آندره کرتس. «شناگر زیر آب»، ۱۹۱۷
کار من ملهم از زندگیام است. من خودم را با عکسهایم بیان میکنم. تمام چیزهایی که اطرافم هستند احساساتم را برمیانگیزند.
آندره کرتس
این احتمالاً قدیمیترین شاهکار آندره کرتس و مثال عظمتی است که هنوز در راه بود.
کرتس که در مجارستان به دنیا آمد، در سال ۱۹۱۴ به خدمت در ارتش فراخوانده شد و در سال ۱۹۱۶ در لهستان مجروح شد. جراحت گلوله دست راست او را کمابیش فلج کرد و لازم شد که او دوران فیزوتراپی را پشت سر بگذراند که شامل شنا کردن نیز میشد. او با تماشای بیماران همراهش متوجه کژنماییهای درون آب و نور خورشیدی شد که دائماً تغییر میکرد.
همیشه باید این حقیقت شگفتانگیز را به خودم یادآوری کنم که این عکس در سال ۱۹۱۷ گرفته شده. اما انگار که همین دیروز گرفته شده چرا که کیفیتی فرا-مدرنیستی دارد و کشمکش انتزاعی فیگوری را نشان میدهد که آشکارا ساکن اما انگار در شرف حرکت است.
چند سال پیش دیوید هاکنی شگفتانگیز از گالریمان دیدن کرد. همان طور که میدانیم او نیز عکسهای فوقالعادهای گرفته و چیزهای زیادی دربارهی عکاسی میداند و در تاریخ هنر جا افتاده. این عکس روی دیوار بود و نتوانستم جلو خودم را بگیرم و مؤدبانه به او نگویم که «میدانم این عکس را میشناسید، این طور نیست؟» چرا که آگاهانه یا ناخودآگاه مطمئن بودم که نقاشیهای معروف او از استخر کلیفرنیا[۱] از این عکس تأثیر گرفتهاند. و او لبخند شیطنتآمیز گربه چِشِر[۲] را تحویلم داد.
این لبخند مرا یاد نقل قول معروفی انداخت که به پیکاسو منسوب شده:
«هنرمندان خوب قرض میگیرند. هنرمندان بزرگ کش میروند.»
پینوشت
[۱] یکی از این نقاشیها و احتمالاً شناختهشدهترین اثر دیوید هاکنی با عنوان «پرتره یک هنرمند» (۱۹۷۲) در سال ۲۰۱۸ بهقیمت ۹۰.۳ میلیون دلار فروخته شد و عنوان «گرانترین اثر هنری یک هنرمند در قید حیات» را از آن خود کرد. م.
[۲] Cheshire cat، از شخصیتهای داستان «آلیس در سرزمین عجایب» لوئیس کرل با لبخندی معروف، که رفتهرفته ناپدید میشود و فقط لبخند بزرگش باقی میماند. م.