ایران «جای خیلی پیچیده‌ای است که، البته، به شما می‌گویند که به آنجا نروید.» عکاس ساکن ملبورن در فصل اول پروژه‌ی در حال انجامش، نگاه‌های غالباً «سطحی و گمراه‌کننده» به این کشور را زیر سؤال برده است.
سارا پنل (Sara Pannell) عکاس ساکن ملبورن استرالیا، به‌شیوه‌ی couch surfing [به‌اشتراک‌گذاری خانه با مسافران] یک ماهی را به گشت و گذار در میان ایران پرداخت. او از تهران به قزوین، از قزوین به تبریز، از تبریز به اصفهان، از اصفهان به شیراز، و سپس از شیراز به کرمان و یزد سفر کرد. پنل طی این سفر میهمان ۱۵ خانواده‌ای بود که او را به خانه‌هاشان دعوت کرده بودند.
کاوش ایده‌ی مهمان‌نوازی
پنل در مصاحبه‌اش با BJP-Online در رابطه با کتاب جدیدش با عنوان از تبریز تا شیراز که همزمان با نمایشگاهی در گالری هیلوِیل در ملبورن از آن رونمایی شد، توضیح داده که «می‌خواستم چیزهای عمیقاً مثبتی که در رابطه با مهمان‌نوازی در ایران شنیده بودم را بی‌یابم—این که به‌عنوان یک خارجی از من استقبال می‌شود و آیا این موضوع حقیقت دارد یا نه.»
میزان مهمان‌نوازی که پنل با آن روبه‌رو شد شبیه هیچ چیزی نبود که قبلاً تجربه کرده باشد. او این گونه امکان یافت این کشور را به‌شیوه‌ای کاملاً متفاوت از وقتی تجربه کند که به‌تنهایی سفر می‌کند. او به‌جای گزارش یک سفرنامه‌ی ساده با نگاهی از بیرون و سابجکتیو (ذهنی)، امکان یافت این کشور را عمیق‌تر بکاود. مشاهدات او را دوستانش در ایران هدایت می‌کردند. عکس‌های او، بازتابگر این تجربه‌اند. او در این باره گفته: «این کتاب، پروژه‌ای کاملاً شخصی است. همان‌قدر که بازتابی از من است، بازتابگر آنها نیز هست.» از مجموعه‌ی پارک‌ها و کافه‌ها تا فضای داخلی متنوع خانه‌های مردم، عکس‌های پنل صحنه‌ها و فضاهای پیش‌پاافتاده و روزمره را به‌شیوه‌ای نامتعارف و غیرمنتظره به تصویر کشیده‌اند.
از روابط بین‌الملل تا عکاسی
علاقه‌ی پنل به ایران از وقتی شروع شد که در دانشگاه در رشته‌ی روابط بین‌الملل درباره‌ی تاریخ و سیاست خاورمیانه تحصیل می‌کرد. او به یاد می‌آورد که «یک کلاس بود که در آن باید پروژه‌ای درباره‌ی انقلاب ایران انجام می‌دادم. حدود ۱۰ – ۱۲ سال پیش بود. از آن موقع به این منطقه علاقه‌مند شدم.» چند سال بعد، وقتی پنل در آمریکا در رشته‌ی فتوژورنالیسم مشغول به تحصیل بود، گروهی از ایرانیان را ملاقات کرد. او از تصمیمات سخت آنها درباره‌ی جدایی از خانواده‌شان شنید، و این گونه توجه و علاقه‌ی او به این کشور دوباره زنده شد.
پنل می‌گوید: «آنجا جای خیلی پیچیده‌ای است که، البته، به شما می‌گویند که به آنجا نروید—به‌ویژه یک دهه قبل.» اما به هر حال، این محرکی شد برای سفر پنل به ایران. در غرب، تصور بسیاری از مردم از ایران تحت تأثیر وقایع انقلاب سال ۱۳۵۷ و دوران بی‌ثباتی و آشوب پس از آن است. انقلاب ۱۳۵۷ ایران (که ۴۱مین سالگردش را پشت سر گذاشته)، به رهبری آیت‌الله خمینی منجر به سرنگونی حکومت محمدرضا پهلوی که مورد حمایت آمریکا بود، شد. آیت‌الله خمینی حکومت جمهوری اسلامی را مستقر کرد و سعی کرد روند غربی‌سازی کشور که از سوی پیشینیانش شروع شده بود را متوقف سازد.
دوری از کلیشه‌ها
پنل توضیح می‌دهد که «نحوه‌ی به‌تصویر کشیده شدن ایران، به‌ویژه در غرب، برایم جالب است—این که چقدر پیچیده است و چقدر می‌تواند مخرب باشد. مشخصاً، تصویری که از طریق فتوژورنالیسم از ایران مخابره می‌شود، کاملاً سطحی و گمراه‌کننده است. همواره یک سری تصاویر کلیشه‌ای را می‌بینید که هیچ ایده‌ی روشنی از آن چیزی که آنجا هست به دست نمی‌دهند.» پنل تصمیم گرفت که از تأثیر سیاست در کارش جلوگیری کند. در عوض، او بر آن شد که اجازه دهد مسیرش را مردمی هدایت کنند که طی سفرش آنها را می‌بیند.
پنل در هر جایی که می‌ماند، تلاش داشت فضای پیرامونش را از دریچه‌ی چشمان میزبانانش تجربه کرده و بفهمد. او می‌گوید: «شما خودتان را در موقعیت‌های به‌خصوصی می‌بینید که قبلاً هیچ‌گاه در آنها قرار نداشته‌اید، و این کار می‌تواند از نظر احساسی بسیار سخت باشد.» در یکی از عکس‌های او، یک دختر جوان را روی دوچرخه می‌بینیم که روی پیشانی‌اش چسب زخم زده شده و به لنز دوربین نگاه می‌کند. پنل با او به پارک بانوان رفت، پدیده‌ای روبه‌رشد در این کشور. آن دختر در آنجا می‌خواست برای اولین بار دوچرخه‌سواری کند. پنل در این باره توضیح می‌دهد: «در ورودی پارک، مأموران امنیتی حضور دارند که مرد هستند، اما جدا از آن، وقتی داخل پارک می‌شوید فضایی را می‌بینید که پر است از زن و کودک. یقیناً هیچ‌گاه در چنین جایی نبودم. بودن با او برایم جالب بود؛ مثل یک تجربه‌ی سورئال.»
پنل در سال ۲۰۱۷ دوباره به ایران بازگشت. در این زمان او در مناطقی مثل گیلان و خوزستان دست به کاوش زد. اولین کتاب عکس او با عنوان از تبریز تا شیراز مشتمل بر ۴۰ عکس حاصل از این دو سفر است. او گفته: «این کتاب عکس‌هایی دارد که با تصورات راجع به ایران کاملاً جور نیست. ایده‌ی این کتاب این است که قصه‌ی این کشور را با معنایی فراگیرتر نقل کند. این کتاب نگاهی است به آن ایرانی که من تجربه کردم و بعداً در آن کمی عمیق‌تر شدم.»
پنل قصد دارد به عکاسی از ایران ادامه دهد. «می‌خواهم کاوشم درباره‌ی ایده‌ی مهمان‌نوازی را ادامه بدهم. همیشه با این ایده در ذهنم عکاسی می‌کنم، به همین خاطر سفر به‌شکل couch surfing برایم بسیار مهم بوده و هست.»
درباره هنرمند
سارا پنل (متولد ملبورن، استرالیا، ۱۹۸۸) عکاس و هنرمند هنرهای تصویری ساکن ملبورن است که حوزه‌ی کاری‌اش حول فرهنگ، سنت، جامعه، منظره و زندگی روزمره می‌چرخد و با پروژه‌هایی که در خاورمیانه انجام داده شناخته شده است. او دارای کارشناسی روابط بین‌الملل از دانشگاه دیکین (۲۰۰۹) و کارشناسی عکاسی از دانشگاه RMIT در ملبورن (۲۰۱۲) است.
