تقریباً سه ماهی میشود که شیوع ویروس جدید کرونا (کووید ۱۹) و تأثیرات آن دغدغهای جهانی شده و بهشکلی بیسابقه و تاریخی بر تمامی جنبههای زندگی انسانها در سرتاسر جهان تأثیر گذاشته است. در واقع، اگر یک ماه گذشتهی جهان را بتوانیم در یک کلمه خلاصه کنیم، بیشک آن چیزی جز «کرونا» نخواهد بود.
با رصد رسانههای جهان طی ماههای گذشته، بر آن شدیم تا منتخبی از عکسهای خبری که طی این مدت در جهان منتشر شده را گرد هم بیآوریم. در این مدت، رسانههای تصویری پوشش گستردهای از تأثیرات همهگیری این ویروس داشتهاند. در واقع، کمابیش تمامی پوشش تصویری رسانههای جهان طی یک ماه گذشته به این ویروس مرتبط بوده. بنابراین، عکسهای منتخب این ماه را منحصراً به این ویروس و پیامدهایش اختصاص دادهایم.
توجه: از آنجایی که موضوع عکسهای این ماه به شیوع و تأثیرات کرونا مربوط است، برخی عکسهای منتشرشده از ماه قبل که در واقع زمان آغاز همهگیری کرونا در جهان بوده، نیز در میان عکسهای منتخب این ماه حضور دارند.
جهان خالی
با شیوع و همهگیری ویروس کرونا جهان خالیتر از هر وقت دیگری شد. خیابانها، سالنهای تئاتر و موسیقی، سینماها، ورزشگاهها، مناطق تفریحی و توریستی، فرودگاهها، موزهها، گالریها، مراکز خرید، رستورانها، کافهها، مراکز مذهبی، بازارها، مراکز بورس، متروها، وسایل نقلیهی عمومی، پارکها، سواحل، و حتی قفسهی فروشگاه خالی شدهاند. عکاسان در نقاط مختلف جهان با دوربینشان به این فضاهای خالی سر زدهاند تا تأثیرات عظیم این ویروس بر شکل جهان را در حافظهی تاریخ ثبت کنند. برخی نیز تصاویر قبل و بعد این مکانها را کنار هم گذاشتهاند تا تغییر را بهشکل ملموستری حس کنیم.
حضور حیوانها
شیوع ویروس کرونا شکل جدیدی از حضور حیوانها در محیطهای شهری را رقم زده. حیوانهای وحشی اکنون با خیال راحتتری در میان شهرها پرسه میزنند. مرغهای دریایی به سواحل بازگشتهاند و میان رستورانهای خالیازانسان دنبال غذا میگردند. حیوانهای خانگی ماسک به صورت دارند و آنهایی که درون باغ وحش هستند کمتر از هر وقت دیگری حضور بازدیدکنندگان را حس میکنند.
کرونا چه شکلی است؟
بهسختی میتوان ویروسها را از شکل آنها شناخت و بیدلیل نیست که بسیاری آنها را دشمنان نامرئی نامیدهاند. اما ویروس کرونا با شکل میکروسکپی منحصربهفردش خود را متمایز کرده است. شکل خاص این ویروس طی این مدت الهامبخش طراحیهای پرشماری بوده. این روزها آن را در همهجا میبینیم، در رسانههای خبری، روی بیلبوردها، پوسترها، مقالات، حتی در طراحی خوراکیها بهعنوان راهی برای بازاریابی یا روی سر افسران پلیس بهمنزلهی علامتی هشداردهنده!
فرهنگ خانهنشینی
با آن که شیوع کرونا دغدغهی مشترکی برای انسانها ایجاد کرده، فاصلهی فیزیکیشان را نیز از هم بیشتر کرده است. در حال حاضر، مردم در سرتاسر جهان تقریباً تمامی کار و فعالیتهاشان را درون خانه انجام میدهند. آموزش از راه دور و بهشکل آنلاین انجام میگیرد. بسیاری برای فعالیت فیزیکی به ورزش خانگی روی آوردهاند. ارتباط با خانواده و دوستان از طریق تلفن و اینترنت است یا از میان پنجره و روی بالکن.
تغییر مناسبات اجتماعی
«فاصله اجتماعی»، عبارتی که این مدت زیاد شنیده میشود و بهمعنای حفظ فاصلهی فیزیکی افراد برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا است (این بیماری در حال حاضر درمان قطعی ندارد). مردم در بیرون خانه، در فروشگاهها، در بانک، درون آسانسور یا پیادهرو، در نشستها، مراسمهای مذهبی یا خاکسپاری، از هم فاصله میگیرند. در فرودگاهها و جادهها با تبسنج دمای بدن افراد اندازهگیری میشود. عدهای خیابانها و اماکن عمومی را ضدعفونی میکنند. جشنها و ضیافتها معلق شدهاند و ورزشگاهها و سینماها تماشاگری ندارند. بخش عمدهای از مردم در سرتاسر جهان با ماسک بیرون میآیند. در این بین، برخی به تجارت ماسک یا تولید محتوای آنلاین مشغول هستند و عدهی پرشماری نیز بیکار شدهاند.
خط مقدم
در خط مقدم مبارزه با کرونا چه کسانی حضور دارند؟ آنها معمولاً قابل شناسایی نیستند چرا که چهرهشان با ماسک و محافظ پوشیده است. عکاسان در نقاط مختلف جهان آنها را در خط مقدم مبارزه با کرونا، حین مأموریت انتقال بیمار، درون بیمارستان بر بالین بیمار یا، در جایی بیرون شهر، هنگام تدفین ازدسترفتگان عکاسی کردهاند. برخی نیز به دیدار آنها رفتهاند، تا بتوانیم آنها را ببینیم وقتی ماسک از روی صوتشان کنار میرود.
کیوان نیک طبیعت، دانشآموختهی مقطع کارشناسی ارشد عکاسی از دانشگاه تهران است. تألیف و ترجمه صدها مقاله و خبر در سایت عکاسی، همکاری با سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) و انتشارات علمیوفرهنگی در زمینهی ترجمهی کتاب و همکاری با نشریات چشمک، حرفه: هنرمند و کالوتیپ در زمینهی ترجمه و نگارش مقاله از جمله فعالیتهای اوست. همچنین، تعدادی از آثار او در نمایشگاه (Fotografia Europea (2018 ایتالیا به نمایش درآمدهاند.