سالگادو
فیلم به صورت موازی هم زندگی سالگادو را روایت میکند و هم دورههای مختلف کاری او را شرح میدهد. سالگادو خود از جوانیاش میگوید که از برزیل دیکتاتوری به فرانسه میرود و همراه همسرش در آنجا تحصیل میکند . شغلی که به خاطرش تحصیل کرده بود را به خاطر علاقه ناگهانی و اتفاقی به عکاسی، رها میکند به سفرهای عکاسی در دنیا میرود. روایت فیلم چندان مقید به ترتیب زمانی وقایع نیست . در ابتدا عکسهای مشهور سالگادو از معدنچیان را میبینیم و بعد به گذشته بر میگردد و وقایع مهاجرت سالگادو را روایت میکند. به تدریج پروژههای بزرگ سالگادو را شرح میدهد که هر کدام شامل عکسهای خیرهکننده و بحثبرانگیز زیادی است. پروژه امریکای لاتین که زندگی مردم در چندین کشور امریکای جنوبی را طی سالهای ۱۹۷۷-۸۴ به تصویر میکشد.در پروژه Sahel که بعدا تبدیل به کتاب Sahel: the End of road شد، به افریقا میرود و مصائب مردم چند کشور را که درگیر قحطی، بودند، عکاسی میکند. همچنین در پرژه Exodus به بیخانمانهای افریقا و نسل کشی در افریقا میپردازد. در سالهای بعد، از خاموش کردن چاههای نفت کویت طی جنگ اول امریکا با عراق، عکسهای حیرت انگیزی میگیرد و تا پروژه آخرش که به جای تصویر مصائب بشری، به خود زمین و انسان میپردازد.
در تمام این پروژهها، سالگادو بر روی عکسها، توضیح میدهد. توضیحات عموما نه تکنیکی که بیشتر ارتباط حسی عکاس با موضوع است.
فیلم
فیلم Salt of Earth از دید فیلمسازی، خوب ساخته شده است: فیلم ترکیبی است از صحنههایی که سالگادو بر روی عکسهایش صحبت میکند همراه با صحنههایی از عکاسی او در پروژههای اخیرش. در فیلم تعداد زیادی از عکسهای سالگادو با کیفیت خوب نمایش داده میشود و صحنههای دیگری از زندگی و کار سالگادو و نیز خانوادهاش ( همسر و دو پسرش: پسر بزرگترش جولیانو که همراه پدر بوده است و در این فیلم نیز همکار وندرس. و پسر دیگرش که مبتلا به سندرم داون بوده است.)
برخی قسمتهای فیلم به خاطر هماهنگی با عکسهای سیاه و سفید خیرهکننده سالگادو، به صورت سیاه و سفید است و برخی قسمتهای فیلم نیز رنگی است. یکی از تمهیدات جالب فیلمسازی وندرس در این فیلم، روش نمایش سالگادو در هنگام صحبت بر روی عکسهایش است: سالگادو روبروی یک صفحه نیم شفاف نشسته است که عکسهایش را بر روی آن میبیند و صحبت میکند. دوربین نیز پشت این صفحه است و سالگادو در عین حال که به عکسهایش مینگرد، روبروی مای بیننده نیز هست و ما را نیز مینگرد.
ویم وندرس و سالگادو
در فیلم صحنههای زیادی میبینیم که سالگادو در حال عکاسی است اما در مورد روش عکاسیاش یا تاثیرپذیریاش در دنیای عکاسی بحثی نمیشود.
تاثیر عکسهای خیره کننده سالگادو در فیلم زیاد است و بیننده را با خود همراه میکند. وندرس نیز تبحر خود در زمینه فرم و فیلمسازی سیاه و سفید را با این عکسها ترکیب میکند و حاصل، فیلمی است که برای بیننده جذاب و دیدنی است. قبلا نیز وندرس با ساخت فیلم "فرشتهها بر فراز برلین" قابلیت خود را در ساخت فیلمهای سیاه و سفید نشان داده بود. هم سالگادو و هم وندرس به مناظر سیاه و سفید با آسمان مملو از ابر که تونالیتههای خاکستری را نشان دهد، بسیار علاقمند هستند.
آثار سالگادو
سالگادو در عکاسی مستند بسیار خبره است. میداند کجا باشد و چه لحظهای عکس بگیرد. ترکیب بندی کارهای او بسیار دقیق است. فضاسازی بسیاری از عکسهایش مثال زدنی است و عکسها را وارد دنیا و اتمسفر دیگری کرده است. عکسهای سیاه و سفیدش بسیار عالی است: چه زمانی که در گذشته با دوربین فیلمی عکاسی میکرده است و چه در سالهای اخیر که با دوربین دیجیتال کار میکند. شاید همین عکسها و زیباشناسی بینظیرشان باشد که برخی منتقدین مانند سوزان سونتاگ و اینگرید سیشی، را به واکنش وادار کرده است: کتاب Sahelسالگادو که شامل عکسهایی از مردم قحطی زده کشورهای افریقایی است، به وضوح ترکیبی از فاجعه، ترس، وحشت و غم را با زیباییشناسی عکاسانه ترکیب کرده است. "اینگرید سیشی" در سال ۱۹۹۱ در مجله نیویورکر نوشت (+)که" سالگادو در عکسهای افریقا بیشتر درگیر ترکیب بندی و تهیه عکسهای زیبا از سوژههای دردمند و دفرمه بوده است و این زیباسازی باعث میشود که ما در برابر دردی که آن مردم تحمل میکنند، منفعل و بیحس شویم. زیباسازی، سریعترین راه برای بیحس کردن بیننده است."
"سوزان سونتاگ "نیز در کتابش با عنوان Regarding the Pain، سالگادو را به عنوان عکاسی معرفی کرده که متخصص دنیای بیچارگان و بدبختان است.
سالگادو، افریقا
سالگادو، اسکیمو
سالگادو، گواتمالا
سالگادو، کویت، جنگ اول امریکا و عراق
سالگادو، افریقا
پروژه پیدایش: Genesis
شاید پروژه Genesis سالگادو، پاسخی بود هم برای منتقدین و هم برای خودش. در این پروژه بجای فجایع انسانی جهان، سالگادو به زیباییهای جهان پرداخته است و البته در بطن خود هشداری هم داده است که ما در حال از دست دادن بسیاری از این نعمتها هستیم. علاوه بر آن، سالگادو که در اکثر سالهای عمرش دور از خانوادهاش بود، در این پروژه بیشتر همراه خانواده خود بوده است. همچنین به موازات این پروژه، یک فعالیت زیست محیطی نیز به اتفاق همسرش انجام داد که در فیلم نیز نشان داده میشود و آن تبدیل قسمتی از زمینهای آبا و اجدادیاش به جنگل بود. این کار چند سال طول کشید و پس از تکمیل، کل زمینها را به پارکهای ملی حفاظت شده و قابل استفاده برای عموم تبدیل کرد. شاید این برگشت به خانواده و زمین، از لحاظ موضوعی برای ویم وندرس نیز که فیلمی مانند "پاریس تگزاس" با همین موضوع دارد، قابل درکتر هم باشد.
سالگادو، پروژه پیدایش
پروژه پیدایش سالگادو تبدیل به کتاب نفیسی با همین عنوان Genesis شده است که در فروشگاه آمازون با قیمت ۵۲ دلار عرضه میشود.
ویم وندرس
ویم وندرس کارگردان مشهور سینمای مدرن آلمان است که نامش با فیلمهای مهمی چون "فرشتهها بر فراز برلین"، "پاریس تگزاس و" هتل میلیون دلاری"، عجین است، در زمینه ساخت مستند نیز تجربیات زیادی با فیلم هایی مانند Tokyo-ga (که به زندگی و آثار یاسوجیرو ازو میپردازد) و نیز" آذرخش بر آب" (درباره آخرین روزهای زندگی نیکلاس ری) و فیلم "کلوپ اجتماعی بوئنا ویستا" (در مورد نوازندگان کوبایی) دارد.
ویم وندرسِ عکاس
به موازات کارگردانی، وندرس در عکاسی نیز فعالیت داشته و در این مدیوم آثار قابل ملاحظهای دارد. عکسهای تلخ او از چشماندازهای ویران با تم کلی زمان، ویرانی، نوستالژی و خاطره، مشهور است. از حدود سالهای ۱۹۸۰، پروژه طویلالمدتی به نام Pictures from the Surface of the Earth را شروع کرد که ۲۰ سال طول کشید. برای عکاسی به کشورهای مختلفی مانند استرالیا، کوبا و ژاپن سفر کرد و عکسهایی با موضوع زمان، مکان و فضا گرفت. یکی از پروژههای او، عکسهای پانورامیک با طول ۴ متر، از ویرانههای تخریب ساختمانهای تجارت جهانی نیویورک و نیز حادثه فوکوشیمای ژاپن است. عکسهای بسیاری نیز مرتبط با فیلمهای خود گرفته است که در این زمینه عکسهای فیلم Paris, Texas دیدنی است.
عکس از ویم وندرس
به گفته خودش، عکاسی راهی بوده تا او را برای فیلمهایی که نساخته است، آرام کند. او هنوز با دوربینهای فیلمی آنالوگ، عکاسی میکند. مصاحبهای با او در مورد عکاسی را در ویدیو زیر ببینید:
جوایز و افتخارات فیلم
فیلم "نمک زمین " در سال ۲۰۱۵ کاندید اسکار در شاخه بهترین فیلم مستند بود. در کن ۲۰۱۴ جایزه ویژه هیئت داوران در بخش نوعی نگاه را دریافت کرد. از دیگر افتخارات فیلم میتوان به برگزیده شدن فیلم در جوایز سزار ۲۰۱۵ و فستیوال مونیخ ۲۰۱۴ و نیز جشنواره سان سباستین ۲۰۱۴ اشاره کرد.
تیزر فیلم
شناسنامه فیلم:
کارگردانان: ویم وندرس و جولیانو ربیرو سالگادو
محصول ۲۰۱۴
مدت فیلم : ۱۱۰ دقیقه
درجه کیفی فیلم در سایت IMDB برابر با ۸/۳ از ۱۰ و در سایت Rotten Tomatoes برابر با ۹۳ از ۱۰۰
ممکن اطلاعات بیشتری در مورد زمان این نقد بدید…
آقای دکتر واقعا ممنون بابت معرفی و نقد فیلم. کاش جلسات نمایش فیلمهای تخصصی عکاسی خاص علاقمندان به عکاسی برگزار میشد! دسترسی به این قبلیل فیلمها سخته متاسفانه