آخرین روز برپایی نشست‌های «۱۰ روز با عکاسان» درحالی به فرآیند انتشار کتاب‌های مربوط به عکاسی گذشت که عنوان شد چاپ کتاب با هزینه شخصی خود هنرمندان زنگ‌های خطر را برای مسئولان فرهنگی و دولت نسبت به بی‌توجهی درباره این موضوع به صدا درآورده است.
به گزارش ستاد خبری چهارمین دوره «۱۰ روز با عکاسان»، نهمین روز برگزاری این رویداد که شنبه، ۲۶ دی در خانه هنرمندان برگزار شد، به انجمن عکاسان ایران اختصاص داشت.
اولین نشست نهمین روز «۱۰ روز با عکاسان» از سوی داریوش محمد خانی با موضوع «اسپانسر و عکاسی» برگزار شد. او درباره روش نوشتن طرح برای پروژه‌های عکاسی افزود: «روش نوشتن طرح شامل عنوان طرح (فارسی و انگلیسی)، طرح، همکاران و استادان راهنما، پیشنهاد به ارگان‌های مربوطه، مختصری درباره طرح، اهداف طرح، استفاده کنندگان طرح، منابع و نمونه‌های انجام شده، ابزار‌شناسی و چگونگی انجام پروژه، مدیریت زمان، هزینه‌های طرح و بستن قرار داد و… است.»
محمدخانی همچنین به لزوم وجود حامی مالی یا اسپانسر اشاره کرد: «عکاسان باید اسپانسر داشته باشند، همچنین عکاسان باید ۳۰ درصد از پول را قبل از شروع کار بگیرند تا در ادامه فعالیت دچار مشکل نشوند. همچنین نامه تامین اعتبار حتما باید گرفته شود.»
داریوش محمدخانی در ادامه درباره قرارداد و متن قرار داد صحبت کرد: «عکاسان باید بتوانند کارفرما را توجیه کنند. البته برای پروژه‌های مستند هم می‌توانیم اسپانسر بگیریم.»
کتاب‌های متن
دومین نشست نهمین روز با موضوع نشست «فرآیند تولید کتاب عکاسی برای نشر: کتاب‌های متن» با حضور اسماعیل عباسی به عنوان مدیر پانل، عماد شاطریان از نشر بیدگل، علیرضا زمانی از نشر مرکب سپید و آرش کمالی از نشر کتاب پرگار برپا شد.
در ابتدای این مراسم اسماعیل عباسی گفت: «امروز قرار است در زمینه نشر کتاب‌های عکاسی صحبت و مشکلات و معضلات آن تا حدودی بررسی شود. شیوه کار در این زمینه به دو شیوه ناشران دولتی و ناشران خصوصی تقسیم می‌شود. البته باید راحت بگویم که کار با ناشران دولتی را باید کنار بگذاریم زیرا مدیران ناشران دولتی، حقوق‌بگیر هستند و برای آن‌ها مهم نیست که کتاب‌ها به فروش می‌رسد یا نمی‌رسد.»
عباسی در مورد ناشران دولتی چنین توضیح داد: «به نظر من ورود دولت در فعالیت‌های اقتصادی نتیجه منفی دارد و این کار از پایه و اساس اشتباه است. ناشران دولتی کاغذ را از دولت می‌گیرند و اگر کتاب‌ها به فروش نرسد به خود دولت می‌فروشند. طبق آمار به دست آمده ما بالا‌تر از ۱۰ هزار ناشر در ایران داریم و ۴۰ هزار عنوان سالانه منتشر می‌شود که تمامی این مسائل باید بررسی شود.»
در ادامه این مراسم آرش کمالی گفت: «انتشارات کتاب پرگار از سال ۱۳۹۰ فعالیت خود را آغاز کرده است. من به عکاسی علاقه‌مند بودم ولی متوجه شدم که در سال‌های ۱۳۸۷ و ۱۳۸۸ هیچ کتابی برای مطالعه در این زمینه وجود ندارد یعنی اینکه کتاب‌های تخصصی در این زمینه نداشتیم. تمامی این نیاز‌ها سبب شد که تصمیم بگیرم به صورت مستقل در این حوزه فعالیت کنم. در مرحله اول کتاب دوزخ را منتشر کردیم البته درک من در زمینه عکاسی مختصر بود و با یک احساس دلی این کار را شروع کردم. برای فروش کتاب دوزح به مشکلاتی برخوردیم در نتیجه کمی دیدگاه خودم را تغییر دادم. تا به امروز کتاب‌های تکنیک ویرایش عکس، آن سوی دوربین، فن و هنر عکاسی، درک عکس و… منتشر شده است و کتاب «مفاهیم بنیادی عکاسی» نیز به زودی منتشر می‌شود. ما کتاب‌ها را با‌شناختی که از جامعه عکاسی داریم منتشر می‌کنیم. شورا نداریم ولی به فکر شورا هستیم.»
سپس علیرضا زمانی درباره نشر مرکب سپید گفت: «نشر مرکب سپید کار خود را از سال ۱۳۸۵ شروع کرده است. ما فقط به فکر عکاسی نبودیم و در زمینه‌های دیگر از جمله ادبیات و… فعالیت می‌کردیم. بعد بیشتر وارد هنر شدیم و با دانشگاه‌های هنر ارتباط برقرار کردیم و کتاب‌های هنری بیشتری منتشر کردیم که عکاسی نیز یکی از شاخه‌های هنر است. در نتیجه کتاب‌هایی در زمینه عکاسی نیز منتشر کردیم که شامل «در قاب دوربین»، «ماهیت عکس»، «نمادهای عکاسی» و… است. موضوع نشر شامل دو بخش است که یک بخش علاقه شخصی و بخش دیگر مسئله اقتصاد است و این دو لازم و ملزوم یکدیگر هستند.»
زمانی افزود: «کار ما تخصصی است. ما بیشتر ترجمه داریم و تالیف نداریم. مترجم باید در زمینه عکاسی کار کرده باشد تا بتواند مترجم این حوزه باشد.»
در ادامه عماد شاطریان درباره نشر بیدگل اظهار کرد: «نشر بیدگل از سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را آغاز کرده است و تخصص این نشر در حوزه تئا‌تر و ادبیات نمایشی است. همچنین در حوزه عکاسی کتاب‌هایی از کریم مسیحی را منتشر کرده‌ایم که شامل در جهت عکس، شب سپیده می‌زند، شب سپیده می‌زند باری دگر، عکس و دیدن عکس و… است. همچنین سعی کردیم در فیزیک کتاب متفاوت‌تر باشیم. نشر یک کتاب خیلی سخت است زیرا شامل یافتن نویسنده، صفحه آرایی، مجوز، توزیع و… می‌شود.»
در ادامه این نشست درباره مجوز کتاب صحبت شد که اسماعیل عباسی گفت: «خوشبختانه مجوز گرفتن برای کتاب امروزه تا حدودی بهتر شده است و امیدواریم این روند راحت‌تر شود.»
سپس آرش کمالی خاطرنشان کرد: «به طور کلی بازاریابی قبل از تولید خیلی مهم است و باید به آن توجه ویژه شود. به نظر من سیستم آموزشی باید تغییر کند و فقط به فکر گرفتن مدرک نباشیم.»
محمد خدادادی مترجم‌زاده نیز لوح تقدیرهایی را به اسماعیل عباسی، عماد شاطریان، علیرضا زمانی و آرش کمالی اهدا کرد.
بخش پایانی این نشست به رونمایی مجله «عکاسی» اختصاص داشت که در ابتدا تیزری از این مجله پخش شد. سپس سیوا شهباز و وثوقی مدیر مسئول این مجله از مسئولین همایش «۱۰ روز با عکاسان» تشکر و قدردانی کردند. همچنین شهباز، وثوقی، عباسی و ناگهی با دردست داشتن مجله در کنار هم عکس گرفتند.
کتاب‌های عکس
سومین نشست این روز نیز به «فرآیند تولید کتاب عکاسی برای نشر: کتاب‌های عکس» اختصاص داشت که با حضور ناشران کتاب‌های عکس برگزار شد.
سیف الله صمدیان که مدیریت این پانل را برعهده داشت، با ارائه گزارشی از کتاب‌های چاپ شده در حوزه عکس در سال‌های اخیر گفت: «تاکنون کتاب‌های متنوعی در این زمینه به چاپ رسیده‌اند اما انتشاراتی چون یساولی، میردشتی، نشر نظر و کتاب آبان اقداماتی را انجام دادند که مسائل هر دو طرف انتشاراتی و عکاس را مدنظر داشتند.»
او افزود: «آنچه آن‌ها به آن توجه داشتند این بود که ایرانیانی که به خارج از کشور مهاجرت کرده‌اند نیاز داشتند تصاویری را از وطن ببینند و به دیگران هم نشان دهند. بنابراین تصمیم بر این شد که در چهارمین دوره از ناشران رسمی که عکس را مدیوم اصلی خود قرار داده‌اند و همچنین عکاسانی که کتاب‌های عکس خود را با هزینه شخصی منتشر کرده‌اند، دعوت کنیم.»
صمدیان سپس به یکی از پیشکسوتان حوزه عکس اشاره کرد: «به عنوان مثال می‌توانم از فخرالدین فخرالدینی نام ببرم که به تنهایی بار تاریخ تصویری پنجاه سال گذشته ایران را برعهده گرفته است و با دیدن آثار او می‌توان فهمید که یک عکاس چقدر باید تحمل و ظرافت در برخورد با افراد بزرگ داشته باشد. خبر دارم که او برای چاپ آخرین کتاب خود حدود ۲۰۰ میلیون تومان از جیب خود خرج کرده است که زنگ خطری برای دولت و مسئولان فرهنگی است که از این موضوع حمایت نمی‌کنند.»
در بخش دیگری از این نشست رضا یساولی، مدیر انتشارات یساولی با ارئه گزارشی از چاپ کتاب‌های عکس این انتشارات در سال‌های گذشته گفت: «ما فعالیت رسمی خود را بعد از انقلاب و از سال ۵۸ با کتاب سیر تحول هنر خط آغاز کردیم که به دلیل بازتاب‌هایی که داشت تصمیم گرفتیم فعالت جدی‌تری در زمینه هنر داشته باشیم. در سال‌های جنگ به دلیل تبلیغات منفی دولت‌های غربی احساس کردیم که تحقیر می‌شویم و هویتمان از دست می‌رود. همین موضوع انگیزه جدی شد تا افق نگاه‌مان را تنها به ایران معطوف نکنیم. در بحث ایران‌شناسی نیاز بود چیزی را چاپ کنیم که ایرانی خارج از ایران به خود بباوراند که تبلیغات منفی درست نیست و می‌تواند تمدن ۷ هزار ساله کشورش را با مدیوم عکس به دیگران نشان دهد.»
محمدرضا بهمن‌پور، مدیر نشر نظر نیز با بیان اینکه کتاب عکس به عنوان موضوع جدی در سال‌های اخیر مورد توجه بوده است، گفت: سعی ما براین بود که به نیاز اجتماع پاسخ دهیم در حال حاضر بیشترین رخدادی که شاهد آن هستیم انفجار تصویر است. الان در همه فضاهای مجازی این اتفاق درحال رخ دادن است و اکنون عکس تاثیرگذار‌ترین رسانه موجود در دنیاست. هدف ما در نشر نظر این بود که بخشی از تلاش افراد حرفه‌ای و صاحب نظر را بازتاب دهیم البته کارکردن با جماعت هنرمند خیلی سخت است به ویژه ادیت و انتخاب عکس کار دشواری است. ما یک نگاه غریبه نداشتیم که به عکس نگاه کند و نظر درست را بدهد.»
کاوه علی نقی، مدیر انتشرات کتاب آبان نیز عنوان کرد: «در مدت کوتاهی که در زمینه نشر فعالیت داشتیم سعی کردیم آثار خوبی را ارائه دهیم. علاقه شخصی من به عکس باعث شد به چاپ کتاب عکس روی بیاورم و بیشترین توجه ما به عکس‌هایی بود که قدمت بالای عکاسی در ایران را نشان می‌دادند. امیدوارم که ارتباط عکاسی با ناشران این حوزه بیشتر شود تا روز به روز بتوانیم کتاب‌های بهتری چاپ کنیم.»
سیدعباس میرهاشمی، رئیس انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس گفت: «در دوره انقلاب تحول و دگرگونی در حوزه عکس شاهد بودیم که در دوره هشت ساله جنگ جهش بزرگی داشت اما متاسفانه سازمانی به صورت جدی در این زمینه فعالیت نمی‌کرد. بنابراین ما با تشکیل انجمن در ابتدا به جمع آوری عکس‌ها روی آوردیم و در ادامه لازم دیدیم که آن‌ها را در قالبی که یکی از بهترین آن‌ها کتاب عکس است، منتشر کنیم، در این بین عکاسان زیادی هم در استان‌ها بودند که آثارشان دیده نشده بود. امیدوارم مقداری درک بیشتر و متقابل میان حوزه نشر و عکاسان، کار‌ها را ساده‌تر کند.»
مجید میردشتی، مدیر انتشرات میردشتی در مورد تجربه خود اظهار کرد: «از سال ۷۲ کار خود را آغاز کرده‌ایم. اولین کتاب ما در حوزه ایران‌شناسی بود. سعی کردیم کتاب‌های نفیسی چاپ کنیم که حاصل آن ۳۵ عنوان ایران‌شناسی از استان‌های مختلف است.»
فاطمه خسروجردی، گرافیست انتشارات میردشتی هم دیگر سخنران نشست بود: «چاپ عکس یکی از سخت‌ترین کارهای چاپ کتاب است و معمولا عکاسان اجازه مانور روی کار‌هایشان را نمی‌دهند. بخش طراحی انتشارات شامل ۵ نفر است که سعی می‌شود در یک چارچوب اساسی قدم برداریم.»
فخرالدین فخرالدینی، عکاسی که پرتره‌هایش از شهرت زیادی برخوردار است در پایان نشست گفت: «من ناشر نیستم اما می‌خواستم یک امتحانی بکنم. اول قرار بود انتشارات یساولی این کتاب را منتشر کند اما گفتم بد نیست خودم این کار را انجام دهم چون آثار عکاسان خارجی را دیده بودم و با خودم گفتم چرا ما در ایران نمی‌توانیم چنین کاری کنیم. با همه مشکلات موجود موفق شدم کتاب دوم پرتره‌ها را همراه نقاشی‌هایم منتشر کنم. هدف، شخصیت گرایی در پرتره افراد است تا آن‌ها را همانطور که هستند نشان دهند.»
در پایان آثار دو کتاب پرتره‌های فخرالدین فخرالدینی در کلیپی با موسیقی فرهاد فخرالدینی برای حاضران پخش شد و مهمانان نشست تقدیر شدند.
بخش ویژه «نگاه شخصی»
آخرین روز از برنامه‌های بخش ویژه «نگاه شخصی» در چهارمین دوره ۱۰ روز با عکاسان، از ساعت ۱۵ تا ۱۶ با حضور «میلاد صفابخش» با نمایش دو بخش از عکس‌هایش در سبک‌های مینیمال و فتومونتاژ در گالری پاییز خانه هنرمندان برگزار گردید. صفابخش در ابتدا در رابطه با شروع عکاسی خود و دلایل انتخاب این سبک عکاسی توضیح داد، سپس درباره تعاریف و تاریخچهای از عکاسی مینیمال و فتومونتاژ و عکاسانی که از آن‌ها الهام گرفته با نمایش عکس‌ها صحبت کرد.
برنامه بعدی در این بخش از ساعت ۱۶ با ۱۷ با حضور «هامد جابر‌ها» با نمایش دو فصل از مجموعه «زوال»، این هنرمند برگزار شد. وی درباره فصل اول مجموعه با عنوان «شدن» که قبلاً در گالری شیرین برپا شده بود، توضیحاتی در رابطه با شکل گیری ایده و نحوه ارائه آن در گالری ارائه کرد. سپس به نمایش و توضیح عکسهای فصل دوم با عنوان «ماندن» پرداخت و اشاره کرد که این فصل قرار است سال آینده به روی دیوار رود.
در نگاه شخصی سوم در چهارمین دوره ۱۰ روز با عکاسان، از ساعت ۱۷ – ۱۸ با حضور «فریدون کوچکی» با نمایش عکسهای هوایی این هنرمند از ایران، برگزار شد. وی عکسهای هوایی به نمایش درآمده را که در کنار ساخت مستند تلویزیونی ایران در سال ۱۳۸۵ عکاسی کرده است. در ادامه فریدون کوچکی توضیحاتی در مورد مکان عکس‌ها و همینطور تکنیک‌ها و نکات لازم در عکاسی هوایی ارائه داد.
بخش آخر به نمایش آثار «جایزه عکس شید» با حضور «روشن نوروزی» دبیر این جشنواره از ساعت ۱۸ تا ۱۹ در گالری پاییز اختصاص داشت. وی درباره هدف و شکل گیری این مسابقه، جایزه و همچنین معرفی داوران و برگزارگنندگان دوره‌های مختلف توضیح داد. سپس مجموعه آثار برگزیده شده در هر دوره به نمایش درآمد و برندگان هر دوره معرفی شد. روشن نوروزی در ادامه تاکید کرد که در حاضر فراخوان امسال منتشر شده و امکان ارسال آثار تا ۱۰ بهمن فراهم است.