جمعه ششم خردادماه ۹۰ نمایشگاه شهرام انتخابی با عنوان «They Go Bang Bang
On My Head» در گالری آران افتتاح میشود. در این نمایشگاه ویدئو،
پرفورمنسها و طراحیهای اخیر شهرام انتخابی به نمایش گذاشته خواهد شد.
کاترین بکر، کیوریتور و مورخ هنری در توضیح کارهای این مجموعه
آورده است: در اثر ویدئویی «من؟» (سال ۲۰۰۴) شهرام انتخابی برای اولین بار
در قامت «مهاجر» به صحنه میآید و از آن لحظه به بعد این خود به مولفه مهمی
در آثار هنری او تبدیل میشود. شخصیت مورد نظر که خود هنرمند است کت و
شلوار ارزانی پوشیده و دگمههای پیراهنش را تا گلو بسته و کفشهای کهنه و
از مد افتاده به پا دارد. با ژستی خودآگاهانه، هنرمند حالاتی به خود
میگیرد که این شخصیت را متعلق به گروه اجتماعی «کارگران مهمان» تصویر
میکند. گروهی که از زمان جهش اقتصادی دهه ۱۹۵۰ در آلمان حضور دارند. با
ایفای نقش این شخصیت، هنرمند که خود بیش از ۲۰ سال است که در برلین اقامت
دارد پیچیدگیهای رابطه دوگانه «خودشناسی» و «درک دیگران از خود» را به
تصویر میکشد؛ مساله دیدن و دیده شدن.
از سال ۲۰۰۵ هنرمند در یک سلسله ویدئو پروفرمانس شخصیت مهاجر را به
وجوه مختلف تقسیم مینماید – همچون بیماری چند شخصتی – و از این طریق تفسیر
جدیدی از شخصیت رادیکالیزه شده ایده اولیه را به نمایش میگذارد. با
بازسازی کلیشۀ تصور رایج از مهاجران، هنرمند بازتاب منفی مفاهیمی
نظیرمردسالاری، تروریسم و جنایتکاری – که در جوامع غربی مخصوصا «پس از ۱۱
سپتامبر ۲۰۰۱ رایج شده– را به چالش میکشد. با ایفای نقش این افراد،
پرخاشگری بالقوه آنها را که به واسطه حس پنهان تهدید به بیننده منتقل
میشود، به شخص خود ارجاع میدهد و به واسطه شخصیتپردازی این کلیشهها، که
موضوع توجه عموم هستند جلوههای سرافکندگی و بیزاری از بروز مییابند.
برخلاف آثار ویدئو و پروفورمانس و چیدمانهای شهرام انتخابی که از
شهرت جهانی برخوردارند، آثار طراحی وی کمتر دیده شدهاند. طی دهۀ گذشته،
طراحیهای او نیز وجوه مختلف نگاه کلیشهای جهان غرب در مواجهه با مهاجران
خاورمیانهای و مسئله هویت و پیچیدگی دیدن و دیده شدن را به چالش
کشیدهاند. برای مثال در مجموعه «من؟» (۲۰۰۴-۲۰۰۵) با استفاده از
طراحیهای قومشناسی اوج دوره اورینتالیسم ترجمان جدیدی از کلیشه مرد
قهرمان در قالب خودنگاره ارائه میدهد. در مجموعه بیست و یک
قسمتی«طراحیهای من» (۲۰۰۶) هنرمند تلاش میکند که توفق خود بر یک چمدان را
به نمایش بگذارد، که این خود از سمبلهای استفاده شده در پروفرومانسهای
قبلی هنرمند میباشد که در آن وضعیت زیستن میان دو فرهنگ را به نمایش
میکشد.
در سالهای اخیر، طراحی به مرکز ثقل آثار وی تبدیل شده. او از ترکیب
ابزارهای مختلف نظیر قلم و کاغذهای براق – بطور مثال در مجموعه «بدون
عنوانها» (۲۰۱۱) – استفاده میکند. این مجموعه نیز مجددا با مفهوم
خودنگاری مربوط است و جلوههای پرخاشگری فطری و خود تخریبی رابه تصویر
میکشد. در مقایسه با ویدئو پرفورمانسها، طراحیهای به هنرمند اجازه
میدهند که توصیف پیچیده تری از روند درونی و فاکتورهای بیرونی برای حرکات
قهرمان گونه ارائه دهد. صورتهای چندگانه هنرمند در این طراحیهای سوررئال و
کاراکترهای عجیب و رویاگونه لایهٔ گوناگونی را با هم ترکیب میکنند:
اساطیر، تصورات آخرزمانی، و عناصر امروزی. از این طریق هنرمند لایههای
جدیدی از معنا را که ریشههای عمیق در پدیده زیستن میان دو فرهنگ در تاریخ
انسان دارد باز مینماید.»
افتتاحیه: ساعت ۳ بعد از ظهر جمعه ۶ خردادماه
نمایشگاه تا ۱۸ خرداد از ساعت ۱۱ تا ۷ بعد از ظهر ادامه دارد.
گالری آران: تهران، خیابان خردمند شمالی، کوچه دی، پلاک ۱۲