این مجموعه مقالات آموزشی در نشریه بین‌المللی عکاسی «کشف طبیعت و حیات‌وحش» منتشر شده است. هدف از ارایه این مقاله آموزشی ۱۳ قسمتی، بیان جزئیات روش‌ها و اصول عکاسی در طبیعت و روشن کردن روش‌های به‌دست آوردن مهارت‌های لازم در این شاخه از عکاسی است. قسمت نخست و قسمت دوم این مقاله پیش از این روی «سایت عکاسی» منتشر شده است.
کادر بسته یا واید!
انتخاب کادر یک مهارت کلیدی برای هر عکاسی است و اینکه بدانید چه موقع یک کادر بسته ایجاد کنید امری حیاتی است. با کراپ کردن تصویر، برخی از اجزا را از تصویر بیرون کنید یا با وایدتر کردن کادر عکاسی، اجزا و محیط اطراف بیشتری را از سوژه وارد کادر نهایی بکنید.در این قسمت به مرور تجربه‌های شش عکاس موفق در این زمینه خواهیم پرداخت، چه موقع کادر بسته و چه موقع کادر باز ثبت کنیم؟
قابل درک است که چرا اکثر عکاس‌ها اصرار زیادی به پر کردن کادر خود با سوژه عکاسی دارند، وقتی شما هزینه زیادی برای خرید یک لنز تله گران قیمت می‌کنید، میخواهند از این سرمایه گذاری استفاده بهینه کنند. ضمن اینکه قطعا یک پرتره نزدیک و صمیمی از سوژه، راهی مطمئن برای جلب توجه بینندگان به عکس شماست.
اما نزدیک شدن بیش از حد و محدود کردن کادر به خود سوژه، همیشه تنها گزینه موفق نیست، خیلی از عکسهای موفق از حیات وحش، عکسهایی هستند که سوژه در محیط طبیعی زندگی خود دیده میشود، در میان شاخه‌ها، بر روی صخره‌ها و یا بر روی آب و در میان انعکاس تصویر خود محیط اطراف.
در حقیقت فرقی نمی‌کند شما یک کادر بسیار بسته و از نزدیک ثبت کنید و یا از فاصله بیشتر سوژه را در محیط اطراف ثبت کنید، در هر دوحالت امکان یک ثبت موفق و خیره کننده وجود دارد.
مشکل اینجاست که خیلی از تصاویر در شرایطی مابین دو حالت فوق ثبت شده‌اند، یک نمایش نه چندان بزرگ و کلوزاپ و نه احاطه شده شده در محیط اطراف، عکسی که به نظر می‌رسد به صورت تصادفی ثبت شده است.
توصیه‌های عکاسان حرفه‌ای:
۱- به محیط اطراف تاکید کنید:
اندی رووس Andy Rouse عکاس و نویسنده مطرح و برنده جوایز معتبر: عقب آمدن و عکاسی از فاصله زیادی، روش مناسبی برای ثبت عکس خوب از سوژه‌های حیات وحش نیست، اما هنگامی که سوژه کوچک شما بخشی کوچکی از کادر شما را اشغال نماید شما باید با بهره گیری از شرایط محیطی مانند نور و عناصر اطراف ترکیب بندی خلاقانه ای ایجاد کنید تا سوژه اصلی در میان آن مانند یک چراغ خطر جلب توجه کند.
کاری که خود اندی رووس به هنگام ثبت یک عکس خیره‌کننده از یک جغد برفی در مناطق قطبی کانادا انجام داد. به محل قرارگیری سوژه در ترکیب هم دقت کنید، به جای قراردادن سوژه در مرکز تصویر، آن را به گوشه بالا هدایت کرده و توازن زیبایی در تصویر به وجود آورده است.
اندازه جغد در این تصویر به طرز حیرت‌انگیزی مناسب است، نه آن قدر کوچک است که دیده نشود ولی ابعاد کوچک آن در یک محیط سرد و محوشده زیبایی خیره‌کننده و اطلاعات بصری مفیدی از محل زندگی این جغد نیز به بیننده انتقل می‌دهد.
اندی رووس معتقد است ثبت عکس پرتره با فاصله کم از چنین سوژه ای مسلما نتیجه ای بدون ریسک و قابل قبول خواهد داشت، من هم امکان نزدیک شدن به سوژه را داشتم اما با دنبال ثبتی متفاوت بودم.
۲- نمای بسته برای صمیمیت بیشتر
سوزی استرهاس Suzi Eszterhas، عکاس آمریکایی که عمده فعالیت وی در مناطق آفریقایی صورت گرفته: اگر سوژه‌ای برای عکاسی نیاز به کادر بسته داشته باشد همین عکس است، عکسی از یک پدر و بچه روباه گوش خفاشی در مقابل لانه‌شان در منطقه ماسای مارا کنیا. سوزی با بسته تر کردن کادر و حذف همه عناصر اضافی، بهترین تصویر را از ارتباط این روباه و توله‌اش ثبت نموده است.
وی می‌گوید در حدود دو هفته در مقابل لانه این روباه درون خودرو خود به کمین می‌نشسته و فاصله زیاد خود را با سوژه هر روز چند اینچ کمتر می‌کرده تا بقدری به سوژه‌ها نزدیک شود تا ارتباط و احساس مابین سوژه‌های خود را به وضوح به نمایش بگذارد. حذف بخش‌های زیادی از اعضای بدن روباه بزرگ و اختصاص دادن بخش عمده ای از فضای عکس به توله روباه باعث میشود تا نگاه بیننده مستقیما به توله معطوف شود و بعد از آن به چشم‌های خیره شده روباره پدر توجه شود.
۳- ترکیب را بیش از حد فشرده نکنید و فضای آرامش برای چشم بگذارید
کریس گومرسل Chris Gomersallعکاسی که به خاطر ثبت‌های زیبایش از پرندگان شناخته شده است: می‌توان کادر را بسیار بسته و فشرده انتخاب کرد به طوری که خیلی از اعضای سوژه دیده نشود، اما نیاز هست تا نقاط و خطوط برش بسیار هوشمندانه و دقیق انتخاب شود تا شرایط طبیعی به نظر آید، ضمن اینکه کادرهای فوق کلوزاپ و فشرده هم نیاز به فضاهایی خالی برای آرامش بصری دارند.
کریس عکس این درنای معمولی را با توجه به همین شرایط ثبت کرده است، بسیاری از اجزای بدن درنا در کادر دیده نمی‌شوند و فقط سر و بخشی از بدن درنا در پیش زمینه وجود دارد، اما بازهم فضای خالی کافی برای آرامش و احساس راحتی چشم و ایجاد تمرکز بیشتر بر سوژه اصلی وجود دارد.
کریس می‌گوید: من تمایل داشتم تا حد امکان به سوژه نزدیک شوم و کادر را بسته انتخاب کنم تا به جز موضوع اصلی که رفتار پرنده بود چیز دیگری در کادر دیده نشود، حتی بعد از ثبت عکس و اسکن اسلاید، بازهم مقداری از تصویر بریده شده است. تا تنها چیزی که در کادر باقی می‌ماند عناصر اصلی و موثر در هدف عکاس از ثبت باشد.
مارک هامبلین Mark Hamblin عکاس اهل اسکاتلند معتقد است بعضی اوقات می‌توان هر دو حالت را عکاسی کرد، یک عکس کلوزاپ و یک عکس محیطی با لنز واید!
یک مثال از ایده او، تصویر خرگوش صحرایی قهوه‌ای است که که هم به صورت کادر بسته با لنز تله و بک‌گراند محو شده و تصویر دیگری از همین گونه خرگوش در محیط زندگی طبیعی.
وی با نمایش این دو ثبت در کنار هم پتانسیل بیشتری از معرفی این گونه جانوری را محیا کرده است، نمایش دقیق چهره و جزییات بدن حیوان و محل زندگی حیوان.
او می‌گوید، وقتی شما تصویری از حیوانی در محیط زندگی آن حیوان ثبت می‌کنید باید سعی کنید رابطه بین محیط طبیعی و حیوان را نیز به نمایش بگذارید. ضمن اینکه دقت می کنید سوژه را از دست ندهید باید ترکیب و نور مناسبی برای نمایش سوژه در محیط زندگی آن بیابید و آن را به نمایش بگذارید. اینکه لنز واید را به سمت سوژه گرفته و شاتر بزنید اصلا کافی نخواهد بود!
اما ترکیب‌بندی برای ثبت عکس با کادر بسته مثل پرتره حیوانات کار سختی تخواهد بود و فقط باید دقت کنید سوژه با استفاده از عمق میدان کم دوربین‌ها از پس زمینه جدا شود. همان کاری که در عکس پرتره خرگوش، عکاس با کاهش ارتفاع و استفاده از لنز تله توانسته بدست آورد.
بسیاری از عکاسان طبیعت قاعده ثبت عکس در کادر بسیار بسته یا واید را آگاهانه رعایت نمی‌کنند و نتایج جالبی هم بدست می‌آورند. سوژه را در مرکز کادر قرارداده و عکس را ثبت می‌کنند. اما این روش وقتی جواب مناسب می‌دهد که شما برای اینکار دلیلی داشته باشید، در غیر این صورت بیننده تصور می‌کند شما نتوانسته‌اید به قدر کافی به سوژه نزدیک شوید تا کادر را پر کنید.
نیال بنوی Niall Benvie به این مرغ دریایی نزدیک شده بود تا از چشم‌ها و پرهای زینتی او عکسی با نمای بسته بگیرد، اما نفس کشیدن سوژه در هوای سرد صبحگاهی باعث شد چنین نمایی ویژه از وی ایجاد شود و عکاس با وایدتر کردن کادر کل سوژه و فقط کمی از فضای اطراف را درون تصویر ثبت کرده است.
عکاس در مورد این ثبت می‌گوید: باید مقداری فضا در اطراف سوژه باقی می‌ماند تا بخار ایجاد شده از تنفس به خوبی دیده شود و بسته‌تر کردن کادر باعث می‌شد این لحظه استثنایی به تصویر کشیده نشود.
البته باید توجه داشت عمق میدان ایجاد شده در تصویر و همچنین پس‌زمینه تیره و جهت تابش نور، تاثیر بسزایی در زیبایی این عکس دارند
توصیه‌های عکاسان:
ابتدا به کادرهای باز فکر کنید: در مواجه با سوژه‌ها بهتر است ابتدا به ثبت کادرهای بازتر فکر کنید و سوژه را در محیط طبیعی زندگی به تصویر بکشید، زیرا وقتی شما به قدر کافی به سوژه نزدیک شده و در حال ثبت پرتره‌هایی با کادر بسته از او باشید، به عقب برگشتن بسیار سخت خواهد بود.
از عکسهای موفق بیاموزید: عکسهای موفق و زیبا از حیات وحش را به خوبی نگاه کرده و تجزیه و تحلیل کنید و دلایلی که باعث موفق بودن آن عکس شده را ارزیابی کنید، مسایلی از قبیل موقعیت سوژه، موقعیت عکاس، زوایه ثبت، کادر بسته یا باز، عمق میدان و….
به برش‌ها دقت کنید: هنگام کراپ کردن تصویر بسیار دقت کنید تا خطوط برش از محل‌های مناسب عبور کند، به طور مثال بریده شدن پای یک سوژه دقیقا از روی زانوی سوژه کاری بسیار اشتباه خواهد بود!
مقداری فضای اضافی باقی بگذارید: به هنگام عکاسی، مقدار کمی فضای اضافی‌تر از کادر مورد نظر باقی بگذارید، تا بعد و به هنگام پردازش نرم‌افزاری عکس با دقت و حوصله بیشتر به تعیین دقیق خطوط برش بپردازید.
و در آخر، از باقی گذاشتن فضاهای اضافی و بدون تاثیر در تصویر خودداری کنید. از لنزهای تله زوم استفاده کنید، با این لنزها شما قادر خواهید بود در شرایط مختلف فواصل کانونی متنوعی را ثبت کنید.
پایان قسمت سوم
منبع: Shoot wide or tight
توضیح مترجم: این متن بصورت اختصاصی برای ماهنامه «سرزمین من» و «سایت عکاسی» ترجمه و تنظیم شده و هرگونه بازنشر جزیی و کلی از آن منوط به کسب اجازه از مترجم است.