احتمالاً به‌هنگام مواجهه با یک دوربین حرفه‌ای با کلی دکمه و تنظیمات مواجه شده‌اید که شاید گیج‌کننده به نظر برسند. اما چطور می‌توان آنها را یاد گرفت؟ راحت‌ترین روش برای یادگیری کار با دوربین‌تان و احساس راحتی با آن، آشنایی با اجزای اصلی آن است.
با تقسیم کردن دوربین‌تان به اجزای مختلف، می‌توان راحت‌تر با آنها آشنا شد. در این مقاله، اجزای اصلی دوربین را به ۲۱ بخش مختلف تقسیم می‌کنیم. از اصلی‌ترین بخش‌ها تا برخی اجزاء داخلی.
مهم نیست که با چه مدل دوربین دیجیتالی عکاسی می‌کنید، تمامی دوربین‌های دیجیتال معمولاً از این بخش‌ها تشکیل شده‌اند. پس بیایید شروع کنیم!
بخش‌های اصلی دوربین دیجیتال
با آن که دوربین‌های دیجیتال امروزی به فهرستی بلندبالا از فناوری‌های پیشرفته و اجزای متحرک مجهزند، اما تمامی‌شان در این موارد با یکدیگر وجه اشتراک دارند:
۱. بدنه دوربین
بدنه یا بادی دوربین محل قرارگیری تمامی اجزای داخلی دوربین است. راحت‌ترین راه برای تعریف بدنه دوربین این است که بدنه دوربین را هر چیزی غیر از لنز در نظر بگیریم.
بدنه‌های دوربین بسته به هدف و کارکرد دوربین از لحاظ شکل، اندازه و وزن با یکدیگر فرق دارند. به‌عنوان مثال، یک دوربین اکشن یا کامپکت را می‌توان درون جیب جا داد. اما دوربین تک‌لنزانعکاسی (DSLR) می‌تواند بیش از ۲ کیلوگرم وزن داشته باشد و احتمالاً برای جابه‌جایی آن نیاز به کیف دارید.
۲. لنز
لنز یا عدسی یک شیء استوانه‌ای است که به بدنه دوربین متصل می‌شود. لنز شامل مجموعه‌ای از مؤلفه‌های شیشه‌ای است که مسیر نور را خم کرده و آن را روی سطح حسگر دوربین متمرکز (فوکوس) می‌کنند. با لنز می‌توانید نور آمده به‌درون دوربین و نوردهی عکس‌تان را کنترل کنید.
لنزها انواع بسیار مختلفی دارند و برخی برای نوع خاصی از عکاسی مناسب‌تر هستند. لنزهایی که مبتدی‌ها بیشتر از آن استفاده می‌کنند «لنز کیت» نام دارد، همان لنزی که معمولاً با بدنه دوربین فروخته می‌شود. این لنزها معمولاً دارای یک دامنه زوم قابل تنظیم هستند از زاویه باز (واید) تا فاصله کانونی میانی مثل ۵۵ میلی‌متر.
با پیشرفت در عکاسی‌تان و آشنایی با نوع عکس‌هایی که می‌گیرید، می‌توانید لنزهای تخصصی‌تری بخرید. به‌عنوان مثال، اگر به عکاسی پرتره علاقه دارید، احتمالاً به یک لنز پرایم نیاز خواهید داشت چرا که چنین لنزی دیافراگم بازتری دارد و با آن می‌توانید پس‌زمینه‌های فلوتری داشته باشید.
بسته به نوع دوربین‌تان، لنز می‌تواند به بدنه دوربین متصل یا قابلیت جدا شدن و تعویض داشته باشد.
۳. منظره‌یاب
منظره‌یاب پنجره‌ای کوچک در بدنه دوربین‌تان است که می‌توانید از میان آن عکس‌تان را کادربندی کنید. اگر دوربین تک‌لنزانعکاسی (DSLR) داشته باشید، از طریق منظره‌یاب می‌توانید منظره‌ی پیش رویتان را از میان لنز ببینید، و این گونه می‌توانید بفهمید که عکس‌تان چگونه به نظر خواهد رسید.
در دوربین تک‌لنزانعکاسی، منظره‌یاب متشکل از مجموعه‌ای از آینه‌ها است که کمک می‌کنند تصویر واقعی لنز را ببینید. به هر حال، در دوربین‌های بدون آینه (میرورلس) معمولاً منظره‌یاب‌های الکترونیکی (EVF) دارید. در این منظره‌یاب‌ها تصویر به‌صورت دیجیتالی در نمایشگر درون منظره‌یاب به نمایش در می‌آید.
اما مستقل از نوع دوربین‌تان، هدف منظره‌یاب یکی است: کمک به شما برای یافتن فاصله کانونی مناسب و ترکیب‌بندی تصویر پیش از گرفته شدن عکس.
۴. حسگر دیجیتال
حسگر یا سنسور دیجیتال احتمالاً مهمترین بخش دوربین‌تان است، چرا که از طریق آن نور وارد شده به‌داخل دوربین ضبط می‌شود. حسگر در بخش مرکزی بدنه دوربین‌تان قرار دارد، دقیقاً پشت لنز، به‌شکل یک مستطیل کوچک. این حسگر دیجیتال نور وارد شده از طریق لنز را ضبط کرده و مجموع نورهای ضبط‌شده را به یک عکس تبدیل می‌کند که بعداً در کارت حافظه ذخیره می‌شود.
دوربین‌های مختلف حسگرهایی با اندازه‌های مختلف دارند، اما هدف همگی‌شان یکی است. به زبان ساده، هر چه حسگر کوچکتر باشد، قدرت ضبط اطلاعات موجود در تصویر در آن کمتر می‌شود.
به همین دلیل دوربین‌های فول فریم که حسگر بزرگتری دارند، معمولاً کیفیت عکس بهتری ارائه می‌دهند و نسبت به حسگرهای کراپ یا میکرو چهار سوم در نور کم عملکرد بهتری دارند.
۵. دیافراگم
دیافرگم یا اَپِرچِر یک روزنه‌ی کوچک درون لنز است که از طریق تنظیمات اف‌استاپ می‌توان آن را بازتر یا بسته‌تر کرد. با دیافراگم‌های بازتری مثل f/4، می‌توانید نور بیشتری را به درون دوربین هدایت کنید و عکس روشن‌تری داشته باشید. برعکس، با دیافراگم‌های بسته‌تر مثل f/16 نور کمتری داخل دوربین می‌آید.
دیافراگم نه‌تها میزان نور رسیده به حسگر ضبط عکس را کنترل می‌کند که همچنین روی عمق میدان عکس تأثیر می‌گذارد. اگر پس‌زمینه‌ی تار و فلویی پشت سوژه‌تان می‌خواهید، می‌توانید از دیافراگم بازتری استفاده کنید.
برای آشنایی بیشتر با دیافراگم و کاربردهایش، مقاله «دیافراگم چیست و چه کاربردهایی دارد؟» را بخوانید.
۶. کلید نمایش عکس
پس از گرفتن عکس، می‌توانید آن را با این دکمه بازبینی کنید. در دوربین‌های کانن، سونی و نیکون، آیکون این دکمه تقریباً یک‌شکل است.
با فشردن این کلید، می‌توانید عکس‌ها و ویدئوهای اخیرتان که روی کارت حافظه ذخیره شده‌اند را مشاهده کنید.
۷. دکمه شاتر
کلید یا دکمه شاتر همان کلیدی است که با فشردن آن عکس گرفته می‌شود. با فشردن این دکمه، سیگنالی برای باز کردن پرده مسدودکننده‌ی نور (شاتر) بر اساس سرعت شاتر در درون دوربین ارسال می‌شود. شاتر در آن لحظه باز و بسته می‌شود و به نور اجازه می‌دهد که به حسگرتان برسد و یک عکس روی کارت حافظه ذخیره شود.
انتخاب سرعت شاتر می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. بسته به این که هدف‌تان منجمد کردن حرکت است یا نوردهی طولانی، تنظیمات تغییر می‌کنند. برای آشنایی بیشتر با این مؤلفه نوردهی و تأثیراتش، به مقاله «سرعت شاتر چیست و چه کاربردهایی دارد؟» مراجعه کنید.
۸. نمایشگر ال‌سی‌دی
نمایشگر پشت دوربین‌های دیجیتال می‌تواند هر چیزی را نمایش دهد، از تنظیمات دوربین تا عکس‌ها و ویدئوهایتان.
در سال‌های اخیر، این نمایشگرها به‌خاطر قابلیت لایو ویو محبوب شده‌اند. در این حالت، می‌توانید هر آن چیزی که دوربین‌تان می‌بیند را مستقیماً روی نمایشگرتان ببینید. این قابلیت نیاز به منظره‌یاب را مرتفع می‌کند و گزینه‌ی مطلوبی برای بسیاری از عکاسان است. به‌ویژه به‌خاطر این که می‌توانید پیش از گرفتن عکس تنظیمات‌تان را ببینید. [به هر حال، استفاده از این قابلیت می‌تواند مصرف باتری دوربین‌تان را افزایش دهد و برخی قابلیت‌های فوکوس خودکار در دوربین‌های تک‌لنزانعکاسی را مختل کند.]
در بسیاری از دوربین‌ها، نمایشگر ال‌سی‌دی ثابت است، اما در بعضی دیگر این نمایشگر قابلیت جابه‌جایی دارد. به‌ویژه برای فیلمبرداری یا به‌هنگام عکاسی در زوایای سخت یا نزدیک به زمین، قابلیت چرخش نمایشگر خیلی به کار می‌آید.
۹. هات شو
هات شو نوعی پایه نصب فلزی است که بیشتر دوربین‌های تک‌لنزانعکاسی و بدون آینه آن را دارند. از این پایه برای نصب ابزارهای الحاقی روی دوربین مثل فلاش یا ریموت فلاش استفاده می‌شود. از طریق حسگرهای کوچکی که در پایین این پایه وجود دارد، دوربین‌تان می‌تواند سیگنال‌هایی را به ابزارهای خارجی متصل به هات شو ارسال کند.
به‌عنوان مثال، از این طریق با فشردن کلید شاتر، فلاش اکسترنال شما شلیک می‌شود.
بیشتر دوربین‌های کامپکت هات شو ندارند، یا دارای نسخه‌ی کوچکتری از آن هستند. در برخی موارد، دوربین‌ها چیزی با نام «کُلد شو» دارند که با آن می‌توان ابزار را روی دوربین نصب کرد اما سیگنالی به آنها نداد. کلد شو حسگرهایی که در هات شو به کار می‌روند را ندارد.
۱۰. هود لنز
هود نوعی رینگ پلاستیکی است که می‌توان آن را جلو برخی لنزها نصب کرد. از این ابزار برای جلوگیری از تلألوهای نوری معروف به فِلِر که به‌هنگام عکاسی در مقابل منابع نوری در عکس ظاهر می‌شوند، و نیز به‌عنوان محافظ برای جلوگیری از ضربه خوردن لنز استفاده می‌شود.
همه لنزها هود ندارند، به‌ویژه لنزهای دوربین‌های کامپکت یا لنزهای زاویه باز (واید). از آنجایی که هود دور لنز را می‌گیرد، در زوایای باز می‌تواند مشکل‌ساز باشد. به همین علت معمولاً لنزهای زوم هودهای بزرگی دارند.
[نکته: مراقب استفاده از هود به‌هنگام استفاده از فلاش اینترنال دوربین باشید. در این موارد ممکن است سایه‌ی هود در عکس بی‌افتد.]
۱۱. فلاش
برخی از دوربین‌های دیجیتال مجهز به فلاش اینترنال یا درون‌دوربینی هستند که در بالا یا روی بدنه دوربین قرار می‌گیرد. وقتی تنظیمات متناسب با عکاسی با فلاش باشد، این فلاش بیرون می‌جهد و با زدن دکمه شاتر فعال می‌شود.
استفاده از فلاش دوربین ساده‌ترین راه برای روشن کردن صحنه است، به‌ویژه برای عکاسی در نور کم. مشکل استفاده از این فلاش‌ها این است که همیشه عکس‌های دلپذیری حاصل نمی‌کنند. از آنجایی که نور مستقیماً از دوربین می‌آید، شاید سایه‌های تندی روی سوژه بی‌افتد و رنگ‌ها اشباع‌شان را از دست بدهند.
با آن که شاید فلاش درون دوربینی در تمامی موقعیت‌ها عالی نباشد، اما می‌تواند ابزار مفیدی به حساب بیاید. فلاش‌های درون دوربینی معمولاً در دوربین‌های تک‌لنزانعکاسی رده مبتدی یافت می‌شوند.
۱۲. فلانژ
به محل اتصال لنز و بدنه دوربین فلانژ می‌گویند. فلانژ را تنها می‌توان در دوربین‌های با قابلیت تعویض لنز یافت.
در فلانژ چند علامت وجود دارد که کمک می‌کند لنزتان را به‌طرز مناسبی سر جایش قرار دهید. پس از نصب لنز، سوزن‌های تماس و مکانیسم‌های قفل میان لنز و بدنه دوربین تزار می‌شوند. از اینجا به بعد، می‌توانید لنزتان را از طریق دوربین خود کنترل کنید.
اگر فلانژ نباشد نمی‌توانید لنزتان را روی دوربین سوار کنید یا به مکانیسم فوکوس خودکار دسترسی داشته باشید.
۱۳. کارت حافظه
کارت حافظه یکی دیگر از اعضای اصلی و ضروری دوربین است. در نهایت، باید چیزی داشته باشید که بتوانید عکس‌های خود را روی آن ذخیره کنید.
دوربین‌های مختلف بر اساس اهداف گوناگون به کارت‌های حافظه‌ی مختلفی نیاز دارند. بر اساس حجم عکس‌های دوربین، اندازه‌ی دوربین، و این که آیا هدف فقط ذخیره‌سازی عکس است یا ویدئو، کارت‌های حافظه می‌توانند متفاوت باشند.
۱۴. محل قرارگیری کارت حافظه
برای انتقال اطلاعات دوربین به داخل کارت حافظه، باید از یک اسلات کارت حافظه استفاده کنید. تمامی دوربین‌های دیجیتال یک جای مخصوص برای قرارگیری کارت حافظه دارند.
در برخی دوربین‌های حرفه‌ای، چند جای کارت حافظه وجود دارد، بنابراین می‌توانید به‌هنگام عکاسی از اطلاعات خود بک‌آپ بگیرید. این گونه به‌هنگام انجام پروژه برای مشتری با خیال بسیار راحت‌تری کار خواهید کرد. اگر یک کارت خراب شود یا بسوزد، همیشه گزینه‌ی پشتیبان دارید.
بسته به نوع دوربین، اسلات‌های کارت حافظه می‌توانند انواع خاصی از کارت‌ها را بپذیرند. این اسلات‌ها می‌توانند Micro SD، SD یا CF باشند.
اسلات‌ها معمولاً جایی در کنار بدنه دوربین و کنار دستگیره دوربین قرار می‌گیرند.
۱۵. سوییچ فوکوس خودکار و فوکوس دستی
در لنزهای جدیدتر، معمولاً دکمه‌ای با عنوان AF/MF می‌بینید، که وظیفه‌ی جابه‌جایی حالت فوکوس، از حالت فوکوس خودکار (AF) به فوکوس دستی (MF) و برعکس را دارد.
در حالت فوکوس خودکار، دوربین به‌صورت خودکار بر اساس نقاط فوکوس خودکار، اقدام به فوکوس می‌کند. این‌گونه کارتان بسیار راحت‌تر می‌شود، مثلاً به‌هنگام عکاسی از سوژه‌های سریع یا پرتره.
اما در حالت فوکوس دستی، شما باید فوکوس را به‌صورت دستی با چرخاندن رینگ فوکوس لنز تعیین کنید. برای عکس‌های نمای نزدیک (کلوزآپ) یا زمانی که فوکوس خودکار جواب نمی‌دهد، فوکوس دستی به کارتان خواهد آمد.
۱۶. رینگ فوکوس
حلقه یا رینگ فوکوس معمولاً در نزدیکی بخش جلویی لنز قرار دارد و با آن می‌توان نقطه فوکوس را در حالت فوکوس دستی تعیین کرد. با چرخاندن رینگ فوکوس، می‌توانید تعیین کنید که کدام بخش از عکس‌تان در فوکوس باشد. همچنین گاهی نوعی درجه‌بندی فاصله روی این رینگ وجود دارد که کمک می‌کند تشخیص دهید که سطح فوکوس در چه فاصله‌ای قرار می‌گیرد.
به‌هنگام عکاسی در حالت فوکوس خودکار، رینگ فوکوس غیرفعال می‌شود و خود دوربین کار فوکوس را به‌عهده می‌گیرد. برای آن که بتوانید با رینگ فوکوس خود را تغییر دهید، باید لنز را روی حالت فوکوس دستی قرار دهید.
۱۷. رینگ زوم
در لنزهای زوم، حلقه یا رینگ زوم میزان زوم شدن عکس را تغییر می‌دهد. با تغییر فاصله‌ی بین مؤلفه‌های شیشه‌ای داخل لنز، میزان زاویه‌ی دید (فاصله کانونی) دوربین تغییر می‌کند.
رینگ زوم معمولاً به بدنه دوربین نزدیک‌تر است. با چرخاندن آن، می‌توانید فاصله کانونی را بر اساس اعدادی که روی لنز نوشته تغییر دهید.
رینگ زوم در تمامی لنزها به‌غیر از لنزهای پرایم وجود دارد. لنزهای پرایم به‌علت فاصله کانونی ثابت رینگ زوم ندارند.
۱۸. محل قرارگیری سه‌پایه
یک حفره‌ی ۰.۶ یا ۰.۹ سانتی‌متری در پایین دوربین‌تان وجود دارد که محل قرارگیری سه‌پایه است. این حفره برای نصب دوربین روی سر سه‌پایه به کار می‌رود. با چرخاندن پیچ درون حفره، دوربین‌تان روی سه‌پایه محکم می‌شود.
۱۹. دیوپتر
در بسیاری از دوربین‌ها، به‌ویژه کانن و نیکون، گردانه‌ای در کنار منظره‌یاب قرار دارد که به آن دیوپتر می‌گویند. بسته به بینایی‌تان، شاید برایتان سخت باشد که تصویر منظره‌یاب را به‌وضوح ببینید. با تغییر دیوپتر، می‌توانید تصویر منظره‌یاب را برای چشم‌تان واضح‌تر کنید.
دیوپتر با تغییر بزرگنمایی منظره‌یاب، تصویر منظره‌یاب را متناسب با بینایی‌تان تنظیم می‌کند.
۲۰. کنترل‌های کاربری
تمامی کلیدها و گردانه‌ها (دایل) که روی دوربین می‌بینید کنترل‌های کاربری هستند. با این کلیدها از جمله منو تنظیمات، تنظیمات دوربین یا حالت‌های عکاسی، می‌توانید نحوه کارکرد دوربین‌تان را کنترل کنید.
با آن که در هر دوربین جایگاه این کلیدها اندکی فرق می‌کند، آنها را معمولاً در مکان‌های مشابهی می‌یابید. به‌عنوان مثال، دایل حالت عکاسی همیشه در بالای دوربین در نزدیکی منظره‌یاب قرار می‌گیرد. دکمه شاتر معمولاً در بالای دستگیره دوربین قرار دارد. با آن که فرق‌هایی بین دوربین‌ها هست، با یادگیری یک دوربین، راحت‌تر می‌توانید از نحوه کارکرد سایر مدل‌ها سر در بیاورید.
۲۱. بند دوربین
بند دوربین مستقیماً از طریق دو گیره به بدنه دوربین متصل می‌شود و حمل آن را آسان‌تر و احتمال افتادنش را کمتر می‌کند. این بند که معمولاً برای آویزان کردن دور گردن طراحی شده، راهی ساده برای امن نگه داشتن دوربین پس از خروج از کیف دوربین است.
۲۲. ورودی‌های جانبی
در بخش کناری بیشتر دوربین‌های دیجیتال، تعدادی پورت را می‌توان یافت، از جمله ریموت تریگر، میکروفون، یا حتی HDMI برای اتصال دوربین به کامپیوتر.
بعضی از دوربین‌ها ورودی‌های بیشتری دارند، به‌ویژه دوربین‌هایی که برای فیلمبرداری ساخته شده‌اند. این پورت‌ها برای نصب تجهیزات جانبی با هدف بهبود یا تغییر روش عکاسی یا فیلمبرداری روی دوربین تعبیه می‌شوند.
درود برشما خیلی عالی بود سپاس
ممنون از لطف و توجهتون