تا قبل از شروع نوشتن درباره عکاسی از مردها، نمی‌دانستم که این موضوع تا این حد بزرگ است. با آن که شاید مقالات زیادی درباره عکاسی از مردها نوشته شده باشد، این که چه نور یا ژستی داشته باشیم، یا چگونه عکس را ویرایش کنیم، اما در مقایسه با عکاسی از زنان، ظاهراً تعداد مطالب آموزشی که صرفاً به عکاسی از مردان اختصاص داشته باشد بسیار کم است.
از مردها در ژانرهای عکاسی خبری، مد، ورزشی، عکاسی سفر، عکاسی عروسی، عکس‌های خانوادگی و پرتره‌های سفارشی عکس گرفته می‌شود. ژانر اصلی من عکاسی خانواده است و پرتره نیز می‌گیرم. تقاضا برای پرتره‌های حرفه‌ای طبیعی‌تر برای مشتری‌هایی که می‌خواهند عکس‌هایشان را در شبکه‌های اجتماعی به‌اشتراک بگذارند در حال افزایش است.
مشتری‌ها پرتره‌ای می‌خواهند که آنها را خوب نشان دهد، با نمایش شخصیت‌شان یا شاید نوع کاری که می‌کنند، بی آن که تصنعی به نظر برسد. در این مقاله، من درباره‌ی عکاسی از مردان عمدتاً در بستر این دو حوزه صحبت خواهم کرد.
نکته ۱. با او گفت‌وگو و مشورت کنید
این نکته به یک دلیل خوب در جایگاه اول قرار می‌گیرد. یکی از رایج‌ترین گلایه‌هایی که در خلال گفت‌وگوی عکاسان پرتره شنیده‌ام مربوط بوده به بی‌میلی پدر یا همسر خانواده—همان کسی که در جلسه عکاسی خانوادگی حضور دارد و انگار این آخرین مکان روی زمین است که می‌خواهد در آنجا باشد. کج‌خلقی او مسری است و کار شما در ثبت روابط شاد خانوادگی را تقریباً غیرممکن می‌کند.
اعتراف می‌کنم که این یکی از آن چیزهایی بوده که خیلی مرا می‌ترساند اما بعداً متوجه شدم که چقدر مشتری‌های مرد خودم را به‌طور کلی از روند مشورت و گفتگو برای عکاسی کنار می‌گذارم. در تمامی موارد پدران عبوسی که با آنها مواجه شدم، به اشتباه فکر می‌کردم که زنانی که با آنها صحبت می‌کنم همه چیز را با شوهرشان به‌اشتراک می‌گذارند و بعد تمامی نظرات همسر خود را به من منتقل می‌کنند.
بعدش شروع کردم به وارد کردن مردان در این پروسه، و یک دنیا تغییر ایجاد شد! معلوم شد که آنها فقط می‌خواهند شنیده شوند. هر چه بیشتر قبل از عکاسی با یک مرد صحبت کنید، او راحت‌تر در مقابل دوربین‌تان قرار می‌گیرد، و به عکس‌های بهتری می‌رسید. این موضوع در رابطه با عکاسی پرتره سفارشی از غربیه‌ها، یا عکاسی از مرد همسایه یا برادرتان نیز صادق است.
از او بپرسید که آیا خصوصیتی دارد که نسبت به آن حساس باشد. بینی بزرگ، غبغب، جای جوش و شکم رایج‌ترین‌شان هستند. اجازه دهید ناراحتی‌هایش نسبت به این ویژگی‌ها را بدون این که احساس بدی به او دست دهد بیان کند، و به او این اطمینان را بدهید که می‌توانید از طریق ژست، زاویه دوربین، نورپردازی و ویرایش عکس این مسائل را حل کنید.
از او بپرسید که که در چه نوع لباس‌هایی احساس خوبی دارد، مطمئن شوید که او متوجه می‌شود این موارد چگونه ممکن است در عکس به نفع یا ضررش عمل کنند.
اگر او سعی کرده برای عکاسی لباس خوبی بپوشد، کاری که اکثر مردان انجام می‌دهند، با توجه کردن به جزئیات در مرحله ویرایش و ادیت عکس احترام‌تان به او را نشان دهید. عکس را بزرگ کنید و ببینید که آیا تار موی نامرتبی وجود ندارد، نخی آویزان پیدا نمی‌کنید یا لکه‌ی دست بچه روی لباس نیفتاده.
نکته ۲. در پی هدف و معنا باشید
در ادامه‌ی نکته ۱، ببینید که چرا او می‌خواهد این عکس‌ها گرفته شوند. اگر یک پرتره انفرادی است، برای چه آن را می‌خواهد؟ اگر برای کارکرد حرفه‌ای است، او چه نوع کاری انجام می‌دهد؟ او به دنبال چه ظاهری است؟ اگر یک مربی پرشور موج‌سواری است، شاید از عکس‌های گرفته‌ی سیاه‌وسفیدتان خوشش نیاید—او احتمالاً چیزی پر از رنگ و اکشن می‌خواهد. به هر حال، یک نویسنده‌ی جوان ممکن است عاشق چنین عکسی باشد.
اگر عکس خانوادگی می‌گیرید، سؤال‌هایی درباره‌ی خانواده‌اش بپرسید. شاید کار بی‌فایده‌ای به نظر برسد اما از اهمیت این مرحله‌ی کار که معمولاً نادیده گرفته می‌شود شگفت‌زده خواهید شد! آن خانواده دوست دارند چه کاری با هم بکنند؟ شریک زندگی او چه ویژگی‌های خاصی دارد؟ او چه چیزی را در مورد فرزند یا نوه‌اش بیشتر دوست دارد؟ عمیق‌تر بشوید و به جواب‌هایش گوش بدهید. از چیزهایی که رو می‌کند شگفت‌زده می‌شوید!
عکس زیر از پدرم و دختر بزرگم از عکس‌های مورد علاقه‌ی من است. پدرم هنگام قدم زدن با دخترم در جنگلِ نزدیک خانه‌اش به من گفت که عاشق این است که او با آن که الآن یک نوجوان شده هنوز هم دست یا بازوی او را می‌گیرد. نحوه‌ی قاب شدن‌شان با درختان را خیلی دوست دارم. برای من این عکس به‌معنای قدم گذاشتن آنها به‌سمت آینده است.
مردی که در عکس پایین می‌بینید به من گفت که کوچکی دستان و پاهای دختر نوزادش او را به وجد می‌آورد. مثل خیلی از پدران جوان دیگر، او در مرحله‌ی بسیار شلوغی از زندگی حرفه‌ای خود قرار دارد و در حال ساختن آینده‌ی خانواده‌اش است. معمولاً وقتی پس از کار و شب‌هنگام به خانه برمی‌گردد، دخترش خوابیده، و او لحظات آرامی که می‌توانند با هم بگذرانند را مغتنم می‌شمرد.
عکس زیر از دو پسرعمو است. آنها در دوران کودکی با هم بازی می‌کردند، اما پس از مهاجرت خانواده‌شان در دوران جوانی، در قاره‌های جداگانه‌ای زندگی کردند. با این که آنها بیشتر عمرشان را دور از هم زندگی کرده‌اند شباهت ژست‌ها و زبان بدن‌شان برای من شگفت‌آور بود، و می‌خواستم این را در عکس نشان دهم. در این عکس اقیانوس کارکردی نمادین دارد، چرا که معمولاً آنها را از هم جدا می‌کرده. اما در اینجا، هر دو آنها در یک طرف اقیانوس هستند.
نکته ۳. اجازه دهید به جایی تکیه دهد یا روی جایی بنشیند
صرف نظر از این‌که چقدر خودتان را برای عکاسی آماده کرده باشید، بسیاری از افراد در مقابل دوربین اصلاً راحت نیستند، به‌ویژه در شروع عکاسی. اگر ایستادن در مقابل دوربین برای سوژه‌تان ناخوشایند است، از او بخواهید که به یک سطح عمودی مثل دیوار، حصار، تیر چراغ برق یا ماشین تکیه بدهد. این باعث می‌شود که او احساس امنیت پیدا کرده و بی آن که غیرطبیعی به نظر برسد به بدنش زاویه بدهد. اگر هم جایی برای نشستن پیدا کرده، نکته بعدی را در نظر بگیرید.
نکته ۴. مراقب غبغب، بینی بزرگ و فک افتاده باشید
یکی از راه‌های پوشاندن غبغب، عکاسی از زاویه‌ی بالاتر از سطح چشم (آی لِوِل) و کمی خم شدن سوژه‌تان رو به جلو است. اگر او نشسته، از او بخواهید که ساعدش را روی ران‌هایش بگذارد و زانوهایش را در زاویه ۴۵ درجه نسبت به شما قرار دهد.
همچنین می‌توانید از نور به نفع خود استفاده کنید. نور قوی و جهت‌دار می‌تواند چهره یا بدن را لاغرتر نشان دهد.
عکس سمت چپ در پایین از زاویه پایین‌تر از سطح چشم (آی لِوِل) گرفته شده (سوژه قدبلندتر از من بود و ایستاده بود) و نور از هر دو طرف به چهره‌اش می‌خورد. عکس سمت راست اما ظاهر بهتری دارد. سوژه نشسته، کمی به جلو خم شده و نسبت به دوربین زاویه دارد. نوری قوی اواخر بعدازظهر که از روی یک دیوار منعکس شده، گردن و سمت چپ چهره‌اش را سایه کرده است.
نکته ۵. اگر خم می‌شود خمش کن!
دستان و پاهای خم‌شده به سوژه‌تان ظاهر طبیعی‌تر و راحت‌تری می‌دهند، کما این که از این طریق بدن برای ترکیب‌بندی حالت فشرده‌تر و جمع‌وجورتری پیدا می‌کند.
نکته ۶. دستانش را به کاری مشغول کنید
«با دستام چه کار کنم؟» این سؤالی است که معمولاً طی عکاسی از من می‌پرسند. مردم وقتی در مقابل دوربین قرار می‌گیرند ناگهان به فکر دستان‌شان می‌افتند و دست‌ها را مستقیماً در کنار بدن‌شان به سمت پایین می‌گیرند که ظاهر ناجوری دارد.
اگر او ایستاده، از او بخواهید که یک یا هر دو دستش را در جیبش قرار دهد، یا شستش را روی کمربند بگذارد. اگر نشسته، می‌تواند انگشتانش را به هم متصل کرده یا دست‌هایش را به هم بگیرد. در عکس‌های خانوادگی، از او بخواهید که بچه را بغل کند یا دست یک بچه را بگیرد.
نکته ۷. جزئیات و کنتراست
جزئیاتی مثل چشم‌ها، لب‌ها و دست‌ها برای قصه‌گویی کمک‌تان خواهند کرد و می‌توانند پیوند میان انسان‌ها را نشان بدهند. از میان آنها، من دست‌ها را بیشتر از همه دوست دارم. دست‌ها قدرت بیانی زیادی برای انتقال عشق و پیوندهای عاطفی دارند. دست مردها به‌خاطر اندازه‌ی بزرگشان در مقابل دست زنان و کودکان برای عکاسی جذاب هستند.
پرتره‌ی زیر لحظه‌ای محبت‌آمیز میان یک پدر و دختر را نشان می‌دهد. دست پدر در مقابل دست دختر بزرگ و قوی است، و وقتی کف شیر روی نوک انگشتانش را می‌بوسد دختر لبخند می‌زند.
در عکس زیر از مردی به‌همراه دخترش، اندازه و قدرت دستان مرد در مقابل پوست ظریف و نرم بدن کوچک نوزاد کنتراست و تضاد ایجاد کرده است. این عکس‌ها نشان می‌دهند که آن نوزاد چقدر کوچک و ظریف است و چه محبت و اعتمادی بین‌شان وجود دارد.
نکته ۸. پردازش عکس
بیایید قبول کنیم که دوربین‌های دیجیتال می‌توانند بی‌رحم باشند. آنها کوچکترین جزئیات و همه‌ی آن نقص‌ها و لکه‌هایی که چشم غیرمسلح قادر به دیدن‌شان نیست را نشان می‌دهند و آنها را در یک عکس ایستا نگه می‌دارند و در معرض دید دیگران قرار می‌دهند.
البته این شاید در بعضی از سبک‌های عکاسی پرتره مطلوب باشد. مثلاً مردان سالخورده با چهره‌های پرچین‌وچروک موضوعات محبوبی برای عکاسان سفر و عکاسان خبری هستند. اما چروک‌ها و لکه‌های روی صورت چیزی نیستند که در یک عکس خانوادگی یا عکس پرسنلی بخواهید!
مردها در طول گفت‌وگو و عکاسی به شما سرنخ‌هایی می‌دهند. اگر او چیزهایی مثل این گفت که «آیا می‌تونی منو جوری فتوشاپ کنی که ۱۰ سال جوان‌تر به نظر برسم؟» یا «می‌تونی منو شبیه جورج کلونی کنی؟»، او احتمالاً منظوری دارد. صرف این که او مرد است به این معنا نیست که او با جوشی که دیروز صبح روی صورتش پدیدار شده، یا موهای بیرون‌زده از سوراخ بینی‌اش مشکلی ندارد.
وقتی نوبت به ویرایش و ادیت عکس می‌رسد، تصمیمات و سبک شخصی روی کار می‌آید. با این که طرفدار ویرایش سنگین پرتره نیستم اما یک روند کاری پایه در لایت‌روم برای خودم دارم. در رابطه با عکس مردها، برای صاف کردن پوست با مضایقه از ابزار براش استفاده می‌کنم. با این کار پوست می‌تواند حالت ظریفی پیدا کند اما پوست مرد در یک عکس بهتر است ظریف‌تر از پوست زن یا کودک به نظر نرسد.
در مورد عیب‌ها و لکه‌ها، قاعده‌ی من این است که هر گونه لکه یا خدشه‌ای که موقتی است حذف شود. جوش، زخم یا موهای سرگردان—چیزهایی که دو هفته دیگر در چهره‌اش وجود ندارند—را در مرحله پردازش عکس حذف می‌کنم. البته خال یا لکه‌هایی که فرد با آنها متولد شده را حذف نمی‌کنم مگر آن که مشتری مشخصاً درخواست حذف آنها را بدهد.
حالا نوبت شماست!
این مقاله تنها گوشه‌ای از یک موضوع بسیار گسترده بود. درباره‌ی تجربیات خودتان از عکاسی از مردان بگویید. ترفندها و تکنیک‌های شما چیست؟
