نخستین نشست «دوشنبههای عکاسی» از سوی انجمن عکاسان ایران در عصر دوشنبه چهارم شهریورماه در سالن «استاد غلامحسین امیرخانی» خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
در بخش نخست این نشست، نمایشگاه عکس مهدی حسینی با عنوان «جنگ خاموش» مورد بررسی و نقد قرار گرفت و در بخش دوم با حضور حسین چنعانی، سعید فلاح فر و مهرداد نجمآبادی «طرح موزه عکس ایران» بررسی شد و سومین برنامه این نشست، پیشنهاد «روز عکاسی ایران» با حضور اسماعیل عباسی و محمد مهدی رحیمیان به بحث گذاشته شد.
محمد مهدی رحیمیان، مدیر کمیته علمی و پژوهش انجمن عکاسان ایران گفت: در برنامه سالانهی «دوشنبههای عکاسی» بخشی به «کارگروه تاریخ عکاسی ایران» اختصاص دارد و بخشی هم به فعالیتهای سایر کمیتههای انجمن عکاسان ایران در ارتباط با اعضاء، موارد و مسائل حقوقی، امور رفاهی، امور نمایشگاهها، ۱۰ روز با عکاسان ایران، دوسالانهها، مقالات و کتابهای مرتبط با عکاسی میپردازد.
در بخش بررسی نمایشگاه عکس «جنگ خاموش» که توسط مهدی حسینی با موضوع تأثیر تحریمها بر دارو و درمان بیماران سرطانی در گالری محیطی خانه هنرمندان ایران برگزار شده است علاوه بر توضیحات مهدی حسینی سایر عکسهای مجموعه و کلیپی مرتبط با رویکرد عکاس به موضوع، نمایش داده شد.
مهدی حسینی درباره این نمایشگاه گفت: موضوع این نمایشگاه اجتماعی است و سعی کردم در آن زاویه و جهت گیری نداشته باشم. درباره تأثیر تحریم داروها بر سرنوشت بیماران سرطانی تاکنون اسناد تصویری از آن چه بر این بیماران گذشته در دسترس نیست و منتشر نشده است و این جنگی است که بدنه جامعه را هدف قرار داده.
در ادامه سام غضنفری، سعید فلاح فر و مجید شادمان از عکاسان و کارشناسان حاضر در نشست نظرات خود را پیرامون رویکرد عکاس، امر سیاسی و امر اجتماعی درباره این نمایشگاه با مهدی حسینی و حاضران در میان گذاشتند.
در برنامه بررسی طرح موزه عکس ایران، محمد مهدی رحیمیان گفت: محور اصلی این نشست ضرورت و بررسی موضوع «طرح موزه عکاسی ایران» است. این در حالی است که علیرغم تدریس تاریخ عکاسی ایران و جهان در دانشگاههای ایران در ۳۶ سال گذشته کرسی تاریخ عکاسی ایران را در دانشگاهها ایجاد نکردهایم و این موضوعی است که باید به آن توجهی جدی شود.
حسین چنعانی از مدرسان عکاسی و کارشناس تاریخ عکاسی ایران در دانشگاه هنر گفت: «موزه عکسخانه شهر» توسط شادروان بهمن جلالی و دیگر دوستان از سال ۱۳۷۴ تأسیس شد.
از پیدایش عکاسی در ایران حدود ۱۷۷ سال میگذرد و اگرچه ما مدیون موزه عکسخانه شهر تهران هستیم، اما جایگاه عکاسی ایران تنها به دوره قاجار مربوط نمیشود و این مکان به لحاظ معماری و ساختمان گنجایش این حجم از اطلاعات و آرشیو عکس را ندارد و از طرفی زمان را از دست میدهیم و بسیاری از عکاسان و آرشیوها در حال از بین رفتن است. اگر قرار است انجمن عکاسان ایران کاری را انجام دهد، یک موزه عکاسی است که دربرگیرنده تمام پروسه زمانی ۱۷۷ سال گذشته باشد. عکس در تمام هنرها از جمله سینما، معماری، طراحی لباس، گرافیک و… کمک میکند و هویت ما با عکس ما بر روی یک کارت نشان داده میشود. نیاز است که ما بتوانیم یک اتفاق نظری داشته باشیم و یک اتحادی به خرج دهیم و این موضوع را بنا کنیم.
چنعانی افزود: باید موزهای را داشته باشیم که درخور شأن زمان این ۱۷۷ سال باشد که بتواند اینها را در خودش نگه دارد و همچنین جنبههای اقتصادی و تفریحی نیز داشته باشیم.
سعید فلاح فر مدرس دانشگاه و پژوهشگر هنر درباره استانداردهای موزه گفت: استانداردهای موزه هم استانداردهای مدیریتی است و هم در برگیرنده دیگر سایر استانداردها است. کارهایی در این حوزه مانند موزه عکسخانه انجام شده است. در زمینه موزه یک بحث در مورد کاربری مجدد و احیای یک بنای معماری است و بحثی دیگر در مورد طراحی معماری است که هر کدام از این مباحث به صورت جداگانه مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در حوزه احیای معماری که مهمترین شکل و شمایل آن احیای بناهای تاریخی است، تنها به این موضوع بسنده میکنم که ما در دانشگاههای معتبر دنیا این رشته را در سطح دکترا داریم که به صورت تخصصی به آن میپردازند. موضوعی دیگر نیز طراحی مستقیم بنای مشخص است که اطلاعات آن به ما کمک خواهد کرد که این ظرف حاوی چه چیزهایی خواهدبود.
فلاح فر در ادامه گفت: در تعریف یک معماری کامل برای موزهها تعدادی اهداف مورد توجه قرار میگیرد که یکی از آنها گردآوری است و ما باید تمام اسناد و مدارک را گردآوری کنیم و گردآوری محدود به دو دوربین عکاسی و… نیست و موضوعات بسیار فراتر از این مباحث است. مصالح یک موزه عکاسی مصالح متنوعی است که نباید به اشیای موزهای بسنده کرد. مورد دیگر نگه داری آثار است که بدیهی است بخشی از اسناد و مدارک ما بدون رعایت اصول دقیق نگهداری آثار و اسناد از دست میرود و به جرأت میتوان گفت ما در ده سال گذشته به اندازه کل تاریخ، اطلاعات فرهنگی خود را از دست دادهایم و هر یک روزی که این پروژه موزه عکاسی را از دست بدهیم، به سرعت وحشتناکی دادهها، اطلاعات و داشتههایمان را نیز از دست میدهیم.
فلاح فر گفت: مورد دیگر نیز نمایش آثار است که این امر یک بروز و نمود اجتماعی برای مخاطب خواهد داشت و این موزه قطعاً اهداف آموزشی و فرهنگی دارد، موزه عکاسی باید پویایی، تحرک و فعالیت داشته باشد. هر فضای موزهای مانند موزه مورد نظر ما، سه عرصهی مختلف دارد که در طراحیهایمان باید به آن توجه کنیم. یکی از آنها عرصههای عمومی است که تمام افراد میتوانند از آن برخوردار شوند. یک عرصه دیگر خصوصی است که اهل فن، مدیران، پرسنل و محققین میتوانند وارد این فضا شوند و از آن استفاده کنند و همچنین یک عرصه عمومی و خصوصی مشترکی داریم که شامل فضاهای مشترک بین این دو گروه است. از نظر عملکردی چند عرصه قابل تشخیص در این موزه وجود دارد که در ابتدا فضاهایی است که قرار است ما چیزهایی را به مخاطب نمایش دهیم و مورد دیگر نیز عرصه خدمات علمی و هنری است.
مهرداد نجم آبادی از اعضای هیأت علمی گروه عکاسی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران گفت: در دهه هفتاد موزه «عکسخانه شهر» به کمک بهمن جلالی و رعنا جوادی و در چهارچوب فعالیتهای دفتر پژوهشهای فرهنگی شکل گرفت و نسبت به پژوهش، بررسی آثار، گردآوری اسناد تصویر و تجهیزات عکاسی در دوران قاجار اقدام کرد. وی اشاره کرد که یکی از وظایف من بررسی عکسها و آلبومهایی بود که برای تأیید صحت و اصالت آثار به امانت در اختیار موزه قرار داده شده بود تا پس از تأیید توسط موزه خریداری شود که مجموعهی نفیسی مانند معیرالممالک را به لحاظ عدم توان مالی کافی نتوانستیم برای موزه خریداری کنیم و از دسترس ما خارج شد. وی در پایان افزود در ارتباط با تشکیل موزه عکاسی در ابتدا باید دیدکه این موزه قرار است چه چیزی را نشان دهد، چه آثاری در آن نگهداری و یا چه عکسهایی در آن به نمایش گذاشته شود.
در ادامه برنامه نشست «بررسی روز عکاسی ایران» با طرح این موضوع از سوی محمد مهدی رحیمیان و اسماعیل عباسی آغاز شد و در این مورد حسین چنعانی با اشاره به ورود دوربین عکاسی به ایران و تهران در پاییز سال ۱۸۴۲ میلادی روز ۲۵ آذر ماه هر سال را به عنوان روز عکاسی در ایران را از سوی کارشناسان تاریخ عکاسی قاجار پیشنهاد کرد. در پایان این نشست فرشاد عسکری کیا عضو کارگروه تاریخ عکاسی در انجمن عکاسان ایران و عضو هیئت علمی دانشگاه سوره اظهار داشت: به نظر من اختصاص یک روز ملی برای عکاسی علاوه بر روز جهانی عکاسی ضرورتی ندارد، زیرا همان روز به قدر کافی مناسبتی معنادار است برای تاریخ عکاسی در کل جهان.
در پایان سعید فلاحفر افزود که تا کنون روز عکاسی ایران از سوی مراجع رسمی پذیرفته نشده و در مناسبتهای تقویم رسمی سالانه ایران گنجانده نشده است.