یکی از ابداعات جدید در دوربینهای عکاسی استفاده از سنسورهای بزرگ در دوربینهای کوچک خانگی است که نهایتا به ابداع نسل جدیدی از دوربینهای عکاسی به نام Micro Four Third انجامید.
سامسونگ اولین شرکت خارج از کنسرسیوم Micro Four Third است که به ساخت دوربین های بدون آینه با قابلیت تعویض آینه و سنسورهای بزرگ سایز APS-C اقدام کرده است.
استفاده از این سنسورها بجای حسگرهای بسیار کوچکتر حاضر در نمونههای معمولی نقش موثری در بالا بردن کیفیت تصاویر و کاهش میزان نویز مخصوصا در محیطهای با نور کم برجای میگذارد امری که همواره یکی از اصلیترین مشکلات دوربینهای دیجیتال خانگی در تمامی سطوح به حساب میآید.
این سنسورهای محبوب تا پیش از این تنها در ردهی نیمه حرفهای دوربینهای بزرگ DSLR بکار گرفته میشدند و استفاده از آنها در ابعاد کوچک یک دوربین خانگی تا همین یکی دو سال گذشته به علت ساختار مکانیکی و حجیم دوربین DSLR امری کاملا غیر عادی و تا حدودی غیر ممکن به نظر میرسید.
گام اول در این زمینه توسط شرکت الیمپوس با مدل PEN E-P1 و با فاصلهای اندک Panasonic Lumix DMC-GF1 در تابستان ۲۰۰۹ برداشته شد. این دوربینهای متفاوت مرز همیشگی مابین عکاسی حرفهای و خانگی را با استفاده از لنزهای قابل تغییر و سنسورهای بزرگ APS-C در قالب بدنهای در حدود ابعاد یک دوربین خانگی، کاملا از میان برد و حضور آنها در بازارهای جهانی دیگر تولید کنندگان بزرگ این رده را نیز به فکر ساخت محصولاتی مشابه انداخت که سری NX سامسونگ و NEX سونی نمونههای دیگری از این کلاس با مشخصاتی مشابه هستند.
اما تعویض سنسور و لنز دوربین تنها موارد تغییر یافته در دوربینهای کمپکت این کلاس نیستند و بدون شک اصلیترین تغییری که حداقل در ظاهر این مدلها به نسبت نمونههای DSLR به چشم میخورد، کاهش فوقالعاده ابعاد و حجم نهائی دستگاه در مقابل یک دوربین DSLR است که علت آن را میبایست بطور کامل در حذف ساختار آینهای حاضر در مدلهای DSLR جستجو کرد.
در دوربینهای حرفهای برای دقت هر چه بیشتر و انعکاس تصویر لنز به درون منظرهیاب نوری دستگاه و صفحهی نمایش، از یک ساختار پیشرفتهی آینهای برای انعکاس متوالی نور و انتقال آن به صفحهی نمایش و منظرهیاب استفاده شده است، ساختاری که علیرغم بالا بردن هرچه بیشتر دقت عکاسی، حجم و وزن دوربینهای این کلاس را نیز به شدت افزایش میدهد و درست به همین علت است که همواره فاصله مشخصی مابین دوربینهای خانگی و نمونههای حرفهای در مبحث ابعاد و اندازهها وجود دارد؛ اما مدلهای Micro Four Third با حذف واسطههای آینهای در بخش میانی دستگاه و صرفنظر کردن از چشمی نوری به ابعاد بسیار پائینتری دست یافتهاند که آنها را از این لحاظ هم ردیف مدلهای دیجیتال خانگی نشان میدهد.
سامسونگ یکی از شرکتهای فعال و پیشرو در ساخت مدلهای این کلاس است که در ژانویه ۲۰۱۰ اولین نمونه بدون آینه دارای لنز قابل تغییر خود را با نام NX10 به معرض نمایش عموم گذاشت پس از NX10 سه مدل دیگر در این رده با نامهای NX5، NX100 و NX11 با فواصل زمانی مشخص در سال ۲۰۱۰ از سوی سامسونگ ارائه شدند که از آن میان NX100 علیرغم مشخصات مشابه نسبت به مدلهای دیگر از طراحی جمع و جور و ظریفتری برخوردار بوده و امکان مقایسه آن با مدلهای برجسته دیگری همچون PENهای جدید الیمپوس و سری NEX سونی وجود دارد.
برتری اصلی مدلهای NX بر تمامی مدلهای مشابه از الیمپوس و پاناسونیک به استفاده از سنسورهای کاملا بزرگتر در ساختار هر چهار مدل سامسونگ در این رده باز میگردد که از این حیث تنها میتوان آنها را با مدلهای سونی در یک ردیف قرار داد. ابعاد NX100 برابر ۳۵×۷۱×۱۲۰ میلیمتر با وزن ۲۸۲ گرم است که با این که نسبت به NX10 با وزن ابعاد ۴۰×۸۷×۱۲۳ میلیمتر و وزن بسیار بالای ۵۰۰ گرمی بسیار کوچکتر و سبکتر شده است، اما نسبت به آخرین مدل سونی در این کلاس یعنی NEX-C3 با ابعاد ۳۳×۶۰×۱۱۰ میلیمتر با وزن ۲۲۵ گرمی همچنان فاصله مشخصی دیده میشود.
ساختار و ترکیب کنترلهای نسبتا معدود NX100 در نگاه اول تغییر خاصی نسبت به مدلهای پیشین نداشته و فرم کلاسیکی به دستگاه بخشیده است. کلیدهای بخش پشتی شامل DISP، قفل نورگیری اتوماتیک (AEL)، تغییر روشنائی، Menu، Play، حذف و Fn همراه با میانبرهای حاضر بروی کلید جهتی دستگاه در سمت راست میشود. دو غایب این قسمت نسبت به NX10 کلیدهای اختصاصی Picture Wizard و Metering Mode میشود که هر دو به کنترلکنندهی چهار جهتهی سمت راست صفحه نمایش منتقل شدهاند.
گردونهی تغییر حالت، لغزاننده تغییر زوم، شاتر دوربین و کفشک اتصال فلش خارجی اجزای اصلی دستگاه در بالای آن را تشکیل میدهند. پورتهای ورودی و خروجی این مدل نیز همچون قبل به زیر پوشش حاضر در کنارهی سمت چپ منتقل شدهاند که خروجی HDMI 1.3 و پورت USB 2.0 مهمترین موارد حاضر در این قسمت را تشکیل میدهند. باتری NX100 همان نمونه BP1310 حاضر در NX10 است که تا ۴۰۰ عکس توانائی تامین انرژی دستگاه را دارد. شکاف کارت حافظه این مدل بر طبق انتظار از نوع SD/SDHC است و از حافظه داخلی جداگانه نیز در آن خبری نیست.
صفحه نمایش NX100 یک نمونه ۳ اینچی AMOLED با وضوح ۶۱۴ هزار نقطه است که کیفیت بالایی را از خود به نمایش میگذارد. وضوح این صفحه نمایش از آخرین مدلهای پاناسیونیک و الیمپوس در این کلاس که رزولوشن ۴۶۰ هزار نقطهای را ارائه میدهند بالاتر است و از دیگر سو، وضوح کمتری نسبت به Sony NEX-C3 با صفحه نمایش ۳.۰ اینچی با ۹۲۰ هزار نقطه ارائه میدهد. حالت نمایش زنده نیز برای مشاهده مستقیم فضای پیش روی دستگاه در این مدل در نظر گرفته شده است
یک تفاوت اساسی NX100 نسبت به نمونههای قبلی این کلاس همچون NX10 دکمه iFn بروی بدنه لنز دستگاه است که با کمک این قابلیت که از آن به عنوان iFunction نیز یاد میشود میتوان از حلقههای فوکوس لنزهای منطبق با این فناوری برای انجام امور کنترلی دیگری سود جست. شیوه استفاده از این قابلیت بدین صورت است که فشردن دکمه iFn در کنارهی لنز، دستگاه را به حالت iFunction وارد میکند که در این حالت با تغییر در حلقههای فوکوس میتوان تنظیمات متعدد در حالات عکاسی ایجاد نمود.
حالتهای پیش فرض در این زمینه با ترکیب گزینههایی همچون سرعت شاتر، گشودگی دیافراگم و جبران نوری (Exposure Compensation) کاملا به مد عکاسی انتخاب شده توسط کاربر وابسته است در این حالت برای تغییر مجدد در تنظیمات میتوان از فشردن دوباره کلید iFn یا تغییر در گردونهی تغییر حالت در بالای دستگاه استفاده نمود. از دیگر کاربردهای iFn بجز تغییر در گزینههای عکاسی میبایست به دسترسی سریع به حساسیت سنسور (عدد ISO) و تنظیمات تراز سفیدی اشاره کرد که البته امکان خاموش کردن این گزینهها از طریق منوهای داخلی دستگاه نیز وجود دارد.
به همراه NX100 دو لنز متفاوت ارائه شده است که هر دو از نیز از قابلیت iFn پشتیبانی میکنند این لنزها شامل یک نمونهی زوم به فاصلهی کانونی ۵۰-۲۰ میلیمتری با گشودگی F3.5-5.6 (که با توجه به ضریب ۱.۵ در فاصله کانونی محدوده ۷۵-۳۰ میلیمتری را پوشش میدهد) و یک نمونهی ثابت ۲۰ میلیمتری با F2.8 میشود که نسبت به NX10 با سه لنز ۳۵ میلیمتری، ۵۵-۱۸ میلیمتری و ۲۰۰-۵۰ میلیمتری امکانات تصویری متفاوتی را ارائه میدهد.
نشیمنگاه لنز حاضر در NX100 همچون دیگر مدلهای سری NX سامسونگ یک نمونهی اختصاصی با ابعادی کوچکتر از نشیمنگاه DSLRها و بزرگتر از دیگر نمونههای حاضر در کلاس Micro Four Third است.
برای این نشیمنگاه یک تطبیقدهندهی جداگانه برای اتصال لنزهای K-Mount همچون مدلهای Pentax و Schneider نیز در نظر گرفته شده که بدلیل عدم اتصال الکتریکی لنزهای جداگانهای که به واسطهی این تطبیقدهنده به دستگاه متصل میشوند، کنترل چندانی در این حالت بروی فوکوس و دیافراگم وجود ندارد. یک نکتهی قابل توجه دیگر در مورد لنزهای ارائه شده برای NX100 نبود لرزشگیر در ساختار این نمونههاست، جایی که برخلاف نمونههای DSLR که در این حالت عملیات مهم حذف لرزشهای دست به سنسور دستگاه محول میشود حسگر NX100 نیز فاقد این قابلیت بوده و به همین علت مخصوصا در عکسهای با زوم بالا استفاده از سه پایه برای پرهیز از لرزش دست کاملا توصیه میشود. نبود لرزشگیر در سنسور و لنز دستگاه یک نکتهی منفی قابل ذکر در قیاس NX100 با دیگر رقبای این کلاس از الیمپوس و سونی به حساب میآید که هر دو در لنز یا سنسور این قابلیت را ارائه میدهند. سامسونگ علاوه بر مجموعهی دوگانهی لنزهای این دوربین قرار است در آیندهی نزدیک یک لنز ۶۰ میلیمتری ماکرو، یک نمونهی ۱۶ میلیمتری و یک لنز ۸۵ میلیمتری نیز برای این مدل به بازار ارائه کند.
سنسور حاضر در NX100 همچون هر سه مدل دیگر سامسونگ در این کلاس یک نمونه ۱۴.۶ مگاپیکسلی CMOS از نوع APS-C با ابعاد ۱۵.۶×۲۳.۴ میلیمتری است که در مقایسه با نمونههای مبتدی و نیمه حرفهای کلاس DSLR ابعاد مشابهای را ارائه میدهد. حساسیت سنسور در این مدل از ۱۰۰ تا ۳۲۰۰ قابل تغییر است و از عکاسی در حالت RAW نیز در آن پشتیبانی میشود. تعداد نقاط فوکوس در این دوربین ۱۵ عدد است و حداقل و حداکثر سرعت شاتر نیز در آن به ترتیب به ۳۰ ثانیه و ۱/۴۰۰۰ ثانیه محدود میشود.
سرعت عکاسی پی در پی دستگاه نیز به ۳ فریم در ثانیه میرسد که در مقایسه با NX10 هیچگونه تغییری در هیچ کدام از عددهای ذکر شده برای این قسمت دیده نمیشود. تنها نقطه اختلاف NX100 با نزدیکترین حریف آن یعنی Sony NEX-C3 در این قسمت، افزایش تعداد نقاط فوکوس به ۲۵ عدد در مدل سونی است. وضوح فیلمبرداری NX100 حداکثر ۷۲۰×۱۲۸۰ پیکسل با ۳۰ فریم در ثانیه است که ظاهرا وضوح استانداردی برای بخش فیلمبرداری دوربینهای این کلاس به شمار میرود چرا که تقریبا در تمامی مدلهای رقیب (به استثنای Panasonic DMC-GF3 با وضوح Full HD با ۶۰ فریم در ثانیه) از وضوح HD در حین فیلمبرداری استفاده شده است.
به همراه NX100 تجهیزات جانبی نسبتا کاملی ارائه میشود که برای نمونهای در این کلاس امتیاز مثبتی به حساب میآید.
اولین و مهمترین افزونهی جانبی برای NX100 فلش خارجی SEF-15A با قابلیت اتصال به hotshoe بخش بالایی دستگاه است که با برخورداری از عدد راهنمای ۱۵ در حساسیت ۱۰۰ عملکرد مشابهای با فلش سرخود حاضر در بسیاری از دوربینهای DSLR دارد. عدم استفاده از فلش داخلی در یک نمونه Micro Four Third امر بسیار متداولی در این کلاس به حساب میآید و مدلهای سه گانه NEX سونی و PENهای شرکت الیمپوس نیز فاقد این قطعه سخت افزاری بوده و برای استفاده از فلش راهی بجز استفاده از hotshoe و فلشهای خارجی که غالبا به همراه دستگاه ارائه میشوند وجود ندارد.
در زیر hotshoe و درست بر بالای صفحه نمایش پورت اختصاصی اتصالات خارجی دیده میشود که با کمک آن میتوان یک منظرهیاب جداگانه از نوع EVF10 را به بخش بالایی دستگاه افزود.
وضوح این چشمی الکترونیکی برابر ۲۰۱ هزار نقطه است که رزولوشن موثر ۲۲۴×۳۲۰ پیکسلی با ۰.۸۳ برابر بزرگنمایی و ۹۸ درصد پوشش فضای روبرو را ایجاد میکند. استفاده از این چشمی بطور کامل کفشک فلاش بالای دستگاه را پوشش میدهد و بدین ترتیب امکان قرار گیری همزمان فلش و منظرهیاب در NX100 وجود ندارد
دیگر قطعه اختیاری قابل نصب بروی کفشک فلاش بالای دستگاه فرستنده و گیرنده GPS برای ثبت مکان گرفتن تصاویر توسط این دوربین است که تنظیمات مختلفی نیز در منوی دستگاه برای کنترل آن وجود دارد.
ساختار منوئی NX100 شباهت کاملی به نمونه موجود در NX10 داشته و از این لحاظ تفاوتی چندانی در این قسمت دیده نمی شود. تنظیمات سر راست و نسبتا ساده در نظر گرفته شده در منوی دستگاه فاصلهی فراوانی با تنظیمات پیچیده حاضر در کلاس DSLRها داشته و از این لحاظ راحتی استفاده فوق العادهای برای کاربرانی آشنا به دوربینهای خانگی خواهد داشت.
سرعت برداشت تصاویر و انجام فوکوس در NX100 در حالت JPEG همچون نسل قبلی این دوربین در سطح کاملا قابل قبولی قرار دارد اما مشکل اصلی دستگاه و تفاوت بزرگ آن با پسر عموهای DSLR آن در حین استفاده از حالت RAW و بافر نه چندان راضی کنندهی دستگاه نمایان میشود، جایی که در بعضی مواقع تاخیرهای فراوانی در حد بیش از ۴ ثانیه برای نوشتن اطلاعات بروی کارت حافظه بین تصاویر اعمال میگردد. البته در این حالت نیز باز امکان گرفتن تصویر بعدی وجود دارد اما دسترسی نداشتن به منو و عدم مشاهده تصویر گرفته شده در حین نوشتن اطلاعات بروی کارت حافظه اکثر کاربران را برای انتظار تا پایان این پروسه متقاعد میکند.
سرعت آمادهسازی دوربین با فشردن کلید روشن در حدود ۰.۸ ثانیه و زمان عکس تا عکس آن نیز در حالت JPEG زیر ۱ ثانیه و در حالت RAW بسته به تعداد عکسهای گرفته شده از ۱.۱ تا بیش از ۴ ثانیه است. کیفیت تصاویر این دوربین با توجه به سنسور با کیفیت آن در سطح بسیار رضایتبخشی قرار دارد و در بسیاری از موارد امکان مقایسه آن با بزرگان دنیای نیمه حرفهای DSLR نیز به راحتی وجود دارد. سطح کنترل شدهی نویز، جزییات فراوان و کنتراست مناسب از نکات مثبت قابل ذکر در مورد تصاویر گرفته شده توسط این دوربین هستند. قیمت جهانی Samsung NX100 همراه با کیت ۵۰-۲۰ میلیمتری رقمی در حدود ۴۵۰ تا ۵۰۰ دلار است.
به نظر اشتباهی در نگارش این مقاله وجود داره. در این مقاله چندین مرتبه این ذکر شده که Micro Four Third به دوربین های بدون آینه با اندازه سنسور APS-C گفته میشود. در حالی که Micro Four Third خود یک استاندارد ابعاد سنسور هست که حدودا ۴۰ درصد کوچکتر از APS-C است. البته هیچ ایرادی بر نگارنده مقاله وجود نداره چون من در سایت سامسونگ هم این مورد رو در صفحه مشخصات این محصول دیدم. که فکر میکنم بیشتر به دلیل بعد تبلیغاتی اون باشه و از لحاظ فنی اشتباه است.
—————-
پاسخ: با تشکر از دقت نظر و تذکر شما. سامسونگ جزو کنسرسیوم سه چهارم میکرو نیست، اما این رده از دوربین هایش در کلاس و رقیب دوربین های سه چهارم میکروی پاناسونیک یا الیمپوس محسوب می شود، و با وجود این که سایز سنسور آن اندکی بزرگتر است، اما تصاویر خروجی دوربین در همان نسبت سه چهارم تولید می شود. بنابر این به نوعی این دوربین از لحاظ خروجی تصویر و بدون آینه بودن، نزدیک و تقریبا در رده ی دوربین های سه چهارم است. به هر حال، برای جلوگیری از اشتباه، اصلاح لازم در متن انجام شد. ممنون