دورهای دیگر از دوسالانهی هنرهای تجسمی «تصویر» از ۱۸ شهریورماه جاری به میزبانی شهر ویوی در جنوبغربی سوییس با آثاری از عکاسانی از سراسر جهان از جمله گوهر دشتی، عکاس ایرانی، در حال برگزاری است.
در این دوره از جشنواره ۶۴ پروژه که بیشتر آنها مربوط به مدیوم عکاسی هستند از هنرمندان تجسمی ۲۰ کشور جهان در فضای باز و سرپوشیدهی شهر ویوی در نزدیکی ساحل زیبای دریاچهی ژنو به معرض بازدید عموم گذاشته شده است. این دوره از جشنواره در بخش فضای باز شامل ۲۵ پروژهی عکاسی است که بر روی دیوار ساختمانها، بیلبوردها، پیادهروها و حتی روی تنهی درختان شهر به نمایش درآمدهاند. بخش فضای سرپوشیده هم میزبان ۲۸ نمایشگاه دیگر شده است. علاوه بر این و به طور همزمان رویدادهای هنری دیگری هم در چارچوب این جشنواره در مکانهای مختلفی در سطح شهر برگزار میشود.
امسال یکی از آثاری که در فضای باز به نمایش درآمده است مجموعه عکسی به نام «زندگی امروز و جنگ» از گوهر دشتی است که در سال ۲۰۰۸ و با تکنیک عکاسی صحنهآرایی تهیه شده است. برگزارکنندگان جشنواره در توضیح این مجموعه مینویسند: «گوهر دشتی با ارائهی این مجموعه سعی در توصیف رابطهی پیچیدهی زندگی واقعی روزمره و تجربیات روحی و روانی دارد. او در این مجموعه لحظاتی معمولی از زندگی یک زوج جوان را در دوران جنگ در تقابل با ابزار و ادوات نظامی و تجهیزات فرسوده نشان میدهد. اگرچه سوژههای اصلی به روشنی احساساتی از خود بروز نمیدهند و برخوردی به ظاهر خنثی دارند ولی مخاطب میتواند شاهد نوعی سرسختی، عزم راسخ و پشتکار برای زندگی در رفتار آنها باشد. همچنین گوهر دشتی در این مجموعه تصویری از ایران مدرن امروز را به ما نشان میدهد که چندان با تصویر آشنایی که از ایران هر روز در رسانههای گروهی میبینیم شباهت ندارد.»
یکی دیگر از عکاسانی که اثرش در فضای باز ارائه شده است سیندی شرمن، عکاس نامدار آمریکایی است. سلفپرترهی بسیار بزرگی از او از مجموعه عکسهای بدون عنوان فیلم در اندازهی ۵۰۰ مترمربع بر روی نمای بیرونی یکی از ساختمانهای اصلی شهر نصب شده و توجه هر رهگذری را به خود جلب میکند. به گفتهی برگزارکنندگان جشنواره، این اقدام ادای احترامی به این عکاس ۵۸ سالهی آمریکایی اهل نیویورک است که یکی از مهمترین چهرههای دنیای هنر معاصر به ویژه در عکاسی پستمدرن به حساب میآید. مهمترین اثر او ۶۹ سلفپرتره با عنوان عکسهای بدون عنوان فیلم است که وی در فاصلهی سالهای ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۰ از خودش در نقش هنرپیشگان زن فیلمهای هالیوودی دههی ۱۹۵۰ گرفته است. او در بیشتر آثارش با بهرهگیری از حضور فیزیکی خود سعی در بررسی و روشن کردن جوانب مختلف ساختار هویت و زنانگی در جامعهی معاصر غربی دارد. اثری که از او در این جشنواره به نمایش درآمده عکس شمارهی ۲۱ مجموعهی معروف اوست که در آن با نگاهی مضطرب و با توجه به منظرهی پسزمینه حس گمگشتگی و غربت در فضای شهری را القا میکند.
این جشنواره علاوه بر بخش عکاسان مدعو که میتوانند با موضوع آزاد کار ارائه کنند در هر دوره یک بخش موضوعی هم دارد که با بررسی عکسهای ارسالی هنرمندان از سراسر جهان تعدادی از آنها را برای نمایش انتخاب میکنند. هر سال تمام آثار تهیه شده براساس تم آن دورهی دوسالانه در بخش فضای باز به نمایش درمیآید. امسال تم این بخش «تغییری در صحنهآرایی یا دکور» انتخاب شده بود و در تمام آثار راه یافته به این بخش به استفادهی مشخص و روشن از چگونگی دکور و آرایش صحنه توسط عکاس برای بیان ارتباط سوژه با پسزمینه تاکید شده است. چند هنرمند عکاس از کشورهای شرق آسیا به ویژه در این مورد کارهای خلاقهای ارائه دادهاند.
اما یکی از ویژگیهای منحصر به فرد این دوسالانهی تصویری، که بخش عکاسی آن بسیار برجستهتر از سایر بخشهای دیگر است، همکاری تعدادی از هنرمندان مطرح رشتهی عکاسی علاوه بر نمایش آثار برگزیدهی ارسالی با موضوع خاص هر دوره است. این جشنواره با دعوت از تعدادی از سرشناسان دنیای عکاسی از آنها دعوت میکند تازهترین پروژههای خود را در فضای این رویداد هنری به تماشا بگذارند. در همین راستا امسال این دوسالانه میزبان آثاری از ۷ چهرهی سرشناس دنیای هنر امروز یعنی لیو بولین، کریستین مارکلی، دیتر مییر، آندرس سررانو، رومن سینگر، ژان لوک گدار و نداف کاندر شده است.
یکی دیگر از رویدادهایی که در چارچوب این جشنواره برگزار میشود اهدای جوایز مسابقات فیلم و عکس است. امسال هشتمین دورهی جایزهی عکاسی و ششمین جایزهی فستیوال فیلمهای اروپایی در حاشیهی این دوسالانه اهدا شد. اصلیترین جایزهی عکاسی این مسابقه شامل بورس ۳۰ هزار یورویی به عنوان حمایت از تولید یک پروژهی عکاسانه است که همزمان با جشنواره و هر دو سال یکبار اهدا میشود. این بورس حمایتی به جای اهدا شدن به یک پروژهی اجرا شده برای هزینه شدن در تولید خلاقانه و حرفهایتر یک پروژهی تازه به عکاس منتخب اهدا میشود و مجموعهی جدید پس از پایان مراحل عکاسی با هزینهی جشنواره در دورهی بعدی به نمایش درمیآید.
امسال هیات داوران ۵ نفره از کشورهای آمریکا، سوییس، فرانسه، انگلیس و هلند پس از بررسی ۸۲۰ کاندیدا از ۵۰ کشور جهان جایزهی اصلی مسابقه را به پروژهی مشترک Yasmine Eid-Sabbagh عکاس آلمانی لبنانیتبار و Rozenn Quéré از فرانسه به نام «Vies possibles et imaginaires» اهدا کردند. مجموعه عکس این دو هنرمند روایتی از تفاوتهای دنیای واقعی کنونی و ایدهآلهای زندگی ۴ خواهر لبنانی- فلسطینی است که سالهاست در مهاجرت و خارج از سرزمین خود زندگی میکنند. همچنین Fernando Moleres، عکاس اسپانیایی با مجموعه عکسی به نام «نوجوان پشت میلههای ی زندانهای آفریقایی» برندهی جایزهی بهترین رپرتاژ، معروف به جایزهی لایکا، شد. این مجموعه که به مشکلات زندگی خشن نوجوانان بزهکار در برخی زندانهای آفریقایی میپردازد در سالجاری برندهی جوایز دیگری در مسابقات مستند و خبری بوده است.
جایزهی Boncolor هم به دلیل توانایی تکنیکی عکاس در آفرینش فضایی رازآلود و دراماتیک در مجموعهی «Metsäta» دربارهی جنگلهای فنلاند به عکاسی سوییسی به نام Anne Golaz رسید. هنرمندی آلمانی به نام Frederick Vidal نیز با اثری به نام «Entropia» دربارهی مشکلات آلودگیهای محیط زیست و فجایع طبیعی با ترکیب همزمان تصاویر میکروسکپی با چشماندازهای عکاسی برندهی جایزهی ویژهی هیات داوران لقب گرفت. این آثار برگزیده علاوه بر نمایش در دورهی کنونی جشنواره در قالب کتاب هم به چاپ خواهند رسید. همچنین عکاسی اهل زوریخ به نام Christian Riis Ruggaber با مجموعهای دربارهی اهمیت منابع آب در دنیای امروز و تاثیرات مخرب کمبود و آلودگی این منابع حیاتی موفق به کسب جایزهی اهدایی شرکت صنایع غذایی نسله شد که در حاشیهی این جشنواره اهدا میشود.
دوسالانهی هنرهای تجسمی «تصویر» نخستین جشنوارهی عکس سوییس است که بخشی بزرگی از آن در فضای باز شهری برگزار میشود و منحصربهفردترین خصوصیت آن چاپ و نصب عکسهای در ابعاد بسیار بزرگ بر روی ساختمانها و خیابانهای شهر است تا از این راه ضمن معرفی و ترویج شیوههای تازهی ارائهی عکس موجب درگیر شدن هر چه بیشتر عکس با زندگی روزمرهی مردم عادی شود. شعار این جشنواره "ویوی: شهر تصاویر" است و برای تحقق این امر در طول برگزاری جشنواره تمام موزهها، گالریها، کلیساها و مکانهای مناسب برای نمایش عکس در خدمت این جشنواره قرار میگیرند تا این شهر کوچک و زیبایی سوییسی هر دو سال یکبار میزبان عکاسان از سراسر جهان باشد. مهمترین فضای نمایشگاهی این جشنواره گالری quai1 است ولی فضاهای دیگری هم هر سال به جمع فضای نمایشگاهی آن اضافه میشوند مثلا امسال ساختمان متروک ۶ طبقهای به مساحت ۵ هزار مترمربع که در گذشته مرکز خرید و محل مدرسه اقتصاد و بازرگانی بوده است توسط دانشجویان سال سوم دانشکدهی هنر معاصر ویوی مرمت و برای نمایشگاه عکس مناسبسازی شده است.
این جشنواره که بازدید از نمایشگاههایش رایگان است تا ۹ مهرماه سالجاری به کار خود ادامه خواهد داد. دستاندرکاران تخمین زدهاند که دورهی گذشتهی این جشنواره در سال ۲۰۱۰ با نمایش ۵۰ پروژه از هنرمندان ۱۵ کشور، در بخش نمایشگاههای داخلی بیش از ۳۰ هزار و در بخش فضاهای باز بیش از ۸۰ هزار بازدیدکننده داشته است. پیش از این شادی قدیریان در سال ۲۰۱۰ با مجموعهی «زندگی روزمره» دیگر عکاس ایرانی حاضر در تاریخ این رویداد اروپایی هنر عکاسی بوده است.