دوروتیا لانگ چهره‌ای مهم در تاریخ عکاسی مستنداجتماعی و هم‌چنین در خود سیر تحول عکاسی به‌مثابه یک رسانه است. اکثر افراد لانگ را به‌خاطر تصویر ماندگار و نمادین مادر مهاجر می‌شناسند؛ عکسی که از فلورنس اونز تامپسون در نیپوموی کالیفرنیا و در اوج رکود بزرگ در سال ۱۹۳۶ گرفته شد. در این تصویر، مادری را می‌بینیم که غرق در افکار خود، به دوردست‌ها خیره شده و البته سه کودکی که به او چسبیده‌اند در حالی‌که پشت‌شان به دوربین است. این تصویر از همان بدو انتشار، به نمادی فراگیر و قدرتمند از کسادی و هم‌چنین مهاجرت انبوه آمریکایی‌ها از ایالت‌های مرکزی و غربی به کالیفرنیا بدل شد؛ مهاجرتی که نتیجه رکود اقتصادی فاجعه‌بار آن سال‌ها بود.
مادر مهاجر، نیپومو، کالیفرنیا، ۱۹۳۶، منبع: موزه اکلند کالیفرنیا
وقتی به میراث لانگ می‌پردازیم، نمی‌توانیم برداشت‌هایی متفاوتی که از این تصویر صورت گرفته است را نادیده بگیریم. هرچند جایگاه ممتاز لانگ در تاریخ عکاسی محفوظ است اما نمی‌توان کتمان کرد که حرفه‌ی او بیشتر در سایه‌ی این تک‌عکس قرار گرفته و همین مسأله باعث شده تا تلاش‌های بیانی و هنری او کمتر دیده شود. توجه به این جنبه‌ی بیانی و قرار دادن مادر مهاجر در بستر فعالیت گسترده‌تر او، دست‌مایه‌ی نمایشگاه اخیری در گالری بِربیکن لندن شده است. این نمایشگاه که «دوروتیا لانگ: سیاست دیدن» نام دارد، آثار و میراث حرفه‌ای این عکاس را در چند دهه دنبال کرده و نگاهی می‌اندازد به فرایند کاری او از خلال عکس‌های چاپی، مواد آرشیوی از قبیل مجلات لایف و نوشته‌ها و نامه‌های خود لانگ.
این نمایشگاه با گلچینی از پرتره‌های پیکتوریالِ (pictorial) لانگ در دهه‌ی ۱۹۲۰ شروع می‌شود که نمایانگر زندگی شخصی لانگ و هم‌چنین فضای عکاسی در ساحل غربی آن دوران‌اند. آلونا پاردو، کیوریتور این نمایشگاه در خصوص اهمیت آثار اولیه‌ی لانگ می‌گوید: «قصد ما این بود که لانگ را نه به عنوانی آدمی یکه و تنها بلکه به‌عنوان فردی نشان دهیم که بده بستان‌های زیادی نیز با عکاسان ساحل غربی داشته است. دانستن این نکته، مسأله‌ی مهمی است قبل از این که بخواهیم به سراغ عکس‌های اداره‌ی حفاظت کشاورزی‌اش (FSA) برویم که البته مهم‌ترین آثار او به‌شمار می‌روند.»
یک خانواده در مسیر بزرگراه، پنج فرزند، از ایدابل اکلاهما به سمت کربس اکلاهما در حرکت بودند، ۱۹۳۸
اداره‌ی حفاظت کشاورزی (FSA) یکی از ادارات دولتی ایالات متحده بود که در سال ۱۹۳۷ برای رسیدگی به مشکل فقر روستایی در دوران رکود بزرگ دایر شد. لانگ مأمور شده بود که این معضلات را با دوربین‌اش مستند کند. عکس‌هایی که لانگ در آن دوران پدید آورد از جمله مادر مهاجر، در بستر کلان‌تر مهاجرت از منطقه‌ی داست‌باول قرار می‌گرفت یعنی وقتی که ۳۰۰ هزار نفر در جستجوی کار از ایالات مرکزی و غربی به سمت کالیفرنیا سرازیر شدند.
سن فرانسیسکو، کالیفرنیا. پرچم اتحاد در مدرسه‌ی دولتی رافائل ویل. کودکانی که ریشه و تبار ژاپنی داشتند به همراه والدین‌شان از خانه‌های‌شان بیرون رانده شده و در دوران جنگ جهانی در اردوگاه‌های اسکان موقت، اسکان داده می‌شدند در این اردوگاه‌ها امکاناتی برای ادامه تحصیل این کودکان فراهم می‌شد.
هرچند آثار لانگ در این دوره بر کشاورزان جویای کار متمرکز بود، پاردو بر نکته‌ی دیگری در آثار او انگشت می‌گذارد: «آثار او درباره‌ی سیاست آن دوران است. آنچه دوروتیا تلاش می‌کند تا در تمامی آثارش به‌تصویر بکشد، بی‌عدالتی نهفته در سیاست‌های اجتماعی است که نه‌تنها زندگی طبقه‌ی کارگر سفیدپوست را مختل می‌کرد بلکه بر زندگی زارعان سهمبگیر سیاه‌پوست نیز تأثیر منفی می‌گذاشت. لانگ از سوی اداره‌ی حفاظت کشاورزی مأمور شده بود تا این عکس‌ها را بگیرد؛ او قرار نبود از فیلیپینی‌های آمریکایی یا کارگران مکزیکی یا زارعان سهمبگیر سیاه‌پوست عکاسی کند، اما او به هر طریق ممکن این عکس‌ها را می‌گرفت. لانگ در عکس‌های خود طیف کامل انسان‌هایی که در این مسیرِ مهاجرت قدم گذاشته بودند را ثبت کرده است.»
صف نان، سن‌فرانسیسکو، ۱۹۳۳
با توجه به این که آمریکایی‌ها و مهاجران حتی امروز نیز از این سوءرفتارهای نژادپرستانه رنج می‌برند، نمایشگاه اخیر از آثار لانگ خیلی معاصر و به‌موقع به‌نظر می‌رسد. پاردو در این رابطه می‌گوید: «بخش زیادی از اصلاحات اجتماعی و رفاهی که امروز می‌بینیم از دوران رکود ریشه می‌گیرند. دوروتیا لانگ به مردمی می‌نگریست که مجبور به مهاجرت شده بودند؛ آن‌ها از فقر اقتصادی می‌گریختند چون سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی که آن‌ها را به این روز انداخته بود، توسط سیاست‌مدارانی تصویب شده بودند که می‌دانستند این سیاست‌ها به‌شکلی مستقیم به این مردم لطمه خواهد زد. ما به سرآغاز یک جامعه‌ی سرمایه‌داری فردگرا می‌نگریم و اگر بخواهیم آنچه امروز در جامعه‌ی آمریکا می‌گذرد را به‌درستی بفهمیم، درکِ این خطِ سیر مهم است.»
مهاجران خشکسالی، حدود ۱۹۳۵
لازم به ذکر است که لانگ صرفاً نمی‌خواست بی‌عدالتی سیاسی را فقط از طریق تصاویر افشاء کند. شیوه و نگرش او بیشتر میان‌رشته‌ای بود و نمایشگاه اخیر آثار او، توجه ویژه‌ای به ترکیب تصاویر و متن در نزد لانگ دارد. پاردو در این رابطه می‌گوید: «او همواره در عکس‌هایش یک پیشگام بود، اما یادداشت‌های او در حین عکاسی نیز نشان می‌دهد که چگونه او توانسته رویکرد کاوشگرانه‌اش را به عکس‌هایش پیوند بزند. او علاقه داشت که بستر کلان‌تر واقعه را از طریق ترسیم استوری بورد نشان دهد. لانگ می‌دانست که چطور باید داستانی که قرار بود نشان داده شود را روایت کند. او یک مستندنگار اجتماعی عینیت‌گرا به سبک واکر اونز نبود؛ او این کار را در چارچوب فلسفه‌ی اومانسیتی‌اش نسبت به زندگی انجام می‌داد. او دریافته بود که تصویر می‌تواند صدایی بلندتر از کلمات داشته باشد، اما او درد و رنج این افراد را با کلمات خودشان گزارش می‌کرد. در زیرنویس‌های عکس‌ها کلی واژگان محاوره‌ای از زبان آن افراد نگاشته شده است.»
مرکز اسکان موقت مانازار، کالیفرنیا، ۳ جولای ۱۹۴۲
سیاست نگریستن در ادامه‌ی نمایشگاه‌های عکاسی مستند سیاسی اخیر قرار می‌گیرد که در باربیکن بر دیوار رفته است که از آن جمله می‌توان به گونه‌ی دیگر زندگی (Another Kind of Life) اشاره کرد که آثار عکاسان متعددی از دهه ۱۹۵۰ تا به امروز را دربرمی‌گرفت و روایت‌هایی از ضدفرهنگ، خرده‌فرهنگ‌ها و اقلیت‌ها را به‌تصویر می‌کشید. از نظر پاردو، عکاسی یک رسانه‌ی بسیار مستعد برای مطرح کردن صداهای به‌حاشیه‌رانده‌شده است و نمایشگاه آثار لانگ را می‌توان آغازی بر این تلاش دانست. پاردو در این رابطه این‌طور توضیح می‌دهد: «من اغلب فکر می‌کنم عکاسی انعکاسی از دنیای بیرون است و به‌همین خاطر می‌تواند گفتمان‌های اجتماعی سیاسی را به نقد بکشد. در مقام یک مؤسسه‌ی عمومی، ما این وظیفه را داریم که توجه عموم را به این مسائل جلب کنیم. فکر می‌کنم باید بستری را برای چندصدایی فراهم کنیم و از این طریق به شکنندگی دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم، بنگریم. ما فقط نمی‌خواهیم که دوروتیا لانگ را به‌مثابه یک مستندنگار اجتماعی پیشگام معرفی کنیم، بلکه می‌خواهیم در خصوص مسائلی که او از آن‌ها عکاسی می‌کرد نیز آگاهی‌بخشی کنیم. او در تلاش‌اش برای نیل به عدالت، مصمم، خستگی‌ناپذیر و مقید بود و فکر می‌کنم مسئولیت ما نیز این است که نشان دهیم چطور آثار او به دنیای امروز ربط پیدا می‌کند. ما در مقام یک مؤسسه‌ی هنری، الزاماً وظیفه‌ی آموزش نداریم، ولی وظیفه‌ی اطلاع‌رسانی چرا.»
سنترویل، کالیفرنیا، این زن که در کنار اثاثیه و چمدان‌هایش ایستاده، منظر اتوبوس تخلیه است. ژاپنی‌هایی که از خانه‌های‌شان رانده می‌شوند، تا پایان جنگ در مراکز اسکان موقت جنگی اسکان داده می‌شوند.
این مسئولیت‌پذیری بدون‌شک در راستای انگیزه‌ی خود لانگ برای افشایِ نیمه‌ی تاریک‌تر آمریکا قرار می‌گیرد؛ این همان نخ تسبیحی است که قسمت‌های مختلف این نمایشگاه را به هم پیوند می‌زند؛ مسأله‌ای که در هر عکس، در هر شیء آرشیوی و هم‌چنین در خود عنوان نمایشگاه نیز طنین‌انداز است. از نظر لانگ، دیدن دنیا یک کنش سیاسی بود. عکاسی برای او همواره سیاست دیدن بود. او قادر بود تصاویر چیزهایی که مردم در زندگی روزمره‌شان نمی‌دیدند را به نمایش گذاشته، منتشر کرده و به جریان درآورد و او هر چه از دست‌اش برمی‌آمد انجام می‌داد تا مردم این تصاویر را ببینند. لانگ دنیا را از دریچه‌ی سیاست می‌دید و این تصویرگری، جان‌مایه‌ی آثار و هم‌چنین نمایشگاه اخیر او را تشکیل می‌دهد.
نمایشگاه دوروتیا لانگ: سیاست دیدن در گالری هنر بربیکن در لندن از ۲۲ ژوئن تا ۲ سپتامبر ۲۰۱۸ در حال برگزاری است.
ساکرامنتو، کالیفرنیا. دانشجویانی ژاپنی‌الاصل که از از ساکرامنتو قرار است به مراکز اسکان موقت فرستاده شوند، ۱۹۴۲
خودرویی در جاده، آگوست ۱۹۳۶
منطقه‌ی داست باول، تگزاس، ژوئن ۱۹۳۸
پنبه‌جمع‌کنِ مهاجر
