درباره هلمت نیوتن

129573.jpg

آیدا محجوب:
فمینیست ها از وى متنفرند و عکاسان مدرن او را یک نابغه مى دانند. کسى که با استفاده از مدل هاى منطقه آمریکا و بهره گیرى از تصاویر طبیعى عکس هاى سوررئالى را به ویژه از زنان خلق مى کرد و در دنیا وى را به عنوان یکى از معروف ترین عکاسان مد مى شناسند. همسر وى در مورد فعالیت هاى هنرى او سخنانى گفته است و از آن جمله اینکه هیچگاه از همسرش به دلیل عکاسى از زنان مدل حسادت نکرده است و با توجه به اینکه زنان براى موضوع عکاسى همسرش اهمیت بسزایى داشتند و او به همین واسطه از زنان بسیارى عکاسى کرده اما مارگارت تاچر نخست وزیر پیشین انگلستان به گفته این عکاس یک زن ترس آلود بود که هیچگاه حاضر نشد از وى عکاسى کند.


هلمت نیوتن عکاسى است که در سال ۱۹۶۶ در زمانى که به شنا علاقه خاصى داشت عکاسى از بین رفته در شاخه مد را مجدد در مجله معتبر کویین زنده کرد. تمام تصاویرى که وى مى گرفت، از زنانى بود که لباس هاى مختلف آن زمان را در سالن مد به تن داشتند و یا روى زمین یا کنار پنجره ایفاى نقش مى کردند. برخى عکاسى او را یک زهر به تمام معنا توصیف مى کنند و زنان با انتقاد از شیوه به تصویر کشیدن ابزارى قشر خود نیوتن را یک موجود تنفرانگیز مى دانند. برخى از کارشناسان این نوع عکاسى را خطى بین مد و عکاسى نا مناسب مى دانند و معتقدند هلمت نیوتن مى توانسته در طول دوران عکاسى اش از هوش سرشارى که در این بخش داشت بهتر استفاده کند در حالى که وى این هوش را در جایى هزینه کرده که خوشایند کارشناسان و علاقه مندان به هنر عکاسى نیست. او تا سال مرگش در ۸۲ سالگى که سال گذشته در اثر تصادف روى داد به عنوان پادشاه عکاسى نا مناسب شناخته شده بود. نیوتن عکاسى بود که هیچگاه نقطه واقعى و اوج اثر را به تصویر نکشید و تنها به موضوعات پوچ پرداخت. عکس هاى او همگى در زمره تصاویرى بود که افرادى سطحى نگر از آن استقبال مى کردند و آن را مى خریدند. او در مجله گمبلر و تعدادى از مجلات زرد معروف دنیا کار مى کرد. به اعتقاد دیوید بیلى یکى از منتقدان نیوتن عکاسى او در پاره اى اوقات بسیار ابتدایى و بد بود. عکاسان امروزه در زمینه مد بیشتر از ایده ها و طرح هاى یکدیگر استفاده مى کنند و به همین دلیل این نوع عکاسى امروزه در جهان با یکدیگر مشابهت دارد و نوآورى در آنها دیده نمى شود. اما با این حال هلمت در این نوع عکاسى مانند دیگران کار نمى کرد و طرح هاى نویى ارائه مى داد با اینکه در بسیارى موارد عکس هایى که او گرفته مورد انتقاد قرار مى گیرد. نیوتن در مصاحبه اى در سال ها پیش با انتقاد از اسم هنر بر حرفه عکاسى گفت: برخى از مردم عکاسى را هنر مى دانند اما من کلمه هنر را لغتى ناشایست براى این حرفه مهم مى دانم که سبب مى شود با اطلاق کلمه هنر به آن تمام حس درونى اش کشته شود. من عکاسى نمى کنم، بلکه گلوله اى آماده شلیکم. در عکس هاى پنجاه ساله نیوتن عموماً زنان در تصویر دیده مى شوند. جى. جى بالارد رمان نویس و سازنده چندین تئاتر براى یکى از فیلم هایش که هرگز به نمایش درنیامد، از نیوتن در بخش عکاسى استفاده کرد.


نیوتن جزء نخستین عکاسانى است که مدل هایش را به ساحل برده و در میان شن ها تصاویرى از آنان به ثبت رسانده که تابش نور خورشید و بازتاب آن بر شن هاى ساحل ها به این تصاویر ویژگى هاى خاصى داده است. یکى از مدل هاى وى ماریا هلوین با یادآورى دوره جوانى که به عنوان مدل فعالیت داشت مى گوید: نیوتن انسانى سخت کوش بود و براى عکاسى ساعت ها وقت مى گذاشت و تصاویرى که خلق مى کرد دقیقاً همان هایى بود که در فکر داشت و مى خواست ثبت کند. نیوتن در نخستین سال هاى عکاسى در سال ۱۹۳۲ یک جعبه دوربین وولورث خریدارى کرد و از سن ۱۲ سالگى عکاسى را آغاز کرد. وى در عکس هایش از مدل ها به رنگ پوست آنها توجه داشت و تلاش مى کرد به سبب نوع انعکاس نور بر رنگین پوستان از آنها بیش از دیگران بهره گیرد. او در این تصویربردارى توانسته به موضوع مرگ نیز بپردازد و با بى رنگ و مسخ کردن چهر ه هاى مورد نظرش این موضوع به وضوح در عکس هایش قابل لمس است. به اعتقاد برخى از منتقدان این عکاس مدل نیوتن داراى یک مشکل روحى بوده که این در عکاسى وى قابل مشاهده است. او بسیارى از پروژه هاى عکاسى اش را رها کرده و در همان حال به سراغ مدل دیگرى رفته و پروژه دیگرى را آغاز کرده است. او در عکاسى اش حاضر به هیچ نوع هزینه کردنى نبود و به گفته بیلى همیشه تصور مى کرد بهترین طراح و کارگردان براى خلق تصاویرش دوربین است. همسر نیوتن در مورد وى مى گوید: هلمت مردى دوست داشتنى بود و جاى خالى اش در زندگى به وضوح مشخص است. او به هیچ کس شباهت نداشت. او به عکاسى عشق مى ورزید و با آزادى کامل هر آنچه را که مى خواست بدون هیچ ابا و ترس یا تصور از نگاه انتقادى به تصویر مى کشید و با نهایت شهامت از آثارش دفاع مى کرد. او یک انسان خودبین در عکاسى بود و نقش اصلى و نهایى در عکس هایش را برعهده داشت. هلمت در زندگى هیچگاه متوقف نشد و همیشه در حال حرکت بود همچنان که در زمان مرگش نیز پس از عکاسى در حال رفتن به هتل بود که تصادف کرد و جانش را در راه حرفه اش از دست داد.

روزنامه شرق، ۱۹ مرداد ۱۳۸۴، سال دوم شماره ۵۴۶