جان سارکفسکی، از شناخته‌شده‌ترین کیوریتورهای عکس در جهان، ۱۹۸۶. عکس از آرشیو دانشگاه Wisconsin–Madison
کیوریتور[۱] عکس (photo curator) یا کیوریتور عکاسی (curator of photography)، پدیده‌ی نسبتاً متأخری در جهان مشاغل عکاسی است، با این حال یکی از شورانگیزترین‌شان نیز هست. برخی موزه‌ها و خانه‌های هنری در جهان هستند که شغل کیوریتوری را منحصراً برای افراد با پیش‌زمینه‌ی عکاسی راه‌اندازی کرده‌اند. به‌عنوان مثال، موزه تیت مدرن در لندن، نخستین کیوریتور عکس خود را در سال ۲۰۰۹ منصوب کرد.
کیوریتورهای عکس در موزه مجموعه‌های عکس (کلکسیون) را گردآوری می‌کنند، آنها را به نمایش می‌گذارند، درباره‌شان پژوهش کرده و از آنها نگهداری می‌کنند. آنها همچنین مسئول ذخیره‌سازی و عرضه‌ی مجموعه‌های عکس هستند. در موزه، شغل کیوریتوری شاید مهمترین شغل باشد. کیوریتور وظایف پرشماری دارد، اما مقصود و هدف آنها تفسیر عکس‌ها به‌شیوه‌ای است که برای عمومِ گسترده‌ی مخاطبان آگاهی‌رسان و آموزنده باشد.
ورود کردن به این شغل بسیار دشوار است و در آن باید مصمم بود. در قامت یک کیوریتور عکس، نه تنها باید عاشق عکاسی که همچنین باید عاشق پژوهش نیز باشید. بیشتر کیوریتورها وقت‌شان را صرف تحقیق می‌کنند. چند ویژگی دیگر که برای تبدیل شدن به یک کیوریتور عکس موفق نیاز است، از این قرارند:
- مهارت‌های ارتباطی بالا: شاید با متولیان ملاقات کنید، در میان عموم مردم ظاهر شوید، برای نشریاتِ آنلاین یا چاپیِ سازمان‌تان بنویسید. بسیاری از کیوریتورها برای تورهای موزه می‌نویسند و صدا ضبط می‌کنند.
- مهارت‌های مدیریتی: حتی در موزه‌های کوچک، ممکن است لازم باشد با آموزش و مدیریتِ بخش امنیتی، خدمتکاران، راهنماهای تور و کارآموزان سر و کار داشته باشید.
- مهارت‌های تجاری: به‌عنوان یک کیوریتور عکس، معمولاً با متولیان سر و کار دارید، کسانی که هدایای مالی آنها موزه‌ها را سر پا نگه می‌دارد. شما همچنین با سایر کیوریتورها برای داد و ستد عکس‌ها کار خواهید کرد.
- تحصیلات عالی: کیوریتورهای عکس آموزش‌های سختی را می‌گذرانند. بیشتر موزه‌ها به حداقل مدرک کارشناسی ارشد در زمینه‌ی تحصیلی‌تان، که از تاریخ هنر تا نقاشی و عکاسی گسترده است، نیاز دارند. موزه‌های بزرگ مثل اسمیتسنین، موزه هنر متروپلیتن و غیره، تنها کیوریتورهای با مدرک دکتری استخدام می‌کنند. در هر صورت، این انتظار از شما می‌رود که از نظر دانش تاریخی، معاصر و فنیِ عکاسی و، در کل، هنر، متخصص باشید.
- چند زبانی: تکلم به بیش از یک زبان ضروری نیست، اما در موزه‌های بزرگ امتیاز بزرگی محسوب می‌شود. این کار شامل سفر و سروکار داشتن با جوامع دیگر نیز می‌شود. بنابراین توانایی برای برقراری ارتباط بسیار کمک‌تان خواهد کرد.
کیوریتورهای عکس به‌علت نقش اساسی‌شان در پرستیژ موزه و اداره‌اش، دوران کاری جالبی را سپری می‌کنند. کیوریتورها باید اطلاعات را هوشمندانه مدیریت کنند به‌شیوه‌ای که مردم از سرتاسر جهان بتوانند روایت زیباشناختی نمایشگاه‌شان را درک کرده و از آن یاد بگیرند. فهرستی از کارهایی که یک کیوریتور عکس ممکن است با آنها مواجه شود عبارت اند از:
- گسترش مجموعه (کلکسیون): مجموعه‌ی دائمی یک موزه هیچ‌گاه ثابت نیست. این وظیفه‌ی کیوریتور عکس است که از طریق دریافت هدیه، قرض گرفتن یا خرید به این مجموعه بی‌افزاید. ممکن است همچنین برای قرض گرفتن آثار هنری از سایر موزه‌ها یا برپایی تور نمایشگاهیِ مجموعه‌های دائمی، با کیوریتورهای موزه‌های دیگر کار کنید.
- مدیریت مجموعه (کلکسیون): این می‌تواند شامل کار با هیأت علمی و کارکنان برای نظافت، نگهداری، آویختن، به نمایش گذاشتن و نورپردازی مناسب مجموعه‌ها باشد.
- آموزش: رایج است که کیوریتورها استاد دانشگاه سابق در حوزه‌ی هنر یا عکاسی باشند (یا تاریخدان این حوزه‌ها). با نظر به این که کیوریتورها دانشی غنی درباره‌ی عکاسی دارند، آنها معمولاً معلم تاریخ و کنش‌های این حوزه به مردم نیز می‌شوند. شاید یک روز معلم‌هایی را آموزش دهید، روز بعد راهنمای کارآموزان باشید و روز دیگر چیزی برای نشریات بنویسید و سمیناری برگزار کنید.
شروع کار به‌عنوان یک کیوریتور عکس با آموزش آغاز می‌شود. پس از دریافت مدرک کارشناسی ارشد، تجربه در این حوزه بسیار مهم است. مسیرِ کار به‌عنوان کیوریتور عکس به‌احتمال زیاد با کارآموزی یا کار داوطلبانه در یک موزه شروع می‌شود. ممکن است در سایر منصب‌ها مثل دستیار کیوریتور عکس، مدیریت سایت یا مدیر مجموعه کار کنید. نکته‌ی مهم درباره‌ی این کار این است که باید با اشتیاق و احترام به آن نزدیک شوید، چرا که کیوریتور عکس در خواهد یافت که این کار نه تنها برای خود او شورانگیز است و زمینی حاصلخیز فراهم می‌آورد که برای دیگران نیز چنین خواهد بود.
دستمزد کیوریتور عکس
بسته به میزان تجربه در این حوزه میزان دستمزد متغیر است. بنا بر آمار اداره‌ی کار ایالات متحده، کیوریتورهای عکس دارای درآمد متوسط [سالانه] ۴۳ هزار دلار هستند. کیوریتورهای مشغول در مؤسسات فدرال دستمزد متوسط [سالانه] ۹۰.۲۰۵ دلار دارند.
پی‌نوشت
[۱] برگردان‌های فارسی متعددی برای این واژه به کار رفته است، از جمله «کاردار»، «نمایشگاه‌گردان»، «هنربان» و غیره.
