تالیف: کاوه قبادی
همان طور که در مقالات قبل تا حدودی با سیستم ۳/۴ و با اولین دوربین این سیستم یعنی Olympus E-1 آشنا شدیم در این قسمت قصد داریم مروری داشته باشیم بردو دوربین با ساختاری تقریبا مشابه از دو برند متفاوت که با همکاری یکدیگر تولید شده است.
در ابتدای سال ۲۰۰۶ کمپانی ماتسوشیتا ( پاناسونیک) اولین دوربین تک عدسی انعکاسی خود را که مبتنی بر سیستم نشیمنگاهی ۳/۴ بود، با مشارک دیگر اعضا این سیستم طراحی و به بازار جهانی معرفی کرد.
این دوربین که از سری دوربین‌های Lumix پاناسونیک می‌باشد ، با نام Panasonic Lumix DMC-L1 عرضه شد. این دوربین از نظر ساختار به دوربین‌های دهه‌های گذشته بسیار شبیه است . شاید این شباهت به دلیل ساختار بدنه مشترک بین این مدل و دوربین Leica Digilux 3 است. دوربینی که کمپانی لایکا در اواسط سال ۲۰۰۶ عرضه کرد.
این دو دوربین از بسیاری جهات یکسان هستند. از نظر طراحی و ساختار و ارگونومی بسیار به یکدیگر شبیه هستند. کارشناسان اعتقاد دارند که Leica Digilux 3 از نظر کیفیت ساخت و ارگونومی و مواد بکار رفته در آن از Panasonic Lumix DMC-L1 برتر است و لایکا یک دوربین اصیل را به بازار داده است.
سنسور این دو بدنه همان سنسور مشترک بین Olympus E-330 EVOLT می‌باشد که بوسیله کداک طراحی شده و به صورت مجزا در کمپانی ماتسوشیتا و کداک ساخته می‌شود.
دوربین Olympus E-330
این سنسور جزو اولین سنسور ها با تکنولوژیLive MOS Sensor می باشد ، در این تکنولوژی امکان مشاهده زنده تصاویر از طریق مانیتور وجود دارد، این تکنولوژی که یکی از برتری‌های سنسور های جدید سیستم ۳/۴ می‌باشد ، به عکاسان اجازه می‌دهد که سوژه را از طریق مانیتور مشاهده کنند تا در مواردی که امکان دیدن تصاویر از ویزور وجود ندارد به کمک این تکنولوژی بهتر کادربندی کنند .
نمایش زنده مثلا در مواردی که سوژه بسیار به زمین نزدیک است و قصد ماکروگرافی دارید و یا اینکه سوژه بالاتر از میزان دید شما قرار دارد و امکان دسترسی به آن وجود ندارد بسیار به کمک شما می آید.
این موضوع همیشه برای عکاسانی که از دوربین های D-Slr استفاده می‌کردند یک آرزو بود و به دارندگان دوربین های SLR Like غبطه می‌خوردند، که با کمک این تکنولوژی این آرزو به واقعیت تبدیل شد .
اما این سیستم یک اشکال هم دارد و آن سرعت عمل پایین آن و کند بودن در نمایش تصاویر دریافتی از لنز است. همین طور مصرف باطری در حالت استفاده از این سیستم بشدت افزایش می یابد. همین طور در نور ضعیف و کم تصاویر بخوبی نمایش داده نمی شود.
در حال حاضر بسیاری از کمپانی های پیشرو به محاسن این تکنولوژی واقف شده اند، بطوری که در بدنه فوق حرفه‌ای جدید کنون Canon Mark 1D Mark III و دوربین جدید Canon EOS 40D نیز شاهد استفاده از نوعی دیگر از این تکنولوژی هستیم. همین طور شایعاتی مبنی بر استفاده ی نیکون از این تکنولوژی در بدنه‌های آتی خود وجود دارد.
همان طور که در شکل زیر میبینید این تکنولوژی ساختار زیاد پیچیده ای ندارد و به کمک چند آینه و یک CCD که در بالای سنسور و تقریبا در جای فوکوس اسکرین دوربین های دیگر قرار گرفته است عمل می‌کند و تصاویر حاصل از سنسور اصلی را به صورت دائم به مانیتور انتقال می‌دهد.
همان طور که مشاهده می‌کنید فوکوس اسکرین برعکس دوربین های دیگر در بالا قرار ندارد و در سمت راست قرار گرفته است.
یکی از ایرادات این سیستم پیچیدگی عملکرد آن است، که برای تعمیر این پیچیدگی گاهی دردسر ساز می‌شود. یک مورد دیگر اینکه ویزور در این سیستم قدری تاریک‌تر از دوربین های فاقد این تکنولوژی است و درصد پوشش تصویر ویزور در حدود ۹۴% است.
سنسور Lumix DMC-L1 جمعا دارای ۷.۹ میلیون پیکسل است که از این تعداد ۷.۴ میلیون پیکسل فعال( در الیمپوس ۷.۵ میلیون پیکسل موثر وجود دارد ) هستند. پس این سنسور یک سنسور ۷.۴ مگاپیکسلی است. ابعاد هر پیکسل هم در حدود ۵.۶ در ۵.۶ نانو متر می باشد .
از دیگر تکنولوژی‌های این سنسور می‌توان به تکنولوژی گردگیر غبار آن اشاره کرد. این تکنولوژی که اولین بار توسط الیمپوس ارائه شد و بین سنسورهای سیستم ۳/۴ مشترک است. این تکنولوژی همان طور که در مقاله قبل توضیحاتی در مورد آن دادیم با نام Supersonic Wave Filter معرفی شد.
نحوه ی عملکرد این سیستم بدین صورت است که یک فیلتر خنثی و بی رنگ جلوی سنسور و جلوی فیلتر پایین گذر سنسور قرار گرفته است. وقتی که لنز ها را باز و بسته می‌کنیم مقداری گرد و غبار بر روی سنسور دوربین های دیجیتال تک عدسی انعکاسی می‌نشیند، که باعث می‌شود بر روی تصویر نهایی اشکالاتی مشاهده شود. با وجود این فیلتر ذرات گرد و غبار بر روی فیلتر خنثی این سیستم نشسته و بعد از روشن و خاموش کردن دوربین این سیستم فعال شده و ذرات را بوسیله ی امواج صوتی با شدت 35kHz از روی فلیتر پایین می‌ریزد و دورن جعبه آینه تخلیه می‌کند. در تصویر زیر نحوه عملکرد این سیستم را مشاهده می‌کنید.
در بین کارشناسان در مورد کارایی و یا عدم کارایی سیستم کاهش گرد و غبار که در حال حاضر در بسیاری از دوربین های دیجیتال وجود دارد اختلاف نظر وجود دارد. عده ای از کارشناسان درآزمایشگاه به تاثیر ۵ % تا ۱۰ % این سیستم اشاره می‌کنند و آن را بیشتر تبلیغات می‌دانند تا کارایی ، در مقابل عده ای از مصرف کنندگان این سیستم را کارا می‌دانند و اشاره می‌کنند که در دراز مدت بسیار کمتر نیاز به تمیز کردن سنسور دوربین‌های خود داشته‌اند. اما چیزی که در این بین آشکار است این است که وجود سیستم های کاهش گرد و غبار بی‌تاثیر نبوده و وجودش با ارزش است.
سنسور دوربین Lumix DMC-L1 از نظر رفتار نویزی تا حدودی قابل قبول است و در ایزو های پایین هیچ مشکلی برای کاربر ندارد.اما در ایزو های بالا تر به یکباره نویز افزایش پیدا کرده و در ایزو ۱۶۰۰ عملا تصویر کاملا نویزی است ( در نور کم و مناطق تیره تصویر ) این موضوع بیشتر به دلیل ابعاد کوچکتر این سنسورها نسبت به سایر دوربین‌های مشابه است. این موضوع در بین اکثر سنسورهای دوربین‌های سیستم ۳/۴ مشترک است.
یک موضوع که باز هم ذکر آن خالی از لطف نیست ، آن است که عمق میدان در این سیستم بیشتر از دوربین های دیجیتال با سنسورهای فول فریم و یا کراپ APS است . این موضوع به ابعاد سنسور مربوط است که ذکر جزئیات و مسائل تکنیکی آن خارج از وقت این مطلب است.
و اما طراحی بدنه این دوربین.
طراحی این بدنه توسط متخصصان کمپانی عظیم لایکا و با نیم نگاهی به رنج فایندرهای معروف این کمپانی ( دوربین های سری M لایکا ) صورت گرفته است. همان طور که در عکس زیر مشاهده می‌کنید بدنه پاناسونیک و لایکا کاملا شبیه یکدیگر هستند و با اختلاف اندکی لایکا زیباتر است. بدنه هر دو دوربین از آلیاژ های منیزمی ساخته شده است.
همین طور که در این تصویر مشاهده می‌کنید این بدنه بسیار به رنج فایندر های لایکا شبیه است. بخصوص رنج فایندر جدید لایکا ( دیجیتال ) که با نام Leica M8 معرفی شد. این نوع ساختار طراحی منحصر به بدنه های دوربین های لایکا می‌باشد که با استفاده از آلیاژ های بسیار مرغوب تهیه و طراحی شده است، این نوع طراحی بیننده را به یاد دوربین های فیلمی دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی می‌اندازد.
از نظر ارگونومی بدنه لایکا بر پاناسونیک برتری دارد. این بدنه از نظر از نظر ابعاد از دوربین Laica Digilux 2 بزرگ‌تر است و به نظر زیباتر می آید.
پاناسونیک از پردازنده ی مشهور خود با نام Venus Engine III استفاده می‌کند. این پردازنده توانایی عکس برداری ۳ عکس در هر ثانیه تا ۶ عکس به صورت فایل RAW را دارد.
این دوربین دارای ۳ نقطه فوکوس است که به نظر با این مبلغ پرداختی و این رده قدری کم است ( این مشکل مشترک بین تمامی دوربین های سیستم ۳/۴ است ) در بسیاری از تست‌ها عنوان شده است که این دوربین ها در نور کم و تاریک فوکوس کندی دارند. از نظر باتری بدنه پاناسونیک توانایی ۳۰۰ تا ۴۵۰ شات ترکیبی و لایکا ۳۸۰ تا ۴۷۰ شات را دارد. باتری این دوربین‌ها ۱۵۰۰ mAh قدرت دارند و از نوع Lithium –Ion می‌باشد.
مانیتور این مدل ها ۲.۵ اینچ با رزلوشن ۲۰۷ هزار پیکسل است که به نظر مناسب می‌آید.
این دو مدل برای ذخیره سازی داده ها از کارت‌های SD و همین طور SDHC استفاده می‌کنند. اما متاسفانه در تست‌ها گاهی اشکالاتی در استفاده از کارت‌هایی با ظرفیت بیش از۲ گیگابایت دیده شده است که با آپدیت نرم افزار داخلی این دوربین ها مشکل تا حدودی رفع شده است.
این بدنه هم مثل اکثر بدنه های سیستم ۳/۴ دارای حداکثر سرعت شاتر ۴۰۰۰/۱ ثانیه را دارد که در این بین نبود دوربینی با سرعت شاتر بیشتر ( ۸۰۰۰/۱ ثانیه ) به چشم می‌آید. همین طور بیشترین زمان باز بودن شاتر در حالت Bulb به ۸ دقیقه محدود شده است که این موضوع هم تا حدودی بعضی از خریداران را رنجانده است. اما باید گفت که این محدودیت به دلیل ساختار سنسور این دوربین‌ها است ، چرا که در زمان‌های طولانی تر این سنسورها بشدت داغ شده و عملا هیچ کارایی ندارند و بشدت به آن صدمه می‌زند.
حداکثر سرعت همزمانی فلاش در این دوربین ۱۶۰/۱ ثانیه است که باز هم در مقابل دوربین‌هایی با سرعت ۲۵۰/۱ ثانیه به نظر کم می آید. این دوربین ها هم مثل بسیاری از دوربین های دیجیتال دیگر امکان عملکرد در دو فضای رنگی محبوب یعنی RGB Adobe و sRGB را دارند.
از نظر وزنی این مدل ها جز سبک ترین دوربین های دیجیتال تک عدسی انعکاسی موجود است و وزن بدون باتری آن در حدود ۵۳۰ گرم است.
و اما پایان کلام اینکه در بازار ایران متاسفانه این دو مدل با استقبال مواجه نشدند! یکی از عوامل عدم استقبال قیمت بالای آن به همراه عدم وجود لوازم جانبی و فعال نبودن نمایندگی‌های فروش در ایران است. قیمت پاناسونیک در حدود ۲۰۰۰ هزار دلار ( به همراه لنز کیت لرزه گیر دار ۱۴-۵۰ ) است. لایکا هم به دلیل سابقه و برند معروف‌تر و همچنین ادعای استفاده از آلیاژ مرغوب‌تر در ساخت بدنه قیمت را ۵۰۰ دلار ( در ابتدای عرضه ) و در حال حاضر ۳۰۰ دلار گران تر از پاناسونیک عرضه کرده است.
