تاثیر سرعت شاتر بر روی عکس

سرعت شاتر با حرکت نسبت پیچیده‌ای دارد. عکاس می‌تواند از آن برای نشان دادن حرکت، یا ساکن کردن حرکت در عکس استفاده نماید. بنابر این سرعت شاتر یک ابزار مبتکرانه است که با کنترل مناسب آن می‌توان عکسهایی به یاد ماندنی گرفت.
سرعتهای شاتر کم
در شرایط سکون، بیشتر مردم می‌توانند در سرعت شاتر پایینی در حد ۶۰/۱ ثانیه دوربین را به اندازه لازم برای نلرزیدن ثابت نگه دارند. بااستفاده از یک تکیه گاه یا حالت مناسب بدن که بازوها به پهلو فشرده شده باشد، می‌توان حتا با سرعت شاتر پایینی در حد ۱۵/۱ ثانیه نیز عکسهای دقیقی گرفت. بطور کلی در سرعتهای شاتر زیر ۳۰/۱ ثانیه برای اطمینان از اینکه تکانهای دروبین بر روی عکس تاثیر نمی‌گذارد استفاده از سه‌پایه ضروری است.

سرعتهای شاتر بالا
سرعت شاتر بالا به سرعت ۲۵۰/۱ثانیه و بالاتر از آن گفته می‌شود. در این سرعت و بالاتر از آن، احتمال تکان خوردن دوربین کم شده و حرکتهای سریعتری را می‌توان به صورت ساکن نشان داد. سرعتهای شاتر سریع معمولا به یک لنز با شفافیت بالا و دیافراگم واید (عدد f های کم مثل f1.4~f2.8) نیاز دارد. هنگامی که نور محیط در بیشترین حد روشنایی نباشد با دیافراگم‌های بالاتر می‌توان به سرعتهای شاتر بزرگتر دست یافت.
در حالی که سرعتهای شاتر پایین به انتقال لرزش دست عکاس به دوربین حساس هستند، سرعتهای شاتر بالا دارای مشکل از دست دادن سوژه متحرک هنگام عبور از میدان دید لنز می‌باشند که بخاطر عکس‌العمل کند عکاس بوجود می‌آید. برای پرهیز از این تکنیک نگاه کردن با یک چشم در منظره یاب و باز نگه داشتن چشم دیگر می‌تواند موثر باشد. چشمی که در منظره یاب نگاه می‌کند میدان دید لنز را می‌بیند در حالی که چشم دیگر می‌تواند سوژه را دیده و به عکاس اجازه دهد که شاتر را در زمان درست بفشارد.
اهمیت جهت حرکت:

سرعتهای شاتر بالا برای ساکن کردن حرکتهایی نظیر یک چرخ در حال چرخش، یا جسم در حال سقوط، پرندگان در پرواز و … لازم هستند. سرعتی از شاتر که برای ساکن کردن سوژه مورد نیاز است بستگی به جهت حرکت سوژه نسبت به دوربین دارد.
سوژه‌ای که موازی عرض کادر حرکت می‌کند نیاز به سرعت شاتر بالاتری نسبت به سوژه‌ای که در قطر کادر حرکت می‌کند دارد. مثلا اگر سرعت ۱۰۰۰/۱ ثانیه سوژه‌ای را که در عرض کادر حرکت می‌کند ساکن می‌نماید، سرعت ۳۵۰/۱ ثانیه برای ساکن نمودن سوژه‌ای که قطری حرکت می‌کند کافی است.
تاثیر جهت حرکت بر روی سرعت شاتر را می‌توان با توجه در تصاویر زیر دریافت. از یک اتومبیل در حال حرکت تقریبا از فاصله مساوی و با همان سرعت شاتر عکس گرفته شده است.
حرکت قطری:


شکل ۱- سرعت شاتر ۳۵۰/۱ ثانیه


شکل ۲- سرعت شاتر ۴۵/۱ ثانیه
حرکت عرضی


شکل ۳- سرعت شاتر ۳۵۰/۱ ثانیه


شکل ۴- سرعت شاتر ۴۵/۱ ثانیه
توجه نمایید که هنگامی که خودرو بصورت قطری حرکت می‌کند (شکل ۱) با سرعت ۳۵۰/۱ ثانیه چرخها ساکن شده‌اند، اما با همین سرعت شاتر در حرکت عرضی باز هم حالت حرکت دارند (شکل ۳). همچینی در سرعت ۴۵/۱ خودرو در حرکت قطری (شکل ۲) از حرکت عرضی (شکل ۴) کمتر مات شده است.
در شکل ۵ همان عکس با سرعت شاتر بالاتر گرفته شده و چرخهای خودرو کاملا ساکن نشان داده شده است.

شکل ۵- سرعت شاتر ۱۰۰۰/۱ ثانیه دنبال کردن سوژه (paning) دنبال کردن سوژه تکنیکی است که در آن عکاس باید در حالی که دوربین را محکم در دست گرفته و سوژه را در کادر قرار داده، با چرخش کمر حرکت سوژه را دنبال نماید. بااین کار سوژه واضح می‌افتد در حالی که پس زمینه مات و دارای حرکت نشان داده می‌شود و عکس حتا نمای زیباتری از قبل می‌یابد. این تکنیک بیشتر در بروشور اتومبیل‌ها که هدف نشان دادن احساس سرعت، قدرت و هیجان می‌باشد بکار می‌رود.

تعقیب از پشت یا روبرو
تعقیب تکنیکی شبیه به دنبال کردن سوژه است که در حالی که سوژه متحرک واضح است پس زمینه مات می‌شود.
در مثال زیر سوژه توسط عکاس دراتومبیلی در پشت سر تعقیب شده است. درختهای ساکن بخاطر حرکت مات شده‌اند، در حالی که اتومبیل متحرک ساکن نشان داده شده است.

سرعت شاتر ۴۵/۱ ثانیه

سرعتهای شاتر مورد نیاز برای بعضی از سوژه‌های مرسوم

یک سگ در حال دویدن بخصوص هنگامی که رو به دوربین می‌دود را می‌توان با سرعتهای شاتر پایین‌تر نظیر ۳۵۰/۱ ثانیه عکاسی نمود. ولی برای اطمینان از اینکه تمام حرکات ساکن نشان داده می‌شود سرعت ۱۰۰۰/۱ بهتر است.
بطور کلی در مورد حیوانات در حال حرکت بالاترین سرعت شاتر ممکن را باید استفاده نمود و هنگام عکاسی برای اطمینان از کادر بندی درست عکس باید دو چشم را باز نگاه داشت.
همچنین برای ساکن نمودن ملخ‌های یک هواپیما که از بالای سر عبور می‌کند با سرعت شاتر ۱۰۰۰/۱ثانیه و بالاتر نیاز است و همینطور در مورد یک پرنده در حال پرواز.

کنترل حرکت
در مورد بسیاری از سوژه‌های متحرک اگر توازنی بین ساکن شدن کامل حرکت و باقی ماندن احساس حرکت صورت گیرد عکسی تاثیرگذارتر بدست خواهد آمد.
در تصویر زیر سرعت شاتر ۲۵۰/۱ ثانیه است. این سرعت برای ساکن کردن آب اطراف اردک و سر و بدن اردک کافی است، ولی مات شدن بالهای اردک که با سرعت بالا حرکت می‌کنند احساس تحرک در پرنده را بخوبی نشان می‌دهد.

عکاسی از آب
قبل هم در این مورد نکاتی را نوشته بودیم ولی برای کامل شدن بحث سرعت شاتر دوباره در اینجا ذکر می‌کنیم. عکاسی از آب معمولا مشکلات خاص خود را دارد. در مثالهای زیر از یک فواره آب به عنوان سوژه استفاده شده است. برای ساکن کردن جریان آب معمولا به دیافراگم بزرگ و سرعت شاتر بالا نیاز است. در چنین حالتی مشکل کم بودن عمق میدان پیش می‌آید و بیشتر نواحی فواره با وضوح کامل دیده نمی‌شود.
در مثال زیر برای تاکید بر موضوع عکسها بریده شده‌اند. در تصویر اول از یک سرعت شاتر بالا برای ساکن کردن حرکت آب استفاده شده است. در تصویر پایینی از یک دیافراگم کوچک و سرعت شاتر کمتر استفاده شده و بنابر این دارای عمق میدان بزرگتر بوده و دیوار سیمانی پشت فواره را با وضوح بیشتری نشان می‌دهد.

سرعت شاتر ۵۰۰/۱ ثانیه و F8 و ناحیه کوچکی از تصویردر پایین. در این تصویر حبابها واضح‌تر هستند و قطرات آب در هوا ساکن شده‌اند. برای داشتن سرعت شاتر بیشتر باید دیافراگم بزرگتری داشته باشیم که باعث کاهش عمق میدان و مات شدن پس زمینه می‌شود.

سرعت شاتر ۲۵۰/۱ ثانیه و F22 و ناحیه کوچکی از تصویر در پایین. حبابها وضوح کمتری دارند و قطرات آب نشان داده نشده‌اند. اما استفاده از دیافراگم بسته‌تر عمق میدان را زیاد نموده و دیوار سیمانی باضح دیده می‌شود. سخن آخر هنگام عکاسی از سوژ‌ه‌های دارای حرکت سریع، استفاده از یک لنز یا گزینه زوم با میدان دیدی بازتر از تله‌فوتو تمام کادر توصیه می‌شود. میدان دید باز به سوژه ناحیه حرکت بیشتری می‌دهد و بنابر این فرصت بیشتری برای گرفتن عکس به وجود می‌آید. بعد از گرفتن عکس می‌توان با بریدن تصویر به کادر بندی مورد نظر دست یافت. برای استفاده از سرعت شاتر برای دستیابی به یک جلوه خاص نیاز به کمی تمرین است که بخودی خود جذاب می‌باشد.