جاسم غضانپور، داور جشنوارهٔ عکس «نقد بنا و فضای شهری» معتقد است مسئولان باید نگاه عمیق‌تری به جشنواره‌های عکاسی داشته باشند.
به گزارش ستاد خبری جشنواره، جاسم غضبانپور یکی از داوران برگزیده در نخستین جشنوارهٔ عکس و کاریکاتور «نقد بنا و فضای شهری» در پاسخ به این پرسش که عکاسان هنرمند برای نقد بناها و فضاهای شهری به چه المان‌هایی توجه دارند؛ اظهار داشت: «هر هنرمندی شیوه و نگاه خاص خود را برای ارایه آثارش دارد که با دیگر هنرمندان متفاوت است و نمی‌توان المان خاصی را برای آن تعریف کرد.»
وی که چند دهه است که به عکاسی از بناها و شهرها می‌پردازد، در مورد آثار خود ادامه داد: «کارهایم کاملا مستند و به صورت یادداشت برداری از شهر است و هر آنچه می‌بینم چه مثبت و چه منفی آن را به تصویر می‌کشم، بحثم تنها نقد نیست بلکه آثار قابل توجه را نیز عکسبرداری می‌کنم. هر عکاسی براساس اندیشه‌های خود کارش را دنبال می‌کند، آنچه من به آن توجه دارم مانند یک سناریو و داستان است و تا وقتی به نظرم آن داستان ادامه پیدا می‌کند، آن را دنبال می‌کنم و در برخی اوقات نیز یک سری اتفاقات روزمره را که برایم قابل تامل باشد نیز به تصویر می‌کشم.»
غضبانپور که در حال حاضر به برگزاری نمایشگاهی با عنوان شاهدان شهر مشغول است، ادامه داد: «سال‌هاست که از دیوارنگاری‌ها در حال عکاسی هستم و نگاهم از منظر شهری است، با صرف نظر از تکنیک نقاشی هر آنچه که به عنوان دیوارنگاری ارائه شده تا سال ۱۳۹۲ به تصویر کشیدم و با عنوان نمایشگاه «شاهدان شهر» هم‌اکنون ارائه کردم.»
وی در ارائه تصاویر مستندهای شهری خود ادامه داد: «به نظرم جایگاه انسان در شهر خیلی مهم و حائز اهمیت است و تکمیل کننده بافت شهری است، وقتی انسان را از آن دور کنیم تعامل مسکن، ماوا و کل محل جغرافیایی درهم می‌ریزد و بی‌معنا می‌شود. ارتباطات انسان و محیط پیرامونش از مسایل اصلی است که باید به آن پرداخت.»
این عکاس دربارهٔ نگاه مسئولان به برگزاری جشنواره‌هایی چون «نقد بنا و فضای شهری» تصریح کرد: «اگر بخواهیم آثار عکاسی در فضای شهری ما تاثیر بگذارد باید مسئولان امر نگاه عمیق‌تری به آن داشته باشند و از این آثار بهره ببرند؛ ضمن آنکه برگزاری یک جشنواره فقط برای یک دوره کافی نیست؛ زمانی می‌توانیم بگوییم کاری انجام داده‌ایم که این جشنواره یا نمونه‌های آن برای دهه‌های پیاپی ادامه یابند و بتوانند نگاه ما را نسبت به محیط پیرامونمان تغییر دهند.»
وی درباره معیار داوران برای جشنواره عکس و کاریکاتور «نقد بناو فضای شهری» افزود: «در واقع ما باید با مسئولین و دیگر داوران جلسات متعددی برگزار کنیم و در طی این جلسات با توجه به فراخوان و محورهایی که برای این جشنواره تعریف شده به یک دیدگاه کلی دست یابیم تا بتوانیم معیارهای اصلی انتخاب را تشخیص داده و آثار را داوری کنیم.»
جاسم غضبانپور متولد ۱۳۴۲ در خرمشهر است که از سال ۱۳۵۵ کار خود را با عکاسی مستند اجتماعی شروع و از همان ابتدا تلاش در ثبت اوضاع و احوال مردم زادگاهش کرد. او فعالیت خود را با عکاسی از وقایع انقلاب اسلامی ادامه داد و بعدها با شروع حمله عراق به ایران عکاسی از جنگ را آغاز کرد و تا پایان جنگ به عنوان عکاس در جبهه‌ها فعالانه حاضر بود.
وی سال ۱۳۶۶ در مقطع کارشناسی رشتهٔ عکاسی از دانشگاه هنر تهران فارغ‌التحصیل شد و عکاسی از خرمشهر بعد از بازپس‌گیری آن از نیروهای بعثی عراقی و عکاسی از تهران و وقایع مربوط به دوره موشک‌باران در سال ۱۳۶۷ را می‌توان به عنوان فعالیت‌های شاخص او در دهه ۱۳۶۰ شمسی دانست. غضبانپور پس از اتمام جنگ به عکاسی از وجوه فرهنگی و هنری ایران در تمام ابعاد ممکن پرداخت و جلوه‌ای نوین از ایران را در آثار خود به نمایش گذاشت. وی تا امروز علاوه بر چاپ چندین جلد کتاب در زمینه جنگ، قریب به ۴۰ جلد کتاب در زمینه ایران‌شناسی دارد.
همچنین به گزارش ستاد خبری جشنواره، سعید محمودی ازناوه به عنوان یکی از داوران این جشنواره در گفت‌وگویی دیگر، ترکیب معماری و عکس را ترکیب خوبی می‌داند و معتقد است که عکس به عنوان مورد گزینشی از طرف آدم‌ها است و برای یک شخص گزینش فضای شهری در قالب عکس جلب توجه می‌کند.
این عکاس که تاکنون کتاب های عکس متعددی از بناهای تاریخی، آثار باستانی، مردم و طبیعت ایران داشته است؛ دربارهٔ تاثیر چنین جشنواره ای بر مسولان شهرسازی کشور گفت: «این جشنواره شاید خیلی گذرا فقط تلنگری باشد برای مسئولین و ادارات ذیربط درخصوص ساخت و سازهایی که انجام می‌شود.»
از طرفی این هنرمند علاقه‌مند به معماری ایران، تاثیر بخشی مردم از «نقد بنا و فضای شهری» را مثبت قلمداد کرد و اظهار داشت: «مردم قاعدتا متخصص و کارشناس نیستند. وظیفهٔ ما هنرمندان و صاحبنظران است که نگاه جامعه ارتقا بدهیم و مردم را نسبت به اطرافشان حساس کنیم. زیرا مردم ناخودآگاه سهم قابل توجهی در معماری فضای شهری دارند.»
آیندهٔ معماری شهری ایران در نظر محمودی ازناوه ناامیدانه نیست؛ وی معتقد است می‌توان این روند نابسامان را تغییر داد و در این خصوص اظهار داشت: «ماشاید در دراز مدت بتوانیم کمک در اصلاح این روند کنیم زیرا معماری شهری برگرفته از درونیات انسان است. اگر درون انسان نا‌آرام و آشفته باشد فضای شهری نیز آشفته خواهد شد. در حقیقت معماری شهر شرایط فعلی روح انسان های آن شهر را نشان می‌دهد. مردم تا زمانی که به یک آگاهی و‌آرامش درونی نرسند؛ نمی تواند به معیارهای یک معماری خوب نزدیک شوند. هنر اول انسان، معماری است. معماری هر کشوری به گونه‌ای بیانگر وضعیت فرهنگی در زمان معاصرش است. در واقع نبض فرهنگی یک کشور را از معماری آن می‌توان دید.»
این داور جشنواره در پایان، برگزاری چنین رویدادی را برای سامان دادن به وضعیت کنونی معماری شهری ایران موثر ارزیابی کرد و تاکیدی در منظر مسئولین و مردم دانست.
شایان ذکر است نخستین مسابقهٔ سراسری عکس «نقد فضا و بنای شهری» در دو بخش «سیما و منظر شهری» و «زندگی در فضای شهری» توسط معاونت شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی، برگزار می‌شود. داوری این جشنواره در پایان فروردین‌ماه سال آینده صورت می‌گیرد و نمایشگاه آن هم اردیبهشت‌ماه ۹۴ برگزار می‌شود.
گفت‌وگو با داوران جشنوارهٔ «نقد بنا و فضای شهری»
