای حافظه MS روی آورده اند.

کارتهای MS جدید تولید شده توسط این دو شرکت ظرفیتی در حدود ۲ GB و اخیرا ۴ GB دارد که از نوع کارتهای MS Pro می باشند. کارتهای MS Pro با دوربینهای سونی تولید قبل از ۲۰۰۳ به غیر از Sony F717 سازگاری ندارند. حتی برای استفاده از کارت خوان باید از کارت خوانهای جدید استفاده نمایید و کارت خوانهای قدیمی نمی توانند از MS Pro استفاده نمایند.
کارتهای MS Pro درارای سرعت انتقال بالاتر در حد ۱۶۰ MbPs هستند و بااستفاده از وسایل بهینه شده برای استفاده از MS Pro ها مانند دوربین جدید سونی V3 می توان با حداقل سرعت انتقال ۱۵ MbPs از آنها استفاده نمود.

کارتهای MS Pro DUO دارای طولی در حدود نصف طول کارتهای MS هستند. برای استفاده از این کارتها در شکاف کارت MS باید از مبدل مربوطه استفاده نمایید. سونی در دوربین کوچک خود بنام T1 از این کارت کوچک استفاده نموده است.

ضمنا کارت MS Pro DUO با ظرفیت بالا در حدود ۱ GB و سرعت انتقال زیاد نیز وجود دارد.

کارت خوانهای خارجی
سریعترین روش برای انتقال تصاویر دوربین به کامپیوتر استفاده از کارت خوانهای موجود می باشد. این کارت خوانها با توجه به نوع پورت کامپیوتر در انواع متفاوتی موجود می باشند. مرسومترین نوع کارت خوان برای کامپیوترها به درگاه USB متصل می شوند.

در این عکس Sandisk’s 8-in-1 ImageMate USB 2.0 مشاهده می گردد که یکی از معروفترین کارت خوانهای موجود می باشد. این کارت خوان به جز MS Pro DUO و MiniSD که نیاز به مبدلهای تمام سایز دارند، بقیه انواع کارتهای حافظه را قبول می کند. لازم به ذکر است که بخاطر محدودیت توان باس در بعضی از کامپیوترها کات خوان فوق میکردرایوها را قبول نمیکند.

منبع: Steves Digicams