اول و دوم آذر ماه ۱۳۸۴
Nikon Solution Expo, London, November 22-23

رضا مسعودی نژاد – نوامبر ۲۰۰۵


در طی روزهای سه شنبه و چهار شنبه پیش نمایشگاه Nikon Solution Expo در مرکز نمایشگاهی المپیا در کنزینگتون لندن برگزار شد. این مطلب به طور کوتاه مروری بربخشهای مختلف این نمایشگاه است.
هدف نمایشگاه معرفی دستاوردهای شرکت نیکون در حوزه عکاسی بود که در قالب معرفی محصولات در غرفه نیکون و جلسات سخنرانی و کارگاه های آموزشی دنبال می‌شد. در واقع این یک نمایشگاه – کنفرانس بود با ورودیه مجانی، که از این جهت قابل توجه بود چرا که این گونه برنامه ها معمولا ورودیه دارند. در کنار شرکت نیکون به عنوان هسته اصلی نمایشگاه ، شرکتهای دیگری همچون ادوبی ، اپل مکینتاش، HP و میتسوبیشی الکتریک از دیگر فعالان اصلی نمایشکاه بودند . در کنار آنها همچنین چند نشریه عکاسی و شرکتها و انجمنهای متعدد دیگر که خدمات مختلف را به عکاسان حرفه ای ارایه می‌کردند حضور داشتند.


نمایش نیکون D200 در غرفه
یکی از اتفاقات مهم در این نمایشگاه به نمایش در آمدن Nikon D200 برای اولین باربود. در واقع یکی از اصلی ترین مقاصد نمایشگاه معرفی این دوربین قبل از حضورش دربازار آخر سال بود. اگر چه در غرفه کوچک نیکون مراجعین بدنبال تجهیزات مختلف بودند، ولی همیشه چندین نفر منتظر بدست گرفتن و تجربه یکی از دو D200 موجود بودند. به طور طبیعی در طی دو روز چندین بار به سراغ این محصول جدید رفتم تا کمابیش آن را تجربه کنم. اجازه بدهید در این بخش به توضیح تجربه مستقیم دوربین بپردازم.


تجربه Nikon D200 برای اولین بار

در نگاه اول D200 دوربینی است با جثه ای در کلاس D70 و D100، اما از نظر طراحی کلیدها و راهبری بسیار شبیه به D2H و D2X است، به این معنی که اگر به کار با D2H و D2X عادت دارید دوربین جدید در دستان شما غریبه نیست، هر چند که من هم که با D70 کار می‌کنم به سرعت به آن عادت کردم. در واقع طبق معمول نیکون مبادرت به طراحی بدنه ای خوب از نظر ارگونومی کرده است. بعد از گرفتن اولین فریم مانیتور بزرگ دوربین توجه را جلب می‌کرد، اندازه مانیتور و بیش از آن، کیفیت آن خود نمایی می‌کرد. به وضوح بهبود در این زمینه قابل تشخیص بود. این بزرگترین مانیتور در بین D-SLR های نیکون است که تا کنون استفاده شده است. اصولا این روزها مانیتور های بزرگتر و با کیفیت بهتر یکی از مشخصاتی است که تمام طیف‌های دوربینهای دیجیتال را به خود مشعول کرده، حتی در دوربینهای کوچک به بخش اصلی رقابت تبدیل شده است. اگر چه این رقابت در میان دوربینهای حرفه ای و نیمه حرفه ای، اهمیت کمتری دارد، اما کیفیت بهتر مانیتور از نظر رزولوشن و روشنایی آن که بخصوص باعث سهولت استفاده دوربین در روز می شود، از مشخصات قابل توجه می‌باشد.


Nikon D200 و کلیدهای چپ-فوقانی دوربین- منبع تصویر dpreview.com

منوهای دوربین از خوانایی برادرهای دیگرش بهره گرفته، D200 از منوی جدید “تنظیمات اخیر” هم بهره می‌گیرد که آخرین تنظمیاتی که عکاس برای تنظیم یا تغییر آنها در منوهای مختلف مراجعه کرده است در آن قرار می‌گیرند، در واقع این نوعی منوی شخصی است که باعث می‌شود تا تنظمیات پر مراجعه راحت‌تر در دسترس عکاس باشند. این منو آخرین هشت تنظیم را در خودش جای می‌داد.


منوی تنظیمات اخیر- مرجع تصویر dpreview.com

عکاسی سیاه سفید به عنوان یکی از افکتهای تصویری، از امکانات جدیدی بود که نیکون در دوربین به کار گرفته است. اما از فیلترهای قرمز و سبز و آبی که در Canon 20 D بکار رفته خبری نبود، ضمن آن که برای بسیاری، اصولا عکاسی سیاه و سفید به عنوان یک ابزار در دوربین جذاب نیست، من با چند نفر در غرفه در این باره صحبت کردم، هیچکدام چندان برایشان این امکان اهمیت نداشت و همگی تبدیل فایل RAW به سیاه سفید بوسیله کامپیوتر را ترجیح می‌دادند.
در مجموع همه از دوربین لذت می‌بردند. یکی از کسانی که منتظر گرفتن دوربین بود گفت بالاخره نیکون با این دوربین خیال مرا راحت کرد تا کانن را فراموش کنم. البته در آنجا این حرف عجیبی نبود، چون اصولا علاقمندان نیکون عموما در نمایشگاه دیده می‌شدند و تعداد افرادی که دوربین کانن همراه داشتند کم بود.
از مشخصات دیگر، وجود حساسیت در دامنه ۱۰۰ تا ۱۶۰۰ بود، همین طور وجود سه حساسیت دیگر که به صورت نرم افزاری حساسیت را بالاتر از ۱۶۰۰ هم می‌برد.
از دوربین های دیگر موجود در غرفه Nikon F6 بود که به حق حتی در این فضای دیجیتال زده، توجه بسیاری از عکاسان حرفه ای را به خود جلب کرده است. امیدورام به زودی مطلبی درباره این پدیده که جایزه امسال TIPA را هم از آن خود کرد در سایت سایت عکاسی ببینیم.

جلسات سخنرانی
در طی دو روز نمایشگاه تعداد زیادی سخنرانی ارایه شد. عمده سخنرانی‌ها بوسیله شرکت نیکون و ادوبی برگزار شد. جلسات به طور همزمان در چهار سالن برگزار می‌شد. برنامه در هر دو روز یکسان بود و این فرصتی ایجاد کرد تا در روز دوم در جلساتی که روز اول، به واسطه همزمانی جلسات از دست داده بودم، شرکت کنم.
تنها جلسه سخنرانی شرکت اپل، مربوط به معرفی Apple Aperture بعنوان نرم افزار تخصصی عکاسی این شرکت بود. درجلساتی که بوسیله شرکت ادوبی برگزار شد، عموما به تشریح روشها و تکنیک‌های پیشرفته فتوشاپ پرداخته ‌شد که به طور طبیعی، با تمرکز بر CS2 بود. در این گروه ازجلسات، برای من بخصوص جلسه تکنیکهای پیشرفته روتوش پرتره بسیار آموزنده بود.
به طور طبیعی یکی از شلوغ ترین جلسات در روز اول جلسه معرفی رسمی Nikon D200 بود. در این جلسه که به مرور مشخصات فنی دوربین پرداخته شد. یکی از جالبترین نکات، شیوه اهمیت دادن سخنران در ایجاد ارتباط با حاضرین بود. در واقع با توجه به این نکته که عموما افراد حاضر از عکاسان حرفه ای بودند، برگزار کنندگان درتمامی جلسات به طور واضح به دو کار مبادرت می‌کردند، اول توجیه حاضرین به عنوان مهمترین نمایندگان خود در جامعه عکاسی و دوم جمع آوری نظرات افراد درباره اجزا وتکنیک‌های استراتژی‌های طراحی مورد استفاده در محصولات مختلف.
اگر چه هدف این مطلب، معرفی مشخصات دوربین نیست اما در اینجا به چند ویژگی دوربین بعنوان مشخصات خاص که به خصوص مورد تاکید شرکت نیکون هست اشاره می‌کنم.

به طور عمومی دوربین جدید وارث بهترین تکنولوژیهای موجود درD70 و D2X است.
استفاده از بهترین پروسسور تصویر که قبلا در دوربین D2X مورد استفاده قرار گرفته است یکی از نقاط قوت D200 است، همینطور استفاده از یک تکنیک جدید پردازش تصویرکه باعث کاهش قابل توجه نویز تصاویر می‌گردد. این شاید خبر خوشی باشد، چون موضوع نویز مورد توجه بسیاری از عکاسان دیجیتال است. نقاط فوکوس پهن که از ترکیب چند نقطه فوکوس بدست می‌اید از ویژگیهای جدید دیگر این دوربین است. در این حالت ۱۱ نقطه فوکوس به ۷ نقطه فوکوس پهن تبدیل میشوند.


مقایسه ۱۱ نقطه فوکوس و ۷ نقطه فوکس پهن بعنولن یک روش جدید – منبع تصویر digitalreview.ca

اگر چه شرکت نیکون، D200 را یک دوربین نیمه حرفه ای معرفی کرده اما مشخصات دوربین بسیار شبیه به دوربینهای کاملا حرفه ای است. به طور مثال، دوربین دارای شاسی ریخته گری شده بوسیله آلیاژهای منیریم است که D70 از آن بی بهره است. بیش از این، دوربین برای انتقال تصویر از وایرلس و همینطور USB2 بهره می‌گیرد و مجهز به سیستم مکان یابی جغرافیایی GPS است که برای برخی زمینه های عکاسی حایز اهمیت است. شرکت نیکون علت عدم استفاده از fire wire برای انتقال تصویر در این دوربین را این گونه توجیه می‌کرد که استفاده از این روش در کنار ارتباط سریع وایرلس بی معنی بوده، ضمن آنکه باعث گران شدن دوربین نیز می‌شده است. نکته بعدی باطری دوربین بود که مشابه باطری D2X است، ولی با قدری بهبود از نظر طول عمر در هر سیکل شارژ و در آخر هم سخنران کلی به مانیتور عالی و جدید بکار گرفته شده در D200 افتخار کرد. در پایان جلسه قیمت دوربین ۱۲۹۹ پوند انگلیس اعلام شد.
دوستان توجه کنند که قیمت دوربین در انگلیس با توجه به بالا بودن نرخ مالیات بالاتر از قیمت دوربین در آمریکا است و فکر کنم که قیمت دوربین در ایران به قیمت اعلام شده در بازار آمریکا نزدیک تر خواهد بود.
در مجموع به نظر می‌اید معرفی چنین بدنه ای آن هم با چنین قیمتی به عنوان بدنه نیمه حرفه ای این پیام را با خود به همراه دارد که ملاک و مشخصات دوربین‌های حرفه ای در حال تغییر است و به زودی در هر دو شرکت کانن و نیکون، ما شاهد تحول در بهترین بدنه های حرفه ای یا همان Flagshipها خواهیم بود. به خصوص این که، این رویه را در شرکت کانن نیز شاهد بوده ایم.
در همان جلسه لنز جدید نیکون یعنی AF-S, 18-200, DX, VR نیز معرفی شد که از جهت دامنه فاصله کانونی از لنزهای کم نظیر نیکون است . متاسفانه لنز مذکور در نمایشگاه موجود نبود، ولی ظاهرا همزمان با دوربین جدید به بازار خواهد آمد. جالب اینکه وقتی سخنران در پاسخ من درباره قیمت لنز اظهار بی اطلاعی کرد، یکی از حاضرین از ته سالن آن را حدود ۵۵۰ پوند اعلام کرد . البته من سایت نیکون انگیس را چک کردم و ظاهرا این قیمت درست است.


AF-S 18-200 G ED VR – منبع تصویر Nikon.co.uk

یکی دیگر از جلسات سخنرانی درباره مسایل اپتیکی لنزها در دنیای دیجیتال بود، اگر چه امیدوارم مباحث مطرح شده را در یک مطلب مستقل همراه با توضیحات لازم در آینده در همین سایت بحت کنم. اما در اینجا سر خط اصلی آن جلسه را مرور می‌کنم.
یکی از مسایل مورد بحث در جلسه یاد شده دلایل توجه شرکت نیکون به فرمت DX به عنوان یک فرمت پایه برای عکاسی دیجیتال بود. اصلی‌ترین نکته به مساله انعکاس بیشتر نور گوشه تصویردر سطح فیلم یا سنسور اشاره داشت که باعث تیره شدن تصویر در آن نواحی می‌شود، این مشکل به خصوص در مورد سنسورهای دوربینهای دیجیتال که دارای سطحی صیقلی تر نسبت به فیلمهای عکاسی هستند بغرنج تر می‌باشد. به طور طبیعی کوچکتر بودن سطح تصویر باعث کاهش این مشکل می‌گردد. این در واقع علت اصلی توجه شرکت نیکون به فرمت DX برای دستیابی به کیفیت تصویر بهتر و رفع مشکل یاد شده است. اگر چه نظر سخنران از سوی برخی حاضرین مورد بحث قرار گرفت. چرا که به طور طبیعی این سوال پیش می آمد که پس چطور شرکت کانن مبادرت به این کار کرده است که در پاسخ سخنران گفت که همین مشکل باعث شده تا کانن بهترین لنزهای خود را به همراه دوربینهای فول فریم به بازار ارایه دهد. ولی در هر صورت به طور واضح یکی از خواسته‌های علاقه مندان نیکون، وجود یک بدنه به اصطلاح فول فریم بود که به شکلهای مختلف مطرح می‌شد.
در ادامه مساله، اندازه نقطه اغتشاش و سنسورهای با رزولوشن بسیار بالا مطرح شد. این موضوع به سنسورهای DX با رزلوشن بالای ۱۰ مگاپیکسل اشاره داشت که اندازه هر سلول سنسور کوچکتر از یک نقطه است که لنز توانایی تولید آن را دارد. به زبان دیگر، دقت این نوع سنسور بیش از دقت اپتیکی لنزها است، این بدان معنی است که در واقع مثلا یک سنسور ۱۲ مگا پیکسلی نمی‌تواند جزییات بیشتری نسبت به یک سنسور ۱۰ مگا پیکسلی ثبت کند. هر چند که برای چاپ تصویر وجود رزولوشن بیشتر مورد نیاز است. در اینجا بود که صدای طرفداران سنسورهای فول فریم بالا رفت که در نتیجه پاسخ طبیعی به این مشکل رفتن به سوی سنسورهای فول فریم است. سخنران که به سیاست نیکون وفادار بود، در ادامه این بحث گفت که شاید پاسخ در نسل بعدی سنسورها است که احتمالا سنسورهای منحنی خواهند بود که از نظر تولید تصویر واضح، از سنسورهای مسطح دارای وضع بهتری هستند و مشکل انعکاس بیشتر نور در گوشه ها را هم کمتر دارند، ولی در هر جهت نیکون به فرمت DX فعلا وفادار خواهد بود. فقط به عنوان یک اشاره یاد آوری می‌کنم که از نظر اپتیکی، عدسی‌ها تصویر واضح را بروی یک سطح کروی تولید می‌کنند و بسیاری از تمهیدات به کار گرفته شده در لنزها برای تولید یک تصویر واضح بر روی یک سطح مسطح، مثل فیلم یا پرده است. در نهایت باید دید تا چه حد شرکت نیکون می‌تواند در مقابل آن گروه از مشتریانش که مایل به استفاده از سنسورهای فول فریم هستند مقاومت کند، به خصوص که کانن با دومین دوربین فول فریم خود یعنی 5D به این موضوع دامن زده است.

کارگاه ها
به عنوان آخرین بخش گزارش، مایلم اشاره ای به کارگاه‌های نمایشگاه داشته باشم. در زمان نمایشگاه در سه محل چهار کارگاه عکاسی برگزار می‌شد. در محل اول دو کارگاه عکاسی فشن (مد) و عکاسی عروسی و در محل دیگر، عکاسی اکشن و کارگاه عکاسی ماکرو ، کارگاه های نمایشگاه بودند که در جلسات متعدد در طی دو روز برگزار شدند.


کارگاه عکاسی فشن قبل از شروع شووی فشن

در تمامی کارگاه ها تلاش می‌شد به عکاسان آخرین امکانات و تکنیک‌های نیکون معرفی گردد که به طور طبیعی مهم‌ترین آنها، بدنه‌ها و فلاش‌های حرفه‌ای بود. در هر کارگاه به شرکت کنندگان دوربین و فلاش داده می‌شد تا در کنار توضیحات مربی، به عکاسی بپردازند. به همین منظور، در کارگاه فشن در هر جلسه یک شوی کوتاه فشن برگزار می‌شد تا در یک شرایط واقعی، شرکت کنندگان در شرایط واقعی تجهیزات را تجربه کنند. دو کارگاه فشن و عروسی شلوغ‌ترین و البته بهترین کارگاه‌ها بودند، در کارگاه اکشن هم دونفر ورزشکار به مبارزه می‌پرداختند تا شرایط عکاسی اکشن با امکانات حرفه ای تجربه شود. اما آرام ترین کارگاه عکاسی ماکرو بود که به معرفی لنزها و نورپردازیهای خاص این نوع عکاسی می‌پرداخت. یکی از مسایل مورد توجه در اغلب کارگاه‌ها چگونگی استفاده امکانات فلاشهای وایرلس بود. در نهایت یکی از کارهای جالب این بود که با توجه به امکان وایرلس بدنه‌های حرفه‌ای، همزمان در حین عکاسی در کارگاه‌ها، تصاویر به کامپیوتر مرکزی نمایشگاه منتقل می‌شد و شرکت کنندگان می‌توانستند با مراجعه به غرفه های HP ومیتسوبیشی الکتریک که تجهیزات چاپ را به نمایش می‌گذاشتند، عکسهای گرفته شده در کارگاه را مجانا در ابعاد بزرگ چاپ کنند تا با کیفیت آخرین پرینترهای مختلف این شرکت‌ها هم آشنا شوند.


کارگاه عکاسی اکشن

واقعیت آن است که مهم ترین چیزی که من در این کارگاه درک کردم تفاوت میان بدنه های D2X و D2H به عنوان بدنه‌های حرفه‌ای، با نیکون D70 خودم بود. به خصوص عکاسی ده فریم در ثانیه با D2H و سرعت عمل این بدنه در زمان عکاسی همراه فلش و آن هم با سرعتهای سنکرون متفاوت، برایم تجربه بسیار جالبی بود و علت تفاوت این دو بدنه و D70 را واقعا فهمیدم. هر چند که این را هم متوجه شدم که برای مقاصد عکاسی من همان D70 دوربینی مناسب است.

امیدوارم در فرصت‌های بعدی، به تفصیل درباره Nikon D200 و مسایل فنی دیگر مورد اشاره در این گزارش بپردازیم.