تالیف: کاوه قبادی

این روز‌ها هنگام مرور مشخصات فنی بسیاری از لوازم و تجهیزات به گزینه جدیدی بنام HDMI بر می‌خوریم. در این مقاله قصد داریم به مرور این تکنولوژی بپردازیم.

HDMI و یا High Definition Multimedia Interface به معنای رابط مولتی مدیا با کیفیت بالا می‌باشد. این پورت اولین و تنها پورت مستقل بین چند کمپانی است که در سال ۲۰۰۳ توسط شرکت‌های Sony , Panasonic , Philips , Hitachi , Silicon Image , Toshiba ،Thomson با مشارکت مالی و تکنولوژی این شرکت‌ها ایجاد شد .


این رابط تنها رابط استاندارد می‌باشد که قادر است صدا و تصویر را بدون هیچگونه افت کیفیت و فشرده سازی انتقال دهد. این رابط می‌تواند صدا و تصویر را به راحتی و تنها بوسیله یک کابل انتقال داده و دستگاهایی مثل DVD Player ‌ها، کنسول‌های بازی، سیستم‌های حرفه‌ای صوتی و تصویری را به هم متصل کند.
HDMI می‌تواند تصاویر را با تمامی‌کیفیت‌ها و استاندارد‌های موجود انتقال داده بدون اینکه خللی در کیفیت تصاویر ایجاد شود. این کابل در کنار انتقال تصاویر می‌تواند صدای دیجیتال را در ۸ باند مجزا تا 196kHz منتقل کند، همچنین در حال حاضر این رابط تمامی‌استاندارد‌های صوتی رایج و فرمت‌های دیجیتال از قبیلDolby Digital , DTS را ساپورت می‌کند.

برای استفاده از HDMI هر دو دستگاه ( فرستنده و گیرنده ) باید این فرمت را پشتیبانی کنند، بهترین راه برای دانستن اینکه یک وسیله از این تکنولوژی پشتیبانی می‌کند این است که ببینیم آن وسیله دارای درگاه ( Port ) خروجی و ورودی HDMI می‌باشد و یا خیر.

خروجی HDMI کسنول بازی شرکت مایکروسافت Xbox

در حال حاضر و در چند سال اخیر بسیاری از لوازم ساخته شده قادر به استفاده از این تکنولوژی هستند، برای مثال بسیاری از DVD Player ‌های موجود در بازار دارای خروجی HDMI می‌باشند . همچنین کنسول‌های بازی شرکت مایکروسافت Xbox360 و همچنین کنسول محبوب سونی PlayStation3 دارای درگاه HDMI می‌باشد. لوازی که این تکنولوژی را پشتیبانی می‌کنند دارای لوگوی HDMI می‌باشند.

خروجی HDMI کنسول بازی شرکت سونی PlayStation3

در مقایسه با رابط‌های قدیمی ‌این رابط دارای بهترین نتیجه و بهترین کیفیت می‌باشد. در مورد انتقال تصاویر HDMI قادر است تصاویر دیجیتال را بدون افت کیفیت و فشرده سازی با بالاترین سرعت ممکن انتقال دهد. در مورد انتقال صدا HDMI قادر است اصوات را به صورت دیجیتال بدون کمترین نویز و افت کیفیت انتقال دهد.

از نظر راحتی استفاده HDMI راحت‌ترین روش و در عین حال ارزان‌ترین روش می‌باشد. در رابط‌های قدیمی‌شما مجبور به استفاده از چندیدن کابل رنگی ( کابل‌های تصویر و صدای دو کاناله و یا کابل‌های تصویر و صدای چند کاناله ) بودید. در صورتی که در تکنولوژی HDMI تنها از یک کابل استفاده می‌کنید.

در دستگاه‌های خانگی طول کابل‌های انتقال بین ۱ تا ۲ متر می‌باشد ، اما از سوی سازندگان محدودیتی برای طول کابل ایجاد نشده است و کابل‌هایی حتی با طول ۴۰ متر نیز ساخته شده است. یک سازمان مشترک مسئول اعمال استاندارد‌های مختلف این تکنولوژی می‌باشد که کابل‌های تولید را باید بر حسب نوع و جنس و کیفیت و طول آنها مورد تایید قرار می‌دهد. اگر طول کابل‌ها بیش از حد و طولانی باشد شما نیازمند یک دستگاه تقویت کننده سیگنال‌های HDMI خواهید بود.

خروجی HDMI نیکون D300 و نیکون D3

در سال ۲۰۰۷ دو شرکت نیکون و سونی در دوربین‌های جدید حرفه‌ای تک لنز انعکاسی دیجیتال خود خروجی‌های HDMI را تعبیه کردند که این دوربین‌ها قادر می‌باشند تصاویر تهیه شده را به صورت مستقیم به تلویزیون‌هایHDTV انتقال دهند. کارشناسان عقیده دارند که در آینده بسیاری از دوربین‌های عکاسی و فیلمبرداری دیجیتال تولید شده توسط کمپانی‌های مختلف HDMI را پشتیبانی کنند و برای نمایش تصاویر تهیه شده بر روی مونیتور‌ها و تلویزیون‌ها از این تکنولوژی استفاده کنند.

خروجی HDMI سونی A700

برای اینکه شما از حداکثر امکانات HDMI استفاده کنید نیازمند یک مونیتور و یا تلویزیون هستید که HDMI را پشتیبانی کند. تلویزیون‌های که از این تکنولوژی حمایت می‌کنند به نام HDTV شناخته می‌شوند که در سال‌های اخیر بسیار پیشرفت کرده است و تولید آنها با شتاب در حال انجام است. تلویزیون‌های HDTV دارای چند حسن نسبت به نسل‌های گذشته هستند. HDTV‌ها در دو نسل ارائه می‌شوند که یکی با رزولوشن ۱۰۸۰*۱۹۲۰ و دیگری با رزولوشن ۷۲۰*۱۲۸۰ می‌باشد. به طور مثال در تلویزیون‌های قدیمی‌که از سیستمPAL استفاده می‌کردند حداکثر دارای رزولوشن ۵۷۶*۷۶۸ بودند و یا XGA دارای رزولوشن ۷۶۸*۱۰۲۴ بودند و تلویزیون‌هایی که از سیستم NTSC استفاده می‌کردند دارای رزولوشن ۴۸۰*۷۲۰ بودند.

HDTV‌ها در حدود ۶ برابر با کیفیت تر از نسل‌های گذشته هستند. یکی دیگر از محسنات این HDTV‌ها استفاده از تصاویر عریض ۱۶:۹ ( سینمایی ) برای پخش تصاویر است. تلویزیون‌های معمولی و نسل‌های گذشته تصاویر را به صورت ۴:۳ ارائه می‌کردند. طبق تحقیقات صورت گرفته تصاویر عریض و با فرمت ۱۶:۹ بهترین حالت برای چشم انسان می‌باشد و نسبت به تلویزیون‌های استاندارد که تصاویر را به صورت ۴:۳ ارائه می‌کردند بسیار عملکرد بهتری دارند. یکی دیگر از مزایای تلویزیون‌های HDTV پشتیبانی از صدای چندگانه مثل ۵:۱ و ۷:۱ می‌باشد.

خروجی ۵:۱ آنالوگ

در آینده بسیاری از فیلم‌های سینمایی و همچنین بازی‌های کامپوتری با استاندارد HDMI عرضه خواهند شد. به همین منظور این فیلم‌ها و بازی‌ها حجم بسیار بیشتری را اشغال خواهند کرد که برای دخیره آنها نیازمند دیسک‌هایی با ظرفیت بالاتری خواهند بود.

ساختار کابل‌های HDMI

از این پس باید منتظر نسل جدید رسانه‌های دخیره سازی مثل Blu Ray و HD DVD که به ترتیب توسط سونی و توشیبا عرضه می‌شوند باشیم.

در پایان باید ذکر شود که در حال حاضر نسخه ۱. ۳ از فرمت HDMI ارائه شده است که نسبت به نسخه‌های پیشین قابلیت‌های بیشتری دارد. این نسخه در ۲۲ ژوئن سال ۲۰۰۶ ارائه شد که سرعت انتقال داده‌ها را به ۱۰.۲ Gbit/s افزایش داد همچنین فرمت‌های صوتی Dolby TrueHD و DTS-HD Master Audio را نیز پشتیبانی می‌کند، همین طور تصاویری با عمق بیتی ۴۸ بیت که فضای رنگی گسترده‌تری است را نیز پشتیبانی می‌کند. در اکتبر سال ۲۰۰۷ نیز اصلاحات جزئی دیگری در این فرمت ایجاد شد که این نسخه را با نام b1. 3 شناخته می‌شود.

در جدول زیر نسخه‌های مختلف این فرمت را مشاهده می‌کنید.