امسال مهمترین سال برای فتوژورنالیسم ایران بود و امیدوار بودیم که بتوانیم عکسهای مربوط به انتخابات را در نمایشگاه به نمایش بگذاریم، اما حالا جای خالی این تصاویر به خوبی خود را نشان میدهند. به روال گذشته قرار بود بخش ویژهی عکاسی ما مربوط به انتخابات باشد، اما به علت عدم امکان ارائهی تصویر تمامی ابعاد انتخابات، اعلام کردیم فعلا دریافت و ارائهی آثار در این زمینه امکانپذیر نیست.
به تعبیر او، جامعهی ما به لحاظ سیاسی بسیار ملتهب است و ازسوی دیگر با احساسات تند از همه طرفهای درگیر روبهرو بودیم، بنابراین امکان ارائهی هیچیک از تصاویر را نداشتیم، اما همچنان امیدوارم روزی جامعهی ما به آرامش برسد تا بتوانیم تصویر مهمترین رویداد جامعه را با یکدیگر مرور کنیم.
برگزارکننده هفت دوره "نمایشگاه تصویر سال" و "جشنواره فیلم تصویر" با تاکید بر نگاه فرهنگی برگزارکنندگان گردهمآیی تصویر سال گفت: در نگاه ما سیاست بخشی از فرهنگ است؛ نه اینکه فرهنگ بخشی از سیاست باشد. در مملکتی که همهچیز ملتهب است و فرهنگ بخشی از سیاست بهشمار میآید بهگونه ای عمل کردیم که ماورای سیاست باشد، اما همین موضوع گرچه باعث شده هنرمندان حرف دل ما را بفهمند، کار ما را هم دشوار کرده و گویی ما خارج از دور قرار گرفتهایم، زیرا در جامعه، ما با عادتی بد و زشت روبهرو هستیم که فرهنگ را جزیی از سیاست بهشمار میآورند. با این حال ما معتقدیم، فرهنگ آنقدر زیبا و شریف است که میتواند سیاست را در دل خود قرار بدهد.
دلیل تغییر زمان برپایی
صمدیان در ادامهی این نشست در پاسخ به پرسشی دربارهی تغییر زمان برگزاری مراسم تصویر سال از دی ماه به اسفندماه نیز توضیح داد: در هیچ جای دنیا جشنوارهای با این حجم نداریم که بدون بودجهی دولتی یا حمایتهای ثابت شهرداری برگزار شود. در هیچ جای دنیا شاهد این مساله نیستیم که یک گروه بسیار محدود، برنامهای با گستردگی تصویر سال برپا کنند. البته مشکل ما تنها نبود بودجه نیست، ولی به هرحال بدون بودجه گیج و سردرگم میشویم و تا به امروز هم تکلیف برخی از چیزها روشن نشده است.
او یادآور شد: در آغاز میخواستیم برنامه را آذرماه برگزار کنیم، که به خاطر فضای پس از انتخابات، برگزاری برنامهی ما به دیماه موکول شد. دراین میان، اداره کل جشنوارههای وزارت ارشاد عنوان کرد به دلیل همزمانشدن این رویداد با جشنوارهی فیلم فجر امکان برپایی آن در دی و اوایل بهمن ماه وجود ندارد و ما به اجبار با هماهنگی خانه هنرمندان، نمایشگاه به اسفندماه موکول شد، چراکه آثار بسیار زیادی به دست ما رسیده بود.
تصویر سال از این پس هرسال از یکم تا بیستم اسفند برگزار میشود
صمدیان از ثابتشدن تقویم برگزاری تصویر سال خبر داد و افزود: براساس توافقاتی که با مدیریت خانه هنرمندان انجام دادهایم قرار است این برنامه هرسال از اول تا بیستم اسفندماه برگزار شود که با این شکل تکلیف برگزارکنندگان و شرکتکنندگان مشخص میشود و از سوی دیگر یک جمعبندی از کل سال داریم که برپایی آن در آخرین ماه سال بسیار زیبا به نظر میرسد.
حامیان مالی حرکت مستقل فرهنگی
این هنرمند در ادامه با ابراز تاسف از مشکلات اقتصادی فراوان برگزاری این برنامه توضیح داد: ما امسال در مجموع سه اسپانسر شهرداری تهران، موزه هنرهای معاصر و هاکوپیان را داریم،اما کل بودجهای که از این سه دریافت میکنیم در بهترین حالت یکسوم هزینهی برپایی برنامهی ما را تامین و روزبه روز بدهیهای ما را بیشتر میکند، اما امیدوارم از سال آینده بتوانم با یک عدهی آدم باشرف اقتصادی همکاری کند.
او ادامه داد: به دلیل مشکلات اقتصادی با مسائل گوناگونی روبهرو هستیم، اما در این شرایط هدف ما این است که این شعله را روشن نگه داریم، خوشبختانه با رشد بسیار غرورانگیز شرکتکنندگان روبهرو هستیم، اما نمیتوانیم پاسخگوی مسائل اقتصادی باشیم و باعث تاسف است در کشوری که این همه ادعای فرهنگیبودن وجود دارد. بزرترین گردهمآیی تصویری ایران چنین سرنوشتی داشته باشد.
انصراف همکاری سازمان ورزش در محلات تهران با تصویر سال
دبیر نمایشگاه و جشنواره تصویر سال دربارهی بخش مربوط به ورزش محلات هم توضیح داد: در بخش عکس، عکسهای مستند اجتماعی، خبری، نگاهی دیگر (خلاقه)، ورزشی و بخش ویژهی عکاسان از نگاه عکاسان را داریم که امسال شکل ارائهاش با کل نمایشگاه متفاوت است. سال گذشته بهدلیل حجم بالای آثار دراین بخش آنها را ادغام کردیم و بهشکل فیلم نشان دادیم، اما امسال برنامهی دیگری داریم.
صمدیان اضافه کرد: در ادامهی همکاری با سازمان ورزش شهرداری تهران قرار بود بخش عکاسی از ورزش در محلات شهر تهران را داشته باشیم، بنابراین پیش از اعلام فراخوان با سازمان نامبرده تماس گرفتیم و با دریافت اعلام موافقت آن سازمان و ارسال فراخوان برای برگزاری سومین دورهی مسابقهی عکس ورزش در تهران در کنار جشن تصویر سال روبهرو شدیم، اما متاسفانه پس از اعلام فراخوان و دریافت آثار متعددی از عکاسی ورزشی در محلات تهران سازمان ورزش شهرداری تهران در کمال ناباوری اعلام انصراف کرد.
او ادامه داد: طبیعتا ماندهایم که چگونه پاسخگوی تعداد زیادی از عکاسان که با علم به مندرجات فراخوان و نیز آگاهی از درنظر گرفتن جایزهی نقدی برای برندگان در این بخش شرکت کرده بودند، باشیم و این کاری است که فقط در کشور ما بنا و در حیطهی فرهنگ و هنر بسیار دیده شده چرا که هنوز هیچ دلیل قانعکننده یا حتی قانعنکنندهای برای این انصراف پیدا نکردیم با این همه به وظیفه ناشی از اعلام فراخوان آثار مناسب برای ارائه در نمایشگاه را انتخاب و نمایش میدهیم البته بدون جوایز مطرحشده از سوی سازمان ورزش شهرداری تهران!
پوستر با طرح و ایده عباس کیارستمی و اجرای پاکدل
سیفالله صمدیان دربخش دیگری از این نشست دربارهی پوستر این دوره از برنامهی تصویر سال توضیح داد: طراح این پوستر عباس کیارستمی است و اجرای آن را نیز یحیی پاکدل انجام داده است. پوستری که طراحی شده در پیروی از ایدهای شکل گرفته که از چند سال پیش مورد توجه ما بوده و آن ایده این است که تنها فرمهایی که میتواند بیانگر پوستر تصویر سال باشد نام هنرمندان شرکتکننده است و هیچ خط و شکل اضافی در ایدهی پوستر امسال نمیبینیم.
به گفتهی او عباس کیارستمی با اعتقاد بر نقش عدد هفت در فرهنگهای مختلف این پوستر را طراحی کرد و از سوی دیگر ما با اسامی هنرمندان شرکتکننده هفت پلهی روبه آسمان داریم و در انتهای پوستر این بیت مولانا را هم استفاده کردهایم که «ما ز بالاییم و بالا میرویم».
سایت جامع تصویر راه اندازی میشود
صمدیان سپس با معرفی سایت تصویر سال از راهاندازی این سایت در اوایل سال آینده خبر داد و افزود: این سایت یک سایت تصویری بسیار غنی در حوزهی آثار هنرمندان ماست، البته نمیتوان آثار این هنرمندان را ذخیره و از آن استفادههای غیرحرفهیی کرد.
او اکران فیلمهای غیرتجاری را از ویژگیهای جشنوارهی فیلم تصویر سال دانست و افزود: همهی تلاشمان را انجام میدهیم تا این جشنواره حالت آموزشی داشته باشد. فراموش نکنیم جشنوارهی فیلم تصویر تنها جشنوارهای است که بدون دریافت وجه به مدت طولانی -۲۰ شب – ادامه دارد. در طول این سالها کشورهای گوناگونی از ما خواستهاند تا چکیدهای از این جشنوارهها را در قالب بستههای فرهنگی ارائه کنند اما به دلیل حجم برنامهها و مسائل مالی ما اجرای این طرح با مشکلات زیادی روبهروست.
او با ارائهی آمار هنرمندان شرکتکننده در این دوره از تصویر سال دربارهی انتخاب آثار مربوط به بخش فیلم توضیح داد: برخی فیلمها کیفیت پایینی داشتند، اما چون جشنوارهی ما آموزشی است این آثار را حذف کردیم. از حدود هشت جوان بسیار فیلمبین حرفهای درخواست کردم فیلمها را بررسی کنند، اما برای اطمینان بیشتر تمام آثار ردشده را دوباره شخصا دیدم؛ زیرا معتقدم اگر فیلمی به درستی شناسایی نشود سرنوشت آن جوان میتواند عوض شود و این حساسیت زیباترین کاری است که اگر بتوانیم آن را انجام دهیم به تعهد کاری خود وفادار بودهایم.
کیفیت متفاوت چاپ در هفتمین نمایشگاه تصویر
او همچنین با ابراز خرسندی از ارتقا سطح کیفی چاپ آثار دراین دوره از تصویر سال خاطرنشان کرد: سال گذشته در ارائهی آثار بهصورت پیرینت مشکل داشتیم و از آنجا که چهار سالن به سالنهای نمایش آثار در خانه هنرمندان اضافه شده دیگر ناچار نبودیم مانند سال گذشته عکسها را بهصورت فیلم نمایش بدهیم. از سوی دیگر چاپ کارها و کاغذهایی با کیفیت بسیار بالاتر انجام شده و برای نخستینبار چاپ حرفهای داریم، ضمن اینکه سیستم پردازش عکسها در سیاهوسفید و همینطور عکسهای رنگی حرفهییتر شده است.
و اما آمار حاضران در گردهمآیی هفتم
در هفتمین برنامهی تصویر سال ۸۱۰ هنرمند حضور دارند که از مجموع ۱۶۱۳ نفر متقاضی شرکت در این رویداد انتخاب شدهاند.
در بخش عکس آزاد ۳۱۸ نفر و در بخش جوان ۱۶۴ نفر، در بخش کاریکاتور و گرافیک که در دو بخش آزاد و جوان زیر ۲۵ سال، از مجموع ۱۲۷۶ اثر رسیده از ۲۹۶ هنرمند، 40 اثر از ۴۰ کاریکاتوریست و ۵۸ گرافیست هنرمند انتخاب شدهاند.
همچنین در بخش فیلم ۲۸۶ نفر، در بخش آزاد و ۱۲۴ نفر در بخش جوان شرکت کردند که از مجموع آنان ۲۵۵ فیلم از میان بیش از ۴۰۰ فیلم به جشنواره راه یافته و آثارشان از اول اسفند ماه در حال نمایش است.
هفتمین گردهمایی بزرگ تصویر سال از نخستین دورهی برگزاری به ترتیب با ۱۶۰، ۲۲۰، ۲۷۰، ۳۵۰، ۵۵۰ و ۱۳۹۰ هنرمند همراه بوده که در سال جاری به ۱۶۷۳ نفر رسیده است.