نشست «معرفی روش‌های تدریس عکاسی در دانشگاه دورتموند و دانشگاه هنر تهران» با حضور محمد مترجم‌زاده و مهدی مقیم نژاد عصر روز یکشنبه ۱۹ آذرماه در پنجمین روز ششمین همایش ۱۰ روز با عکاسان در سالن شهناز خانه هنرمندان برگزار شد.
در ابتدای این نشست دکتر محمد مترجم‌زاده، مدیر گروه عکاسی دانشگاه هنر تهران از شروع همکاری با دانشگاه دورتموند آلمان خبر داد و در این‌باره گفت: دانشگاه دورتموند آلمان از جمله مراکز آموزشی است که از سال ۱۹۷۱ فعال است. دانشگاه هنر تهران نیز از سال ۹۴ همکاری مشترک با این مرکز را در دستور کار خود قرار داد و این همکاری فرهنگی تحت نظر و حمایت فرهنگی موسسه DAAD آغاز شد.
او ادامه داد: پس از انجام مذاکرات متعدد، تفاهم‌نامه سه‌ساله‌ای با این مرکز پیش‌بینی شد که ۲ فاز آن به مرحله اجرا رسیده است. در قالب این همکاری گروهی از نمایندگان این دانشگاه از انجمن‌های عکاسی ایران بازدید کردند و متعاقب آن کارگاه‌های آموزشی نیز تحت عنوان دانشگاه دورتموند در تهران برگزار شد.
مدرس دانشگاه هنر در خصوص فازهای تعریف شده برای همکاری با دانشگاه دورتموند، اظهار کرد: در مراحل بعدی این همکاری‌ها بازدید متقابلی از سوی نمایندگان ایرانی از دانشگاه دورتموند صورت گرفت ضمن اینکه پروژه‌ای نیز تحت عنوان «گفتمان بر‌تر آموزش عالی با جهان اسلام» نیز در این پروسه تعریف شد.
مترجم‌زاده در ادامه این جلسه به بررسی ویژگی‌های آموزشی دانشگاه دورتموند آلمان پرداخت و در این‌باره گفت: به لحاظ فضای آموزشی نمی‌توان گفت که دانشگاه دورتموند تفاوت جدی و عمده‌ای با فضای امروز ما در ایران دارد اما قطعاً در زمینه امکانات چنین تفاوتی کاملاًقابل توجه است. به عنوان مثال در بخش استودیوی این دانشگاه شاهد ۸ فضای تخصصی بودیم که با تمام امکانات و تجهیزات در اختیار دانشگاه قرار داشت.
او شیوه‌های آموزشی در این دانشگاه را نیز نکته مورد توجه خواند و تصریح کرد: در این دانشگاه برای دانشجویان پروژه‌هایی با یک الگو مشخص می‌شود. به عنوان مثال دانشجویان باید در این پروژه برای یک مجله خاص عکاسی کنند لذا آنان به نحوی مجبور به تبعیت از قوانین مجله مورد نظر می‌شوند. در بخش دیگری از آموزش این دانشگاه شاهد این بودیم که عموماً دانشجویان به کار گروهی با یکدیگر می‌پردازند به این معنا که یک دانشجوی عکاسی در کنار یک طراح و نویسنده قرار می‌گیرد تا هر کدام اجرای بخشی را بر عهده داشته باشند.
مدرس دانشگاه هنر تهران تلاش دانشجویان و استادان برای مکتوب کردن فعالیت‌های اجرایی شده را قابل توجه دانست و گفت: در این دانشگاه عموماً استادان، ماحصل فعالیت‌های خود را تبدیل به کتاب می‌کنند اما شکل اجرای این کتاب‌ها شبیه به ایران در تیراژ گسترده و یا جلدهای نفیس آن‌چنانی نیست. البته نظیر این موضوع نیز برای ماحصل کار دانشجویان به صورت گروهی انجام می‌شود به این معنا که دو صفحه از یک کتاب به هر دانشجو تخصیص داده می‌شود تا بتوانند کار خود را در آن به نمایش بگذارد.
دکتر مهدی مقیم‌نژاد، دیگر مدرس دانشگاه هنر تهران نیز در ادامه این نشست بر لزوم بررسی تفاوت‌ها در راستای بهبود روند تدریس تأکید کرد و گفت: همه ما باید برای دستیابی به یک مفهوم بهتر در راستای این بحث، پیش‌زمینه‌های ذهنی را کمرنگ کنیم زیرا در اغلب موارد این پیش‌زمینه‌ها روی دریافت بخش‌های مختلفی از واقعیت‌ها تأثیرگذار هستند.
او ادامه داد: نتیجه بررسی شرح دروس دانشگاه هنر و دورتموند این مساله را به صورت بدیهی نشان می‌دهد که آن‌ها حوزه عکاسی را کاملاً کاربردی تعریف می‌کنند و برخلاف ایران عکاسی را زیرمجموعه هنرهای تجسمی قرار نمی‌دهند زیرا این رشته به خودی خود کاری مستقل و کاربردی برای آنان به شمار می‌رود.
این مدرس دانشگاه هنر تأکید کرد: کاربردی بودن مبانی دروس عکاسی در دانشگاه دورتموند مسیر متفاوتی از دانشگاه هنر تهران دارد زیرا ما در این سو بیشتر بر مسائل نظری تأکید داریم اما از سوی دیگر اگر به جزئیات مساله توجه کنیم متوجه می‌شویم که ما در بدو شروع آموزش تکنیکال‌تر برخورد می‌کنیم در حالی که آن‌ها بیشتر در مباحث ماهیت‌شناسی وارد می‌شوند.
مقیم‌نژاد افزود: در مبانی آموزشی این دانشگاه روند تکاملی دروس کاملاً مشخص است به همین خاطر برخی از دروس که کاملاً تکنیکی نیز هستند در چندین واحد و ترم عرضه می‌شوند ضمن اینکه جنبه تعاملی متن و عکس نیز در این کشور بسیار قابل توجه است.
او تصریح کرد: در این کشور تعامل بسیار خوبی بین عکاسی و روزنامه‌نگاری یا بخش‌های گرافیکی وجود دارد به این معنا که عموماً عکس نیز به مثابه متن کاملاً دیده می‌شود.
مترجم‌زاده در ادامه این جلسه ضمن تائیدصحبت‌های مقیم‌نژاد، تفاوت ساختاری موجود بین آموزش در تهران و دورتموند را مشخص خواند و گفت: نوعی تفاوت ماهیتی در این دو حوزه وجود دارد اما با اندکی تغییر ما می‌توانیم که جهت این آموزش‌ها را به سمت کاربردی‌تر شدن سوق دهیم به این معنا که مطرح کردن تکنیک و ضرورت پرداختن به آن را بیشتر مدنظر قرار دهیم.
او تأکید کرد: بدیهی است که تکرار در مباحث نظری و تکنیکی برای آموزش عکاسی یک نیاز است البته نباید فراموش کرد که شباهت‌های موجود و حتی برتری آموزشی نیز در حوزه دروس دانشگاه هنر تهران کم نیست اما بدیهی است که باید به سمت و سوی بهتری برای این رشته حرکت کنیم.