این کارگاه‌ها که توسط مدیریت هنری شهرداری مشهد و با همکاری فرهنگسرای جهاد دانشگاهی این شهر برگزار می‌شد با استقبال عالی عکاسان مشهدی و علاقه مندان به عکاسی در این شهر همراه بود و ۲۶۰ نفر در نشست حضور به هم رساندند.
«کیارنگ علایی» دبیر جشنواره در ابتدای این مراسم هدف از برگزاری این کارگاه‌ها را ایجاد فضایی علمی و سرشار از تبادل تجربیات و وحدت در عکاسی مشهد و همچنین نزدیک کردن مخاطبان جشنواره به رویکردهای عکاسی شهری و وجوه مختلف عکاسی مستند دانست و از برگزاری سه اردو در ماه‌های تیر و شهریور برای عکاسان استان‌های مختلف کشور خبر داد.
در نشست اول «مهدی فاضل» کار‌شناس ارشد عکاسی و مدرس دانشگاه با بررسی تحولات عکاسی شهری اروپا و آمریکا از دهه ۶۰ میلادی تا دهه معاصر، به موضوع دید عکاس در مواجهه با ابرشهر‌ها پرداخت.
این دانش آموخته عکاسی، عکاسی مستند شهری را یک ژانر تعریف‌شده برشمرد و گفت: این ژانر از گذشته بوده و امروز هم هست، اما اگر به تاثیرات متقابل عکاسی و ابرشهر‌ها بپردازیم، متوجه میشویم که عکاسی شهری همه تاثیر زندگی بر عکاسی و عکاسی بر زندگی را در بر می‌گیرد. برای همین عکسهایی هم که در فضای تعریف‌شده شهر نیستند، جزو عکاسی شهری محسوب میشوند، چون وجه روانی ابرشهر‌ها را بر انسان نشان میدهند.
دهه شصت در تاریخ اروپا و آمریکا همراه با حوادث ویژه است. از یک سو دوران شروع بحران اقتصادی آمریکاست و از سوی دیگر، بسیاری از فعالیت‌های اجتماعی در این دوره کلید میخورد. همین امر بستری را فراهم میآورد تا برخی عکاسان به ذهنیت خاصی دست پیدا کنند.
وی ادامه داد: عکاسی که تا قبل از این دهه دغدغه‌اش ثبت مستندات بود، به بیان دیدگاههای شخصی عکاس معطوف شد. اگر عکسهای این دوره را نگاه میکنید، نباید دنبال معیارهای عکاسی شهری بگردید.
فاضل تصریح کرد: بحث عکاسی در این دهه مستند بودن نیست، بلکه بیان دیدگاه‌هاست؛ در واقع تقابلی است که هنر آن روزگار با شهر دارد. این رویکرد باعث می‌شود خیلی از تجربیاتی که تا قبل از آن جرم به حساب میآمدند، به دنیای عکاسی وارد شوند.
وی کنار گذاشتن تعین حد رسانهای را یکی دیگر از شاخصههای عکاسی شهری در دهه۷۰ میلادی دانست و خاطرنشان کرد: تا قبل از این عکاسان شهری همواره دنبال این موضوع بودند که حد رسانهای کارشان را در حد مشخصی نگه دارند، اما دهه۷۰ فضایی پدید آورد که عکاسی با طراحیهای متفاوتی عجین شد و ادامه یافت؛ عکاسی صحنهپردازی شده یکی از این موارد است. در این دوره می‌شود گفت که بایک عکاسی شهری محض روبه‌رو نیستیم.
وی عکاسی خیابانی را یکی دیگر از محصولات این دوره دانست و افزود: این عکس‌ها اگرچه در خیابانهای شهرهای بزرگ گرفته شده‌اند، اما دغدغه ارائه مختصات و جغرافیای شهری را ندارند، حتی استناد را مد نظر ندارند و صرفا برای ثبت چیزهایی است که در لحظه دیده نمیشوند، اما وجود دارند. در این عکس‌ها فقط لحظه مد نظر است. ضمن اینکه عکاسان این دوره هیچ لحظه‌ای را بر لحظه دیگر مقدم نمیدانند.
مهدی فاضل در پایان گفته‌های خود دو نکته را یادآور شد: هیچ‌گاه در برخورد با عکس به ظاهر آن استناد نکنید، چون ممکن است گمراه شوید، همیشه دنبال منطق ذهنی پشت عکس باشید و دیگر اینکه توجه داشته باشید که عکس در چه مقطعی دارد دیده می‌شود.
دومین نشست علمی جشنواره با سخنرانی «نعما محمدیان روشن» همراه بود.
در ابتدای این نشست دکتر روشن به وجود دو دیدگاه در مقوله سبک شخصی اشاره داشت و عنوان کرد: گروهی سبک شخصی را مربوط به استادان بزرگ میدانند و رسیدن به آن را کار خود نمیدانند، برای همین به آن تمایلی ندارند و گروه دوم هم این موضوع را خیلی سهل الوصول میدانند؛ اما در واقع هر دوی این نگاه‌ها اشتباه است.
وی ترجمان دید شخصی و ایده‌های ذهنی به چیزی که برای دیگران قابل درک باشد را ویژگی سبک شخصی دانست و تصریح کرد: وقتی ترجمه‌ای شکل می‌گیرد، بدون شک همه چیز منتقل نخواهد شد. تبدیل نگرش افراد به اثری قابل ارائه همیشه آسان نیست، اما با تلاش فراوان می‌شود به این زبان منحصربهفرد رسید.
تبیین دید شخصی و تبدیل آن به آرت جزو مباحثی است که متدولوژی فراگیری نداشته و بررسی و مطالعه کمی در این زمینه انجام شده است.
وی سبک شخصی را حاصل انتخابهای هنرمند در هر مرحله دانست و ادامه داد: سبک شخصی یک مسیر است نه مقصد. اگر این مسیر درست باشد، هر مرحله کار شما ارزشمند خواهد بود.
روشن در بخش دیگری از گفته‌های خود، ضمن نمایش آثاری از پیت ترنر، هیروشی سوجی‌موتو، رابرت دوانو و استفن‌شور از پدیدآمدن تدریجی فیلتری در ذهن هنرمند گفت که باعث می‌شود بتدریج ویژگی‌هایی در عکسهای شما تکرار شود که نشانه خوبی است از اینکه در مسیر درستی قرار گرفته‌اید. در واقع از چیزهایی که دوست دارید عکس میگیرید، نه از چیزهایی که باید دوست داشته باشید.
روشن ادامه داد: سبک شخصی در وهله اول مشخص کننده هنرمند است نه اثر. به تدریج روش نگرش خاصی به موضوعات خواهید یافت و برای عناصر موجود در عکسهایتان دلیل خواهید داشت. اگر دلیل قاطعی ندارید یعنی هنوز به سبک شخصی نرسیده اید.
تعیین پروژه های عکاسی همراه با تعیین ضرب العجل و روش انجام پروژه‌های کاری، توصیه‌هایی بودند که وی به عکاسان جوان کرد و گفت: اگرچه سبک، یک فرایند ذهنی و اکتشافی است، اما همیشه اکتشافی نمیماند. پروژهها باعث میشوند که ذهنیت‌های شما قابل لمس شوند و این را هم در نظر داشته باشید که مجموعه پروژهها باید بیانگر سبک شما باشد.
وی تاکید کرد آثار برآمده از سبک شخصی معمولا متفاوت با کارهای مرسوم خواهد بود و افزود: این تفاوت ایجاب میکند که شما جسور باشید؛ چون گاهی این آثار بحث و جدلهای زیادی به همراه دارد و واکنش مخاطبان همیشه به این آثار مثبت نیست، اما اگر ارتباط شخصی هنرمند و اثرش قوی باشد، اعتمادبه‌نفس هنرمند، بر روی مخاطب نیز تاثیر خواهد داشت. وی همچنین به موضوعاتی مانند روش قوام بخشیدن به سبک شخصی، ایجاد واقعیت شخصی، Unlearning و نکاتی دیگر پرداخت که در مسیر رسیدن به سبک شخصی اهمیت دارند.
بسیار عالی بود، درود و سپاس فراوان.