عکس: روابط عمومی انجمن عکاسان ایران
کیارنگ علایی در هشتمین روز برنامه «ده روز با عکاسان» کارگاهی با عنوان «گزاره‌نویسی در عکس‌های معاصر» را ظهر یکشنبه ۲۸ دی‌ماه ۹۳ در خانهٔ هنرمندان ایران برگزار کرد.
به گزارش روابط عمومی انجمن عکاسان ایران، علایی آغاز گرایش به گزاره و نوشته در عکس‌ها را عکس پنجره مشبک تالبوت با کمرا آبسکیورا دانست که در آگوست ۱۸۳۵ به همراه دستنوشته‌ای از تالبوت ارائه شده است. علایی سپس به نخستین تصویرسازی‌های مبتنی بر داگرئوتیپ توسط آیزنرینگ اشاره کرد که در سال‌های ۱۸۴۰ تا ۱۸۴۳ به همراه توصیفات متنی منتشر شده است، کتاب قلم طبیعت اثر تالبوت به همراه خودنگاره هیپولیت بایار دیگر اثاری است که نخستین نمونه‌های روایی در جهت تولید اثری غیر مستند، دیگر آثاری بود که وی به عنوان نخستین تلاش‌های متنی به آن اشاره کرد.
علایی در ادامه این کارگاه به اهمیت ایده، اهمیت عنوان گذاری و اهمیت بیانیه در عکس‌های پس از دهه ۱۹۷۰ اشاره کرد و گفت: «نظریه پرداران معاصر معتقدند عنوان نگذاشتن برای عکس‌ها شانه خالی کردن از زیر بار مسولیت عکس است و نام گذاری اهمیت بیانی در آثار دارد. در دوره‌ای که عکاسی عملا به رسانه ای برای نظریه پردازی تبدیل شده، نوزایی در هنر وابسته به همین تغییر شکل‌ها و گزاره‌های افزونه ای است که از تکرار در آثار جلوگیری می کند.»
او در بخش دیگری از این کارگاه افزود: «روشنگری یک ویژگی مدرنیستی است و عکاسی به دلیل قابلیت‌های فراوانش در بازنمایی جزییات، کیفیتی روشنگرانه را وارد هنر کرده است، مسیر حرکت گزاره در عکس‌های مستند، فاین آرت، خبری و گزارش تصویری با هم متفاوت است و نمی توان با یک شابلون این متون را مورد قیاس قرار داد. اما بدیهی است که گزاره در ساده ترین شکل خود یعنی کپشن خبری بر بخشی از عکس یا فعلیت نهفته در آن تاکید می کند که موجب دوباره دیده شدن آن فعل و تاثیرگذاری و تاکید می شود.»
علایی سپس به نمایش مصادیقی از عکس‌های معاصر پرداخت. در این بخش از کارگاه، مجموعه‌های مستند، مجموعه‌های گزارش تصویری، مجموعه‌های فاین آرت و عکس‌های خبری فراوانی به نمایش گذاشته شد و گزاره‌های افزوده شده به آن بررسی گردید.
وی مشکل اصلی و چالش اساسی قضاوت درباره کپشن‌ها و کات‌لاین‌های منتشره در ایران را عدم تفکیک قالب‌های عکاسی توسط مخاطبین و قیاس شدن آن‌ها توسط الگوی کپشن خبری دانست و به تمایز شکل‌های مختلف گزاره در عکس‌ها پرداخت.
کیارنگ علایی کپشن را توضیح بسیار مختصری دانست که از عنوان‌گذاری عکس کمی فراتر می‌رود و به فعلی یا حالتی در عکس اشاره می کند. وی کات لاین را شکل بسط داده شده کپشن دانست که دارای توضیحی مفصل تر نسبت به اتفاقات صحنه، بخش‌ها و آدم‌هایی است که در عکس نیستند، اطلاعات اقلیمی، فرهنگ شناسانه و تاریخی در کات لاین مورد استفاده قرار می گیرند و هدف آن افزایش آگاهی مخاطب از رویداد است.
استیتمنت از نگاه علایی نوشتاری شخصی که بیانگر دلیل پرداختن عکاس به موضوعی مشخص است، ماهیت تفکر عکاس را توضیح می دهد، چرایی و چیستی پروژه را مشخص می کند، و تفسیری است که کیفیت‌های احساسی کار را نمایان می سازد. کاربرد آن –اغلب- در عکاسی فاین آرت است. او اینترودیوس را متنی هدفمند به عنوان ورودی پروژه مستند دانست که بیانگر دلایل پرداخت عکاس به موضوع، اهمیت اجتماعی، مصادیق جامعه‌شناختی، سیاسی و معرفی دقیق پروژه است و در عکاسی مستند استفاده می شود.
این عکاس جوان و مدرس دانشگاه بعد از اتمام کارگاه در گفت‌وگویی با روابط عمومی انجمن عکاسان در مورد گردهم آمدن هفت انجمن تخصصی عکاسی در سومین برنامه «ده روز با عکاسان» اظهار کرد: «از نظر من حرکت انجمن عکاسان سال به سال در این زمینه کامل‌تر شده است و مهم ترین خاصیت سومین دوره «ده روز با عکاسان» چند صدایی بودن آن است، اتفاق امسال وجوه متفاوتی را پوشش داده است و مخاطبان می‌توانند در برنامه‌ها موضوع‌های متنوعی مانند روانشناسی عکاسی، نقد عکس، سایت‌های تخصصی عکاسی، مسائل مربوط به حوزه آموزش عکاسی، نورپردازی و.. را دنبال کنند و از کارگاه‌ها نیز برداشت‌های خاص خودشان را داشته باشند.»
علایی عنوان کرد: «نمایشگاهی که طی مدت برگزاری این رویداد برگزار شده است، تمامی اصناف و حوزه‌های درگیر عکاسی را شامل می‌شود و سعی شده است با نگاه مشوقانه و حمایتگرانه آثار جمع آوری شود. به نظر من این دوره حرکت تکمیل شده تجربه‌های سال‌های قبل انجمن عکاسان ایران است.»
خیلی خوب بود ممنون
یکى از بهترین برنامه هایى بود که شرکت میکردم. واقعا برام مفید بود. ممنون از برگزارى این کلاس.