نمایشگاه عکس تهمینه منزوی با عنوان «خاک سرد خاک سرخ» از ۱۵ شهریور ۹۸ در گالری راه ابریشم گشوده میشود.
تهمینه منزوی، عکاس، درباره این نمایشگاه مینویسد:
وقتی صحبت از جزیره میشود باری از تنهایی را همراه خود میکشد و این تک افتادگی از سرزمین اصلی نه تنها فاصله مکانی ایجاد میکند بلکه در فاصله زمانی هم تاثیرات خودش را در احوالات ساکنین خود نشان میدهد مثل اعتقاد به خرافات و جادویی بودن آن منطقه را تشدید میکند. انگار گردش زمان، مناسبات شادی و غمهای متعلق به خود را دارند.
این پروژه در جزیرهای، جنوب ایران آغاز شد؛ جزیرهی هرمز که دارای ویژگیهای فرهنگی، اجتماعی و جغرافیاییِ منحصر به فردی است. جزیرهای به وسعت ۴۲ کیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر ۶۰۰۰ نفر. در اوایل قرن شانزدهم، پرتغالیها هرمز را اشغال کردند و تا ۱۶۲۲ این جزیره را ترک نکردند.
در هرمز کوهها پوشیده از سنگهای رسوبیاند و لایههای گدازههای آتشفشانی خاک را سرخ مینمایانند. خاک سرخ اما نه تنها افسونگر، که قابل خوردن است و در تولید لوازم آرایشی از ویژگیهای جادوییاش بهره میبرند. پیش از انقلاب ۱۳۵۷، هرمز جزیرهی مهمی محسوب میشد و سهم بهسزایی در اقتصاد کشور داشت؛ صادرات خاک ثروت هنگفتی را برای ساکنان به ارمغان میآورد. اما اکنون به یکی از محرومترین مناطق کشور تبدیل شد. در حال حاضر، عمدهی درآمد جزیره از گردشگری است، که اغلب توسط زنان اداره میشود. زیورآلات دست ساز خود را نیز در نزدیکی ساحل گردشگران میفروشند. گردشگران اغلب جوانانی از شهرهای بزرگ مانند تهراناند.
همپایِ بافت و طبیعت این ناحیه، مجذوب زندگی ساکنانش شدم و تصمیم به آغاز یک پروژه را در آنجا گرفتم. این جزیره من را بر آن داشت تا پروژهام را در مقیاسی بزرگتر دنبال کنم و درصدد یافتن مکانی برآمدم که از نظر بافت و فرهنگ در تقابل با این جزیره باشد. لانگیِربیِن در جزیره سوالبرد، واقع در شمال نروژ دارای ویژگیهایی است که در دنبال بودم. لانگیِربیِن بزرگترین سکونتگاه در سوالبرد است و شمالیترین شهرِ دنیا، که ۲۱۴۴ نفر در آن زندگی میکنند. از سال ۱۹۰۷ میلادی، استخراج ذغالسنگ عمدهترین منبع درآمد این شهر است. گرچه از سال ۱۹۳۵ صنعت گردشگری نیز پا به این شهر گذاشته است.
هرمز و سوالبرد هر کدام منطقه استراتژیکی در گذشته بودهاند، هرمز تا قبل از انقلاب منطقه پر رفت و آمد و حیاط خلوت ایران و مستعمره پرتقال بوده است و بخش زیادی از سوالبرد تبعیدگاه و منطقه مانور روسیه بوده است. در سوالبرد شهر متروکهی pyramiden وجود دارد.
اما آنچه مرا به لانگیِربیِن علاقهمند میکند بافت و ویژگیهای طبیعی این شهر است که نزدیکی بسیاری به قطب شمال دارد. در واقع تفاوت میان این شهر کوچک، در یکی از شمالیترین نقاط کرهی زمین، و جزیرهای در جنوب ایران اساس این پروژه است، تفاوتی که نه تنها ویژگیهای طبیعی را پررنگتر جلوه میدهد، که سبب میشود این مجموعه عکس روزمرگیهای ساکنان، و فرهنگ و موقعیت اجتماعی این دو شهر را نیز دربرگیرد. پیشتر در مجموعه عکسهایم همواره زنان سوژهی اصلی بودند. در این مجموعه عکس نیز بیش از هر چیز بر فعالیتهای زنان در هرمز متمرکز بودم تا تاثیرشان را بر زندگی دیگر ساکنان نمایش دهم. در بخش دوم در سوالبرد نیز برخوردی مشابه در پیش گرفتم. مایل بودم بیشتر پیرامون زنان، فعالیتهایشان و مهمتر از همه نقشی که در صنعت و اقتصاد شهر ایفا میکنند تحقیق کنم، فعالترین زنان این شهر راهنمای تورهای گردشگریاند.
در عین حال، طبیعت سوالبرد این فرصت را فراهم کرد تا عکسهایی از مناظر و بافتهای نادر منطقه، که با طبیعت هرمز در تضاد کاملاند، به این مجموعه بیافزایم. تضاد میان رنگها و احوالات این دو شهر، از منظر طبیعت، هرمز با رنگهایی گرم و خشک حالی غریب به ارمغان میآورد که تاثیری جدی بر شیوهی زندگی ساکنان دارد. در سوالبرد، زندگی و فرهنگ ساکنان تحت تأثیر روح سرد و آبی فام طبیعت است.
Pyramiden روح شوروی در مدار قطبی است. این شهر در سال ۱۹۲۱ توسط سوئدیها شناخته شد و شوروی سریعاً آن را خرید. به دلیل معادن زغال سنگ فعال شوروی هزار نفر را به این منطقه تبعید کرد و بعد از۷۰ سال معادن فعال با شک فروپاشی شوروی، معادن تعطیل شدند. همزمان با فروپاشی در سال ۱۹۹۱ یک تراژدی اتفاق افتاد که این شهر متروکه شهر ارواح نام گرفت؛ ۲۰۰ نفر از کارگران تبعیدی معدن همراه با خانوادههایشان در سقوط هواپیما بر روی تکههای یخ از دست دادند و نروژ با کشف یک ساختمان جاسوسی دستور تخلیه فوری آنجا را دادند.
تهمینه منزوی در سال ۱۳۶۷ در تهران متولد شد. او در دانشگاه آزاد تهران عکاسی خواند و اکنون بیش از یک دهه است که عکس میگیرد و فیلم میسازد. از نمایشگاههای وی میتوان به «مرثیهای برای ویرانی»، «اندر احوالات من»، «ملقب به تاجبخش»، «عروسان مخبرالدوله» اشاره کرد. به علاوه آثار وی تاکنون در شهرهای مختلف از جمله تهران، آمستردام، وین، بوستون، پاریس و رم به نمایش گذاشته شده و چندین جایزه داخلی و بینالملی برایش به ارمغان آورده است.
پیش از این کتاب «گذشته استمراری» از همین عکاس توسط نشر نظر به چاپ رسیده و از طریق فروشگاه آنلاین کتاب عکاسی قابل تهیه است.
گشایش: ۱۵ شهریور ۹۸ ساعت ۱۶ تا ۲۰
بازدید تا ۲ مهر ۹۸ به جز دوشنبهها و تعطیلات رسمی
گالری راه ابریشم: بلوار کشاورز، بین خیابان قدس و وصال، ساختمان تکنوآجر