اختصاصی «سایت عکاسی» – مجموعه برنامههای رویداد سالیانهٔ «پاریس فتو» از ۲۲ تا ۲۵ آبانماه ۹۳ در سالن تاریخی و زیبای Grand Palais شهر پاریس برگزار شد.
سومین روز این مراسم درحالی برای بازدید از آن راهی شدم که تمام خیابانهای منتهی به سالن محل برگزاری با پرچمهای مراسم مزین شده است تا همهٔ عابران را به راحتی متوجه این رخداد کند. ماشینهای شرکت BMW که یکی از حامیان اصلی این برنامه است روبروی سالن آماده جابجایی میهمانان ویژه این مراسم هستند.
هنوز ساعت به ۱۲ ظهر، که زمان آغاز مراسم است، نرسیده و دو صف بسیار طولانی روبروی ورودی تشکیل شده است. یک گروه که طولانیتر است، خبرنگارانی هستند که از طرف مطبوعات سراسر دنیا برای پوشش خبری مراسم (به صورت رایگان ولی آهسته وارد سالن میشدند) و صف دوم مخصوص افراد عادی است که باید بلیط ورودی مراسم به قیمت ۳۰ یورویی ورود را تهیه کنند.
کاتالوگ پاریس فتوی ۲۰۱۴ هم به قیمت ۱۷ یورو در صورت تمایل همزمان با بلیط قابل خریداری است. طرح روی جلد کاتولوگ مشابه پوستر و بیلبوردهای سطح شهر با عکسی ازRobert Longo طراحی شده است.
در اصلی سالن در ساعت مقرر باز شد. سالنی که در آن چیزی حدود ۱۴۳ غرفه متعلق به گالریهای مختلف از سراسر دنیا وجود دارد که بخش اصلی این رویداد را تشکیل دادهاند. عکسهای آویخته روی دیوارها مربوط به دورههای مختلف تاریخی است. به سختی میشود تقسیمبندی خاصی را به لحاط تاریخی برای این عکسها درنظر گرفت.
حتی نحوهٔ قرارگیری آثار روی دیوار توسط هر گالری با گالری دیگر فرق میکند. ولی تنها نقطهٔ مشترک تمام عکسها در تمام غرفهها فاینآرت بودن آنهاست. عکسهای ژانرهای دیگر عکاسی در این رویداد جایگاهی ندارند. عکسهای مربوط به سالهای ابتدایی تاریخ عکاسی تا معاصرترین عکاسان امروز کشورهای مختلف را میتوان در میانشان دید؛ از دوردستترین کشورها تا ایران خودمان و حتی کشورهایی که فکر نمیکنیم در عکاسی هنری روز دنیا حرفی برای گفتن داشته باشند مانند عربستان.
تنها بهانهای که تمام این عکسها را دور هم جمع کرده خرید و فروش عکس است. به نوعی میتوان گفت که پاریس فتو بازار مکارهٔ گالریهاست و بهترین مکان برای خریداران عکس، کلکسیونرها و موزه ها؛ همچنین مکانی بسیار عالی برای دیدن عکس برای عکاسان. به خصوص عکاسان ایرانی که کمتر به منابع اصلی دسترسی دارند. در اینجا به راحتی میشود آثاری از استیون شور را از نزدیک دید و یا عکسهایی از آگوست ساندز، لی فریدلندر و بسیاری عکاسان قدیمی یا آثار عکاسان معاصرتر همچون لورا لینسکی و پابلو لوبات.
پاریس فتو شنبه بازاری است برای خودش. باید بگردی و بگردی در میان انبوه عکسها تا عکسهای مورد علاقهات و عکاسان مورد توجهت را بیابی. از ایران گالری راه ابریشم با آثاری از جلال سپهر، شادی قدیریان، کاوه گلستان، هنگامه گلستان، تهمینه منزوی، بابک کاظمی، بهنام صدیقی و نیوشا توکلیان شرکت کرده است.
بهنام صدیقی و جلال سپهر با حضور در غرفهٔ این تنها گالری ایرانی به بحث با بازدیدکنندگان مشغول بودند. البته کارهای عکاسان ایرانی دیگر همچون گوهر دشتی را میتوانستی در غرفههای دیگر کشورها هم بیابی. یکی از مهمترین چیزهایی که جلب توجه میکرد حضور گسترده و پررنگ گالریهای ژاپنی بود و به طبع آن معرفی عکاسان این خطه که کمتر دیده میشوند. شاید در سالیان بعد با حضور بهتر گالریهای ایرانی این اتفاق برای هنرمندان ایرانی هم بیافتد.
تعداد زیادی گالری از شهرهای نیویورک، پاریس و برلین هم مانند هر سال شرکت کردهاند که نشاندهندهٔ فعالیت گستردهٔ عکاسی در این شهرها همچون گذشته است. بخشهای جنبی این رویداد عکاسانه هم بسیار گسترده است. چندین نمایشگاه خوب که با حمایت اسپانسرها برپا شدهاند، از آن جمله هستند. مثلا نمایشگاه اختصاصی با موضوع «آب» از شرکت جورجیو آرمانی، نمایشگاهی از عکاسان مختلف از بخش فرهنگ و هنر شرکت خودروسازی BMW و همچنین یک نمایشگاه با حمایت شرکت لایکا. شاید قست جالب این بخش نمایش عکسهای عکاسان جوان با حمایت JFR JEUNES Talents بود که عکسهای برتر هر سال را به صورت جداگانه معرفی کرده بود.
موزهٔ هنر مدرن نیویورک MOMA هم عکسهایی جدیدی که به مجموعهٔ خود اضافه کرده را در پاریس فتوی امسال به نمایش گذاشته است. عکسهایی از واکر اوانز، موهولی ناگی، ادوارد وستون و…. در کنار این مجموعه عکس یک نمایشگاه از کلکسیون خصوصی از de l» alkazi collection به کیوریتوری رهاب آلانا از عکسهایی از جنوب آسیا دیده میشد و سمیناری هم با همین موضوع توسط این کیوریتور برگزار شده است.
یکی از بخشهای هیجانانگیز و پرمخاطب این رویداد نیر قسمت کتاب است. نزدیک به ۲۶ ناشر که به صورت تخصصی در زمینهٔ هنر و عکاسی به کار نشر میپردازند در این غرفهها به نمایش کتابهایشان پرداختهاند. تقریبا در همهٔ موضوعات میشد کتابی پیدا کرد.
در همین سالن انتشاراتی بزرگ Kehrer، که در برلین به صورت تخصصی به کتاب عکسهای فاین آرت میپردازد، به غیر از معرفی تعداد بسیار زیادی کتاب عکس از عکاسان مختلف به تبلیغ کتاب بعدی خود با عنوان «یک پرتره از سمیه» با عکسهایی از نیوشا توکلیان پرداخته است.
بعضی از غرفهها هم با حضور عکاسان کتابها بسیار پربازدیدکننده شدهاند. به خصوص حضور جوئل مایروویتز که طرفداران زیادی داشت. به صورتی که این عکاس ساعتها مشغول امضا کردن کتاب جدیدش با عنوان «فاصله بین سگ تا گرگ» برای خریدارانش بود.
در کنار بخش کتاب بخش مجلات عکاسی نیز در جریان بود. ناشرین مجلات عکاسی از کشورهای آلمان، هلند، آمریکا و اکثرا از فرانسه شمارههای مختلف خود را به نمایش گذاشته بودند.
بخش مهم دیگری از این اتفاق بزرگ دنیای عکاسی، نشستهای جانبی آن است که هر روز از ساعت ۱۴ شروع میشود و برنامهٔ هر روز با روز دیگر متفاوت است. در یکی از بهترین قسمتهای این نشستها بخش گفتگو با موضوع «عکاسی-امروز» به گفتگو با عکاسان جوان میپردازد که در روز سوم طی دو نشست به گفتگو با گوهر دشتی، ویلیام پولیر، آنا جنی، والیر فوگیرول و در قسمت دوم با استفان سولیناس، مایکل لایت و کریستین پاترسون اختصاص داشت.
عکاسان شرکتکننده در نشست، دربارهٔ روند شکلگیری و دلایل، انگیزهها و ایدههای کارهایشان صحبت میکردند. شاید مفهوم امروز بیشتر در نوع تفکر آنها دیده میشد نه در عکسهایی که نمایش میدادند. چون بعضی از آنها به مجموعههای آرشیوی گذشته میپرداختند ولی نوع تفکر و رویکرد آنها بسیار معاصر و نو بود.
ساعت ۸ شب پایان این رویداد کاملا عکاسانه است. رویدادی که بسیار به کار عکاسان ایرانی میآید. شاید دیدن این عکسها، عکاسان و از همه مهمتر گالریدارها بتواند سوالات بیپاسخ زیادی در عکاسی ایران را جوابگو باشد. گفتنیست این رویداد عکاسانه به همین صورت بهار ۹۴ در لسآنجلس هم برپا خواهد شد.
ممنون برای این گزارش.