وقتی نقش نور در عکاسی پیش می‌آید، حتی نور کم هم تاثیر زیادی دارد. به صورت دقیق برای زمان‌بندی عکاسی خود در نور خوب برنامه‌ریزی کنید و یقین داشته باشید که تقویت خواص نوری و درخشش سوژه عکس شما تاثیر بسیار زیادی در زیبایی عکس شما خواهد داشت.
نور در عکاسی همه چیز است، نور خوب عکس شما را زنده می‌کند. سوژه، ترکیب‌بندی و پس‌زمینه همه عناصر مهم عکس هستند اما فقط نور است که می‌تواند سطح کیفی عکس شما را جابه‌جا کند. اما به یاد داشته باشید که هم نور خوب داریم هم نور بد، همان‌طور که نور خوب می‌تواند سطح کیفی عکس شما را چند پله بالا ببرد، نور بد هم می‌تواند یک عکس را آن قدر تضعیف کند تا دیگر حتی ارزش آرشیو کردن هم نداشته باشد.
نور در ساعت‌های نزدیک به ظهر، عمدتا بدترین نور برای عکاسی است، به خاطر اینکه این شرایط نوری رنگ سوژه را تضعیف می‌کند و جلوه غمگینی از سوژه ارایه می‌کند، ضمن اینکه باعث می‌شود سایه‌ای از کلیات و جزییات سوژه وجود نداشته و عکس بدون کنتراست به وجود بیاید. به طور کلی اگر شما تمایل به ثبت یک عکس خارق‌العاده دارید، در ساعت‌های ظهر یک روز آفتابی به هیچ وجه زمانی خوبی برای رسیدن به هدف نیست.
اما زمان‌های نوری زیادی برای عکاسی موفقیت‌آمیز وجود دارند، مانند نورهای طلایی قبل و بعد از طلوع و غروب خورشید. نور دیفیوز شده آفتاب به هنگام عبور از میان لایه ابر نازک و حتی نور در شرایط آب هوایی بد مانند طوفان، برف و باران یا مه. ضمن اینکه راه‌های زیادی برای استفاده کردن از نورهای خوب در ثبت جلوه‌های متفاوت وجود دارد. پس ما با بررسی اصول عکاسی ادامه می‌دهیم: یادگیری هنر به خدمت گرفتن نور!
توصیه‌های عکاسان بزرگ:
۱- به سمت خورشید عکاسی کنید
دنی گرین (Danny Green) عکاس انگلیسی که عکس‌های پر شور و حالی از مرغان دریایی و مرغابی‌های وحشی ثبت کرده است: عکاسی به سمت منبع خورشید ریسک موفقیت شما را بالا می‌برد اما فقط اگر به درستی انجام شود پاداش خوبی در پی خواهد داشت. بهترین موقعیت، وقتی است که در مقابل لحظات غروب یا طلوع در سوژه بین شما و خورشید قرار گیرد، به شرطی که فرم بدن و سوژه به طور کامل در تصویر قابل تشخیص باشد.
دنی از همین تکنیک برای ثبت تصویر ساده و زیبا به صورت ضد نور از قدم زدن این دو مرغابی پا قرمز در نور غروب استفاده کرده است. او می‌گوید: نکته مهم این است که سوژه اصلی از هر موضوع کم‌نور و تاریک دیگری در تصویر به دور بوده تا بیننده فرم کامل بدن سوژه را بصورت ضد نور (تاریک) در برابر زمینه روشن تصویر ببیند.
نورسنجی خود را از روشن قسمت تصویر انجام دهید تا یک ضد نور کامل ثبت کنید. اما می‌توانید نوردهی‌های متفاوت را نیز آزمایش کنید، انتخاب بهترین میزان نوردهی برای ثبت بسیار مهم است. نوردهی‌های متفاوت حس و حال عکس شما را متفاوت می‌کنند.
قرار دادن سوژه دقیقا در برابر نور خورشید به هنگام طلوع یا غروب که خورشید به خط افق نزدیک شده است روش بسیار جذابی است. با این روش شما فقط درخششی جزیی در خطوط دور بدن سوژه خود ایجاد کرده و هاله‌ای از نور به دور سوژه ثبت می‌کنید. این روش برای ثبت عکس پستانداران بسیار موثر است.
۲- هدف خود را طلوع یا غروب قرار دهید.
میگوئل لاسا (Miguel Lasa) عکاس متولد اسپانیا که در شمال انگلستان زندگی می‌کند و رزومه خوبی در عکاسی از حیات وحش دارد. ساعت‌های طلایی قبل و بعد از طلوع و غروب برای عکاسی در طبیعت فوق‌العاده هستند. تم رنگی قرمز و زرد فوق‌العاده‌ای در فضا دیده می‌شود، دقیقا بر خلاف نور سرد و بی‌روح ساعت‌های ظهر.
عکاسی در این ساعات مزایای دیگری نیز برای عکاسی از سوژه‌های حیات وحش نیز دارد. میگویل که پرتره یوزپلنگ فوق را در همین ساعات ثبت کرده می‌گوید: به جز شرایط نوری مناسب، حیوانات نیز در این ساعات تحرک و فعالیت بیشتری دارند و از لانه‌های خود بیرون هستند و زمان بسیار مناسبی برای ثبت لحظات دیدنی از زندگی آنها است.
فقط باید به یاد داشته باشیم که این لحظات به سرعت گذرا بوده و شرایط نوری در ساعات طلوع و غروب به سرعت تغییر می‌کنند و فرصت‌های خوب از بین می‌روند.
۳- ابر هم می‌تواند کیفیت نور را بهتر کند:
جو کورنیس Joe Cornish عکاس بریتانیایی که به خاطر عکس‌های چشم‌انداز خود شناخته شده است معتقد است نور نباید همیشه شرایط بسیار رویایی داشته باشد تا خوب باشد. نور به وجود آمده از ابری که در مقابل منبع نور قراردارد نیز در برخی شرایط برای عکاسی بسیار مناسب است. ابر در مقابل خورشید به صورت یک دیفیوزر عمل می‌کند و نور بسیار نرم را بر سوژه می‌تاباند.
این نور سطح پوست یا بافت سوژه را بسیار نرم و با جزییات کامل به نمایش می‌گذارد در حالتی که کنتراست به وجود آمده از نور شدید و مستقیم باعث ایجاد سایه‌های جزیی بر سطح سوژه شده و مانع نمایش جزییات و بافت سطح سوژه به صورت نرم و دقیق می‌شود.
پوشش گیاهی در این شرایط نوری بسیار خوب و با جزییات دیده می‌شوند. جو کورنیس، عکاس عکس بالا معتقد است نور نرم و دیفیوز شده باعث می‌شود انعکاس نامناسب نور از روی شاه و برگ درختان بر روی دیگر شاخه وجود نداشته و سوژه با بافتی نرم و یکنواخت دیده شود. ضمن اینکه این شرایط نوری رنگ‌های طبیعی‌تری از گیاه به نمایش می‌گذارد.
۴- از هوای بد استقبال کنید:
بن هال (Ben Hall) عکاس چشم‌انداز و حیات وحش می‌گوید: وقتی ابرها تجمع می‌کنند و طوفان شروع می‌شود شما وسوسه می‌شوید که در منزل بمانید و استراحت کنید، اما این دقیقا لحظاتی است که باید برای عکاسی بیرون بروید. در هوای بد معمولا عکس‌های خوبی می‌توان ثبت کرد. شما باید برای هنر خود زحمت بکشید، باران و برف فضا و حس خوبی به عکس شما می‌افزاید.
بن برای ثبت این عکس رویایی از قو در شرایط نامساعد جوی و هوای بسیار سرد به عکاس پرداخته است. او می‌گوید: من عاشق عکاسی در برف هستم، برف عمق و کیفیت عکس را افزایش می‌دهد. ضمن اینکه برف به عنوان یک منعکس‌کننده نور باعث می‌شود بخش‌های زیادی از سوژه پیش روی شما با نور مناسب روشن شده باشد.
فقط به یاد داشته باشید که دوربین و لنز خود را از نفوذ قطرات آب و برف حفظ کنید و قبل از هر ثبت از پاک بودن سطح لنز از قطرات آب مطمئن شوید.
۵- وقتی نور شدید هم باشد، می‌توان عکاسی کرد.
پیتر کایرنس (Peter Cairns) عکاس اسکاتلندی و از سرمایه‌گذاران پروژه ویژن ۲۰۲۰ است. پیتر کایرنس معتقد است در نور شدید هم می‌توان عکاس کرد، مانند این عکس از گل بابونه که در شرایط نوری ذکر شده ثبت شده است. زیرا سوژه فرم و گرافیک ساده و رنگ‌های واضح و خیره‌کننده‌ای دارد.
او می‌گوید من بسیاری از ساعات میانی روز را برای عکاسی از گل‌های بابونه زیر آسمانی آبی انتخاب می‌کنم و سعی می‌کنم این رنگ‌های خیره‌کننده را با استفاده از فیلتر پولاریزه به دست بیاورم و با کراپ اطراف سوژه، احنمال عدم تمرکز بر روی سوژه اصلی را نیز از بین برده‌ام.
اگر که لازم باشد شما در شرایط نور شدید عکاسی کنید، روش‌ها و ابزار متنوعی برای رضایت‌بخش کردن نتیجه وجود دارد. به طور مثال هنگامی‌که می‌خواهید از گیاهان و یا حشرات کوچک و کم‌تحرک عکاسی کنید، استفاده از یک دیفیوزر برای نرم کردن نور بسیار کارآمد است. حتی یک برگ کاغذ سفید یا دستمال کاغذی نیز نقش دیفیوزر را برای شما بازی خواهد کرد. راه‌های دیگر، استفاده از یک منعکس‌کننده نور بر روی بخش‌های تیره‌تر سوژه و یا حتی بهره گرفتن از سایه خودتان به هنگام عکاسی است.
نکات کلیدی:
۱- جهت‌های مختلف را تست کنید: عکاسی در حالی که نور از پشت سر شما به سمت سوژه تابیده راحت‌ترین روش هست، اما همیشه همین کار را نکنید، بعضی اوقات عکاسی رو به نور را امتحان کنید، جزییات فرم سوژه، هاله نور ایجاد شده و… عواملی هستند که در این شرایط بدست می‌آیند.
۲- استفاده از چشم سوژه: ثبت تصویر منبع نور منعکس‌شده از چشم سوژه‌ها در بعضی عکس‌های پرتره حیوانات جلوه بسیار خوبی است.
۳- به تغییر شرایط نور دقت کنید: شرایط نوری به شدت تغییر می‌کند و شما باید این تغییر را به دقت پیگیری کنید، اگر سوژه حیوانی باشد، جابجایی سوژه نیز این تغییر را دو چندان می‌کند.
۴- از هود استفاده کنید: همیشه از هود لنز استفاده کنید، به خصوص هنگامی که رو به خورشید عکاسی می‌کنید، هود باعث می‌شود انعکاس‌های ناخواسته منبع نور (فلر) در تصویر دیده نشود، اگر هود لنز را به همراه ندارید، از دست خود یا حتی یک کلاه برای گرفتن بالای لنز استفاده کنید.
پایان قسمت چهارم
این مجموعه مقالات آموزشی در نشریه بین‌المللی عکاسی «کشف طبیعت و حیات‌وحش» منتشر شده است. هدف از ارایه این مقاله آموزشی ۱۳ قسمتی، بیان جزئیات روش‌ها و اصول عکاسی در طبیعت و روشن کردن روش‌های به‌دست آوردن مهارت‌های لازم در این شاخه از عکاسی است. قسمت نخست، قسمت دوم و قسمت سوم این مقاله پیش از این روی «سایت عکاسی» منتشر شده است.
منبع: See the light
توضیح مترجم: این متن بصورت اختصاصی برای ماهنامه «سرزمین من» و «سایت عکاسی» ترجمه و تنظیم شده و هرگونه بازنشر جزیی و کلی از آن منوط به کسب اجازه از مترجم است.