به گفته کار‌شناسان شرکت کننده در ششمین روز گردهمایی «۱۰ روز با عکاسان» افراد دلسوزی که دغدغه آرشیو عکس داشته باشند، کم هستند و برای از بین نرفتن عکس‌ها به یک بسیج عمومی نیاز است.
به گزارش ستاد خبری چهارمین دوره «۱۰ روز با عکاسان»، ششمین روز این گردهمایی که پنجشنبه، ۲۴ دی برگزار شد به انجمن عکاسان تبلیغاتی و صنعتی ایران اختصاص داشت.
اولین نشست این روز با موضوع «اقتصاد در عکاسی تبلیغاتی» با حضور یدالله ولی‌زاده رئیس هیات مدیره انجمن عکاسان تبلیغاتی و صنعتی ایران، داریوش کیانی و سعید دستوری به عنوان عکاس برگزار شد.
در بخشی از این نشست سعید دستوری، عکاس که در بخش حقوقی انجمن عکاسان ایران نیز فعالیت می‌کند، نکاتی در مورد نحوه بستن قرارداد بیان کرد: «عکاسان می‌توانند مشخصا قراردادهایی منعقد کنند که بعدا به اشکال برنخورند. قرارداد چیزی است که دو یا چند نفر برای انجام کاری با هم توافق می‌کنند. قرارداد شامل عنوان، موضوع و قصد واقعی طرفین است. زمانی که کاری انجام داده‌اید و به دستمزد نرسیده‌اید می‌توانید از طریق قرارداد در محکمه احقاق حق کنید.»
او افزود: «عنوان طرفین در قرارداد باید ذکر شود. اگر شخص حقوقی در این قرارداد حاضر شود باید حواستان باشد کسی که از طرف او آمده است، اجازه این را داشته باشد و اگر شخص، حقیقی است به بلوغ رسیده باشد و ممنوع المعامله نباشد. مهم است فرد را شناسایی کرده باشید. سومین مسئله، موضوع قرارداد است. قرارداد شما مالی یا عملی است و باید ارزش اقتصادی داشته باشد. موضوع قرارداد باید موجود، معین و معلوم باشد و کیفیت و کمیت آن معلوم باشد. قرارداد‌ها بدون مدت اجاره باطل هستند. مسئله بعدی مبلغ قرارداد است که سند معامله است. محل تنظیم و انجام قرارداد هم باید مشخص باشد.»
او در مورد شرایط تعهد قرارداد گفت: «برخی شرایط مثل مشخص نشدن زمان انجام کار، قرارداد را باطل می‌کند. هزینه انجام موضوع مثل مالیات، عوارض و… باید مشخص و نسخ قرارداد باید تعیین شود. گاهی می‌توان داور هم تعیین کرد که هنگام اختلاف، داوری کند. مرکز داوری اتاق ایران یکی از بهترین مراجع برای انتخاب داور است. سایتی هم به نام «روزنامه رسمی» وجود دارد و شما می‌توانید از طریق آن در مورد افرادی که با شما قرارداد بسته‌اند، اطلاعاتی بدست بیاورید و نسبت به سمت آن‌ها مطمئن شوید.»
داریوش کیانی دیگر عکاس حاضر در این نشست نیز گفت: «دو نفر در قرارداد داریم. عکاس یا موسسه‌ای که خدمات عکس می‌دهد و عکاس یا موسسه‌ای که خدمات عکس می‌گیرد. شکلی که الان در بازار کار ایران تعریف شده باشیم، برای خودمان هم تعریف نشده است و یکسری سردرگمی برای افراد فعال وجود دارد.»
او در مورد کارفرما نیز عنوان کرد: «بخش دیگری از کار ما کارفرمایان هستند. واقعیت این است که ما سیستم تعریف شده‌ای برای کارفرما نداریم. خیلی مواقع با ما تماس می‌گیرند و در مورد قیمت عکس‌ها می‌پرسند و می‌گویند در هر حرفه‌ای متوسط قیمت معلوم است اما در حرفه شما این قیمت‌ها مشخص نیست و من گیج شده‌ام. فکر می‌کنم برای نظم دادن به بازار باید از خودمان شروع کنیم و شرایط موجود را برای کارفرما توضیح دهیم و بگوییم چه درجه از کیفیت را می‌خواهد.»
ولی‌زاده یکی از مشکلات این حوزه را نبود نرخ مصوب دانست: «ما نرخ مصوب نداریم. حالا فرض براینکه نرخ مصوبی داشتیم اما اگر کسی به آن عمل نکرد و قیمتی بسیار پایین‌تر از نرخ مصوب را پدیرفت، راهکاری برای مقابله با آن وجود دارد؟»
دستوری در ادامه نشست گفت: «من عکاسان کشورم را هنرمند می‌دانم و اگر کسی از مصوبه تعیین شده خلاف کرد راهی برای مقابله با او ندارید اما واقعیت این است که اگر او احساس هنرمند بودن کرد، اثرش را با قیمت واقعی ارائه می‌کند. مقوله عکس چیزی نیست که مصوب شود و با توجه به کیفیت، قیمت آن تعیین می‌شود اما غم نان باعث می‌شود گاهی با کمترین قیمت فروخته شود. مصوب شدن قیمت به ضرر عکاس‌هایی می‌شود که هنرمندانه کار می‌کنند و این کار ظلم به آنهاست.»
کیانی در مورد نرخ مصوب عنوان کرد: «فرایند عکاسی تبلیغات کاملا هنرمندانه است اما طرف دیگر داستان، بنگاه‌های اقتصادی هستند و باید به الگویی برسیم که بتوانیم به زبان مشترک با آن‌ها دست پیدا کنیم. می‌توان ۳_۴ قیمت مصوب تعیین کرد مثلا اگر دو عکاس همسطح داشته باشیم که یکی استودیو دارد و دیگری از این امکان بیبهره است، نمی‌توانند قیمت یکسانی برایشان تعیین کرد. اگر بخواهیم به زبان مشترک با کارفرما برسیم باید تعرفه داشته باشیم اما این تعرفه باید انسجام داشته باشد.»
شرایط داشتن یک استودیو تبلیغاتی
در دومین نشست روز پنج شنبه موضوع «شرایط داشتن یک استودیو تبلیغاتی» با حضور فرهود حقی، نادر سماواتی و جلال سپهر بررسی شد.
فرهودحقی، عکاس در مورد شرایطی یک استودیو گفت: «من معنای یک استودیو را الزما آویزان شدن برق و چراغ نمی‌دانم. یک استودیو می‌تواند یک اتاق با پنجره‌های شمالی باشد و الان خیلی از کارهای خوبی که می‌بینیم با تجهیزات ساده عکاسی شده‌اند. در استودیو خلاقیت در اجراست و عکاس باید بتواند از ادوات و امکانات استفاده کند. این خلاقیت تا رسیدن به دوربین و محصول ادامه دارد پس استودیو محلی است که عکاس می‌تواند خلاقیت‌های خود را در یک پروژه نشان دهد. ما استودیوهای عکاسی داریم که فقط کار تبلیغاتی می‌کنند برخی تنها کار صنعتی. البته تبلیغات الزاما برای فروش یک محصول یا شی نیست. حتی به معنای عکس زیبا هم نیست. گاهی عکسی گرفته می‌شود که اتفاقا برای این است که محصولی را نخرید.»
سپس نادر سماواتی در مورد استودیوی خود توضیح داد: «شرایط استودیو براساس سفارش مشتری‌ها بوده و هرچه در این سال‌ها رشد کرده‌ایم برای کارهایی بوده است که به ما سفارش داده‌اند. اوایل عکس‌های زیبایی را دوست داشتیم و به مشتری‌ها پیشنهاد می‌کردیم اما متوجه شدیم این عکس‌ها از سوی مشتری برگشت می‌خورد پس فهمیدیم باید عکاسی محصول انجام دهیم و به مرور از محصولات کوچک به محصولات بزرگ سوق پیدا کردیم. برای محصولات کوچک یک میز که به آن Table Shot می‌گویند نیاز است اما به مرور نیاز به یک استودیویی داشتیم که از محصولات بزرگ‌تر عکاسی کنیم.»
سپهر در ادامه نشست گفت: «برای داشتن یک استودیوی حرفه‌ای به تقسیم‌بندی‌هایی که آقای سماواتی گفتند نیاز داریم اما روی صحبت من با کسانی است که در بدو کار هستند. من معمولا توصیه می‌کنم با ابزار کم و مختصر کار کنید. کار در فضای کوچک، شرایط را به ما تحمیل می‌کند البته در چنین فضایی ژول‌های پایین کافی است. خیلی‌ها با ذوق به سراغ من میآیند و در مورد تجهیزات سوال می‌کنند. اولین پرسش من این است که چند وقت کار می‌کنید چون خروجی شما تحت تاثیر فضا و توانایی‌های شماست. شما نسبت به توانایی‌هایتان می‌توانید یکسری تصمیم گیری‌هایی انجام دهید چون توانایی شما در انتخاب و تهیه ابزار کار خیلی مهم است. معمولا عکاسان خوب تبلیغاتی کسانی هستند که دوست دارند چیزی را با دست بسازند و در غیر این صورت نمی‌توانند روی صحنه‌های کوچک کار کنند.»
فرایند آرشیوسازی عکس در سطح کلان
همچنین نشست پایانی این روز با موضوع «فرآیند آرشیوسازی عکس در سطح کلان» برگزار شد. در این نشست قرار بود حمیدرضا بانصیری مدیرکل چند رسانه‌ای خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) و پروین صدرثقه الاسلامی از مجموعه تاریخی فرهنگی کاخ موزه گلستان شرکت کنند اما نشست بدون حضور آن‌ها برگزار شد و محمدرضا علی مددی به عنوان دبیر سرویس عکس ایرنا به جای بانصیری در کنار علی ططری مدیر مرکز اسناد کتابخانه مجلس و فرزاد هاشمی عکاس حاضر شد. مدیر این نشست عباس میرهاشمی بود.
محمدرضا علی مددی از آرشیوسازی در خبرگزاری ایرنا گفت: «متاسفانه در تولید عکس بخش غم‌انگیز آن آرشیو سازی عکس‌هاست. خبرگزاری ایرنا از سال ۱۳۳۹ شروع به فعالیت کرده است و از این تاریخ آرشیو عکس داریم. خبرگزاری پارس سابق مجموعه عکس‌هایی از دربار و دولت داشته است و امروزه نیز شش هزار و سیصد عکس از آن دوران داریم. همچنین تا سال ۱۳۸۰ هشت هزار و هشتصد عکس موجود است. از زمانی که دوربین‌ها دیجیتالی شد حدود هفتصد هزار عکس دیجیتالی داریم و در حوزه دفاع مقدس نیز ۱۰۰ هزار فریم موجود است. کسانی که در چند سال اخیر آمده‌اند، برای این آرشیو عکس دلسوزی نکرده‌اند و فقط به دنبال منافع دیگر بودند. همچنین در عکاسی انسجام کلی در آرشیو سازی نداشته‌ایم. همه ما تلاش کردیم که نگاتیو‌ها از بین نرود و نیاز فراوانی به ابزار داریم.»
سپس علی ططری از تجربه خود در مرکز اسناد ملی سخن گفت: «من حدود هشت سال است که مدیر مرکز اسناد کتابخانه مجلس اسلامی هستم. مجموعه ما تنها آرشیو پارلمانی است. مجموعه ما ۱۲ واحد از جمله فهرست نویسی، پژوهش و… دارد. یکی از واحدهای مهم شنیداری و دیداری عکس، فیلم، کاست و… است. طبق آماری که در دست داریم نزدیک یک صد و چهل هزار عکس در اختیار داریم و نزدیک چهل هزار عکس از پارلمان، نمایندگان مجلس است و یک صد هزار عکس که مربوط به علمای شیعه است خریداری کرده‌ایم. در طی هشت سال اخیر ما هزار و سیصد و نود هزار عکس اضافه کردیم. اکثر این عکس‌ها فهرست و خدمات آرشیوسازی دارند که در دسترس پژوهشگران قرار می‌گیرد.»
در ادامه این نشست فرزاد هاشمی، مدیر آژانس عکس صفیر گفت: «ما به عنوان بخش خصوصی به عنوان اولین آژانس عکس هستیم که مجموعه عکس داریم. مجموعه عکس‌های ما به صورت دیجیتالی است. صد و بیست هزار تصویر از فرهنگ، آداب و رسوم، طبیعت و…. درباره ایران داریم و همچنان عکس خریداری می‌کنیم. در بخش خصوصی کار‌ها سخت‌تر پیش می‌رود ولی در بخش دولتی اینطور نیست و امکانات زیادی دارند.»
عباس میرهاشمی، در نشست و رئیس هیات مدیره انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس نیز در مورد آرشیو این انجمن گفت: «از سال ۱۳۸۰ انجمن عکاسان دفاع مقدس را شروع کردیم. یک آشفتگی در نگهداری آثار وجود داشت. از سال ۱۳۸۰ جمع آوری آثار را شروع کردیم ولی باید توجه داشته باشیم که بخشی از عکس‌ها از بین می‌روند و بقیه هم دچار فرسایش می‌شوند.»
میرهاشمی در پایان گفت: «یکی از خطاهای مهم این است که عکس‌های تولیدی ما بدون اطلاعات است یعنی اینکه اطلاعات کافی در کنار عکس‌ها وجود ندارد در نتیجه این عکس‌ها از بین می‌رود. همه ما باید بسیج شویم تا مشکلات این حوزه را برطرف کنیم. مشکل ما این است که افراد دلسوز در این حوزه خیلی کم است و نشست‌های دیگری باید در این زمینه برگزار شود تا به نتایج بهتری برسیم.»
کارگاه آموزشی
در ششمین روز این رویداد که پنج شنبه، ۲۴ دی در خانه هنرمندان برگزار شد، کارگاه آموزشی یدالله ولی‌زاده با موضوع «عکاسی قطره و مایعات» از ساعت ۱۰ الی ۱۳ برپا شد.
رویکرد این کارگاه آشنایی با مقوله‌ای در عکاسی تبلیغاتی به نام عکاسی انجماد Frizing photography بود. کارگاه در سه بخش برگزار شد که در بخش اول کار با دستگاه شیر الکتریکی و کنترل قطرات آب به نحوی که برخورد زیبایی داشته باشند، آموزش داده شد و نمونه‌هایی هم اسلاید شد. در قسمت دوم روش ایجاد نوعی اسپلش در مایعاتی مانند شیر مورد بررسی قرار گرفت و قسمت سوم نوع دیگری از اسپلش که بر اثر چرخش سوژه ایجاد می‌شود آموزش داده شد.
بخش ویژه
همچنین بخش ویژه «نگاه شخصی» از ساعت ۱۶ تا ۱۷ با حضور یلدا معیری با نمایش ۲ مجموعه عکس «زیر سایه امام» و «رفتار دوگانه ایرانیان در محرم و صفر» در گالری پاییز برگزار شد. از ساعت ۱۷ تا ۱۸ با حضور فاطمه بهبودی با نمایش مجموعه عکس‌های «ایران، سرزمین عشق، درد، سنت، ایمان و امید» که با موضوعات مختلف طی چند سال عکاسی شده است، برگزار شد. «جشنواره ملی عکس فیروزه تبریز» که تا کنون ۶ دوره در تبریز برگزار شده است، از ساعت ۱۸ تا ۱۹ توسط کریم متقی دبیر چهار دوره این جشنواره نمایش داده شد. کریم متقی به توضیح درباره هدف، شکل گیری این جشنواره، معرفی داوران، برگزار کنندگان و کمیته سیاستگذاری پرداخت.