اتوپرتره

خودزندگی‌نامه‌ها معمولاً روایتی خطی‌اند، از آ به ب، غالباً همراستای بردار زمان، به‌جز در رفت و برگشت‌های گاه‌گدار که خاطره‌ای دیگر در گذشته یا آینده می‌دوزند. خاطره‌ها نویسنده را تصویر می‌کنند وقتی دارد عمل یا اندیشه می‌کند و وقتی به ترتیب پشت سر هم می‌نشینند حسی از دگرگونی پیوسته می‌سازند؛ از اینکه نویسنده چطور در گذر زمان به چیزی که هست تبدیل «شده» که عجیب هم نیست. مگر ما غالباً نمی‌خواهیم همین را در مورد آدم‌های «مهم» یا «موفق» بدانیم؟
ادوارد لِوِه -که بیشتر و پیشتر از نویسنده، عکاس بود- این کار را نمی‌کند. خود زندگی نامه‌اش به جای خطی پیوسته، مجموعه ایست از توالی نقاط پراکنده که توالی ناگزیرشان روی سطرهای کتاب به نظر تصادفی می‌آید. هر نقطه یک جمله است درباره خودش -گاهی چند کلمه، گاهی چند سطر- که حس، تجربه یا ترجیحی را به کلمه تبدیل می‌کند؛ گاهی آنقدر شخصی و خصوصی که عریان کننده است اما لحن خنثی و سردشان در تضادی غریب با این محتوای صمیمانه، به گزارشی عینی از یک واقعه‌ی بیرونی می‌ماند؛ توضیح و توجیه و شرح و بسطی در کار نیست. نقطه‌ها -مثل پیکسل‌های یک عکس- صرفاً اینجا و آنجای بوم می‌نشینند و آرام آرام از انبوه این «واقعیت» های پراکنده تصویری شکل می‌گیرد، نه از «شدن» که از «بودن» یا «هستن». تصویری که اسمی بهتر از «اتوپرتره» نمی‌توان برایش پیدا کرد.