شصت و پنجمین شماره از نشریه «حرفه: هنرمند» ویژه نامه ژانر تاریخی برای پاییز ۹۶ در ۱۹۰ صفحه توسط این نشریه به چاپ رسید.
علاقهمندان میتوانند این شماره را که با قیمت ۲۵ هزار تومان به چاپ رسیده است، هماکنون از «فروشگاه آنلاین کتاب عکاسی» خریداری کرده و در سراسر کشور تحویل بگیرند.
در بخش نخست از این شماره با عنوان «حرفه: عکاس – ژانر تاریخی» به رابطه سیال و فرار عکاسی و تاریخ آن پرداخته شده است. اینکه چگونه تصویر به تاریخ شکل میدهد و آن را میسازد. اینکه انبوه و انباشت تصاویر تا به چه اندازه در ساخت تاریخ ما دخیلاند. چگونه عکس، «زندگی واقعی» را در آن و لحظهای میفشرد و آن را بدل به تاریخ میکند.
به کمک دو عکاس، جف وال و لوک دولاهه، این ژانر تاریخی را از دو مسیر دنبال کردیم. به نظر میآید مسئله هر دوی این هنرمندان تاریخ است. وال تاریخ هنر و به خصوص تاریخ هنر نقاشی را میکاورد و آن را زیر و زبر میکند و در آن شبهه میاندازد، دولاهه رخدادهای تاریخی واقعی امروزمان را مستندنگارانه همچون تابلوی نقاشی بر دیوار میآویزد تا شاید در گذشته و اکنونمان اندکی بیندیشیم و شرم کنیم.
اما این ژانر (تاریخی) در عکاسی ایران انگار بلاموضوع است. تا حال میتوان تنها در عکسهایی که در گذشته گرفته شده نگریست؛ هنوز تاریخ عکاسی یکپارچه نداریم که بخواهیم جور دیگری ببینیم اش و در آن پرسش کنیم.
مقاله آخر در این بخش از نشریه از ما میخواهد تا تصویری از گذشته، هرچند خرد و کوچک بنا کنیم، تا قدری به طاقهای شکستهمان، به ستونهای ریختهمان و به عکسهای از جان رفتهمان بنگریم. ببینیم چقدر سودای ساختن تاریخ عکاسیمان را و تاریخمان را در سرداریم.
در بخش «حرفه هنرمند» بحث شماره قبل با سه مقاله پی گرفته میشود. وجه ممیزه مقاله اول آن است که برخی چارچوبهای روشنگر نظریه تاریخ و تاریخنگاری در اشکال مختلف خود را توضیح میدهد و تحولات متأخر نظریه تاریخ در کار متفکرانی چون هیدن وایت، جیمسون، هابرماس و فوکویاما را با زبانی روشن و موجز به بحث میگذارد. به این ترتیب زمانی که در مقاله به بحث نقاشی تاریخی میرسیم، میتوانیم فهم بهتری از آن بهعنوان یکی از اشکال روایت تاریخ – در کنار تاریخنگاری، ادبیات، روایتهای شفاهی و جز آن – بهدست آوریم.
مقاله دوم مؤخره کتاب مهم تی.جی.کلارک در مورد مانه و امپرسیونیستهاست که توضیح بیشتر درباره آن در یادداشت ابتدای مقاله آمده است. اما مقاله سوم، از جمله با تمرکز بر آثاری از رابرت اسمیت سون، که کار او نقاشی است و نه، ظاهراً، «تاریخی»، نمونهای به دست میدهد از اینکه چگونه میتوان در شرایط پس از «نقاشی تاریخی»، در آثار مدرن و معاصر، تاریخ را بازنمایی و حضور آن را در آثار گوناگون ردیابی و بازاندیشی کرد.
در ضمن، در این مقاله تاریخ و بحران / پایان آن در نسبت با مفهوم ظاهراً متضاد طبیعت و بحران/ پایان آن مورد بحث قرار میگیرد: آن جا که طبیعت تاریخی میشود و تاریخ وجهی «طبیعی» به خود میگیرد.
در بخش «نقد فصل» از این شماره نقدهایی تجسمی وجود دارند که کمابیش به شیوه تخصصی سابقه به نمایشگاهها پی فصل میپردازند و همچنین نوشتههایی که در مقام نوعی نقد فرهنگ، مسائل روز حوزهی عمومی ایران را آنگونه که در کلیه اشکال بیانی فرهنگی به نمایش در آمدهاند، به بحث میگذارند.