محققان سایت Pixinfo.com مقایسه جالبی بر روی سیستم تمیز کننده حسگر بین چهار دوربین SLR دیجیتال که در حال حاضر از این سیستم برخوردار هستند انجام داده اند و نتیجه خیلی جالب و البته به همان اندازه تعجب بر انگیزی بدست آوردند. آزمایشی که انجام شد بر روی چهار دوربین زیر بود:
Canon EOS 400D
Olympus E-300
Sony Alpha DSLR A-100
Pentax K10D
اما سوالی که ممکن است پیش بیاید این است که این سیستم تا چه حد درست کار می کند؟
کمپانی کنون در همان ابتدا با پخش این فیلم خیال خود و مشتریانش را راحت کرد. برای آشنایی با نحوه کار سیستم تمیز کننده حسگر کنون نگاهی به این مقاله در سایت عکاسی بیاندازید. سیستمی که دوربین Alpha100 سونی بکار رفته است بر خلاف سیستم تمیز کننده حسگر در دوربین کنون، خود حسگر را می لرزاند و برای اینکار از ارتعاشات صوتی تقریبا معادل ۱۰۰ هرتز استفاده می کند. اما بیایید نگاهی بیاندازیم به آنچه در آزمایشات این محققان گذشت. ادامه داستان را از زبان “روبرت ایرهازی”، یکی از محققان، می شنویم:
موقعی که این چهار دوربین به دست ما رسید هیچکدام حسگر تمیزی نداشتند و ما مجبور شدیم به طور دستی حسگر هر چهار دوربین را تمیز کنیم. هدف ما این بود که دوربین ها را در محیطی قرار دهیم که حسگرشان کثیف شود و بعد بررسی کنیم که سیستم های تمیز کننده حسگر در این دوربین ها تا چه حد موثر هستند. بعد از تمیز کردن حسگر این دوربین ها به طور دستی، با هر کدام از آنها یک عکس گرفتیم و نام این تصاویر اولیه را تصویر مرجع (reference) نهادیم.
مرحله دوم، مرحله کثیف کردن حسگر بود. یعنی آینه همه دوربین ها را قفل کردیم و دوربین ها را به مدت چند دقیقه به پشت خواباندیم. کمی گرد و غبار هم در هوا ایجاد کردیم تا همه حسگرها به مقدار یکسان گرد و غبار جذب کنند.
از آنجایی که Olympus E-300 و Sony Alpha DSLR-A100 اول حسگر را تمیز می کنند و بعد روشن می شوند، ما این دوربین ها همانطور خوابیده به پشت روشن کردیم. بعد با همه دوربین ها یک عکس گرفتیم بدون اینکه حتی یکبار سیستم تمیز کننده حسگرشان کار کرده باشد. اسم این تصاویر را dusting گذاشتیم.
حالا قسمت هیجان انگیز ماجرا شروع شد. دوربین ها را به حالت عادی برگرداندیم و به سیستم تمیز کننده حسگر اجازه دادیم دو بار حسگر را تمیز کند، یعنی دوربین ها را دوبار خاموش و روشن کردیم و در پایان با همه دوربین ها یک عکس دیگر گرفتیم و نام این عکس ها را 2nd cleaning گذاشتیم.
از آنجایی که با دو بار تمیز کردن شاید نشود درست قضاوت کرد، فرایند تمیز کردن را ۲۳ بار دیگر تکرار کردیم. یعنی ۲۳ بار دوربین ها را خاموش و روشن کردیم. استدلالمان هم این بود که اگر یک سیستم تمیز کننده واقعا خوب کار می کند خوب بعد از ۲۵ بار تست باید تاثیر خودش را نشان دهد! نام عکس هایی که در پایان این مرحله گرفتیم 25th cleaning گذاشتیم.
در پایان از دستگاه دمنده ی خودمان برای دمیدن هوا به داخل دوربین و تمیز کردن حسگر استفاده کردیم. این کار را دوبار تکرار کردیم و باز هم با دوربین ها عکس گرفتیم و نام عکس ها را 2nd blow گذاشتیم.
در نهایت هنوز هم ذرات کوچکی از گرد و خاک روی حسگر باقی مانده بود که آنها را با روش تمیز کردن دستی زدودیم و نام عکس هایی که در پایان این مرحله گرفته شد را final نهادیم.
نتیجه آزمایشات و عکس ها را در جدولی تدوین کردیم. (جدول را در این آدرس ببینید.)
و اما نتایج:
Canon EOS 400D:
از کنون بیشتر انتظار می رفت. چون CMOS به صورت ساکن شارژ شد، و این گونه شارژ شدن از افتادن ذرات گرد و غبار از سطح حسگر جلوگیری می کند. در دو دور اول غبار زدایی توسط سیستم، تقریبا دو جین از ذرات گرد و غبار زدوده شدند در حالی که بیش از ۵۰۰ ذره غبار همچنان بر روی سطح حسگر باقی مانده بود و این مقادیر اصلا قابل مقایسه نیستند! بعد از دور دوم دیگر هیچ ذره غباری از حسگر دفع نشد.
اگرچه سیستم قول تمیز کردن را می دهد، اما وقتی حسگر به طور ساکن شارژ می شود فرآیند تمیز کردن موثر واقع نمی شود. ما نمی دانیم چطور می شود از شارژ شدن جلوگیری کرد و این چیزی است که کمپانی در اخبار آینده خود باید جوابگو باشد. ما تاثیر سیستم تمیز کننده حسگر در دوربین کنون را ۵% (پنج درصد) تخمین زدیم.
Olympus E300:
به نظر می رسد سیستمی که المپوس معرفی کرده کاملا به درستی کار می کند. باید خاطر نشان کنیم که ذرات گرد و غبار خیلی در این دوربن کمتر دیده شدند و سیستم تمیز کننده حسگر از سه دوربین دیگر خیلی موثرتر کار کرد. ذرات غبار کمتر هستند چون حسگر کوچکتر است و ورق محافظ احتمالا نسبت به سه دوربین دیگر فاصله بیشتری از حسگر دارد.
اگرچه دور دوم غبار زدایی زیاد موثر نبود، اما حدود ۳۰ ذره غبار از سطح حسگر دفع شد که انتظار بیشتری داشتیم. بعد از ۲۵ دور غبارزدائی بیش از نیمی از ذرات از سطح حسگر پاک شدند. این دورین بهترین نتیجه را داشت. ما این تاثیر این سیستم تمیز کننده را ۵۰ درصد تخمین زدیم.
Pentax K10D:
یکی از دلایلی که باعث شد دورین پنتاکس را برای این تست انتخاب کنیم این بود که در بررسی هایی که روی این دوربین انجام داده بودیم، سیستم تمیز کننده خیلی بد کار کرده بود.
بعد از دور دوم غبار زدائی، با تعجب مشاهده کردیم که ذرات غبار بیشتر از آنچه در اول بودند هستند! دلیلش می توانست جذب غبارهای ناحیه آینه باشد. اما از یک چیز مطمئن شدیم: این سیستم اصلا آنطور که گفته شده کار نمی کند. حتی پس از ۲۵ دور غبار زدائی باز هم تمام ذرات سر جایشان بودند. به سختی تلاش کردیم تا ببینیم آیا ذره ای ناپدید شده است یا خیر، اما موفق نشدیم. بنابراین درصد تاثیر سیستم تمیز کننده پنتاکس را اینطور تخمین زدیم: صفر درصد.
بعد از استفاده از دمنده، ذرات گرد و غبار به دوجین کاهش یافت. این نشان می دهد که سطح حسگر به شکل ساکن شارژ نمی شود و این ما را ناامید تر کرد!
Sony Alpha DSLR-A100:
بعد از دیدن نتایج دوربین پنتاکس که تازه یکسال است تولید شده است، انتظار زیادی از سیستم تمیز کننده حسگر سونی نداشتیم! متاسفانه حدسمان درست بود.
دو دور اول غبار زدائی، تعداد ذرات روی حسگر را افزایش داد، دقیقا مثل چیزی که در دوربین پنتاکس دیدیم. بعد از ۲۵ دور غبارزدائی تعداد ذرات روی حسگر دقیقا به همان اندازه قبلی بودند. تاثیر: صفر درصد.
نتیجه پایانی:
بر اساس تاثیرات سیستم تمیز کننده این رتبه بندی بدست آمد:
۱. المپوس: خوب
2. کنون: ضعیف (نا امید شدیم)
3. پنتاکس و سونی: بدون استفاده (خیلی نا امید شدیم!)
اگر به دنبال دوربین هستید، سیستم غبارزدائی را به عنوان آخرین انتظارات در لیست خود در نظر بگیرید. اما اگر غبارزدائی برایتان مهم است، گزینه هایتان به دوربین های المپوس و پاناسونیک محدود خواهد شد. به لحاظ تئوری حدس ما این است که کنون نتایج بهتری نشان می دهد، البته اگر CMOS شارژ نشود. کنون باید اول راهی برای شارژ نشدن CMOS پیدا کند (اگر مشکل واقعا این است). در غیر اینصورت EOS-ICS (سیستم مجزای تمیز کننده حسگر EOS) یک نام دهن پر کن بازاریابی بیش نیست. در دوبین های سونی، پنتاکس و سامسونگ هم که انگار سیستم تمیز کننده وجود ندارد.