پنجاه وچهار تابلو از عکسهای احمد توکلی از اروپا و آسیا تا آفریقا و آمریکا در گالریهای خانه هنر به تماشا درآمدند.
عصر روز جمعه هفتم خرداد دیوارهای خانه هنر را عکسهای رنگی و سیاهوسفیدی دربرگرفت که موضوع ندارند، اما حاصل سفر ۱۵ ساله احمد توکلی به ۲۲ کشور جهان است. بیننده در این نمایشگاه تنها عکس را نمیبیند بلکه با نگاه عکاس شریک میشود خودش میگوید به میهمانی دنیا رفته است.
این هنرمند عکاس و فیلمساز، برای هر عکس شناسنامهای نگاشته و در قابی جداگانه با تصاویر همراه کرده است. در این میان علاوه بر توضیح مشخصات منطقهیی، جغرافیایی، فرهنگ، آداب و رسوم مردم، معماری و…، شعرهای سهراب سپهری بخش زیادی از شناسنامهها را شامل شده و شناسنامه برخی از آثار نیز شعر حافظ است.
"چیزها دیدم در روی زمین…" عنوان نمایشگاه است؛ به تعبیری شاید بتوان گفت دیدن عکسهای این نمایشگاه، سفر یک ساعتهای دور دنیا باشد.
توکلی میگوید: "خودم را هیچگاه عکاس معرفی نکردم، این دفترچه خاطرات من است. مجموعهای از خیلی چیزها و از خیلی جاها. من عکاس این عکسهام؛ عکاسی کردم و تصمیم گرفتم به مخاطب بگویم ببیند که من چه دیدهام؛ چه حسی داشتم، کجا بودم، چه اتفاقی افتاد و…"
برخلاف نمایشگاههایی که در خانه هنر برگزار میشود، نمایشگاه توکلی سخنران داشت؛ اکبر عالمی – منتقد سینما و هنرمند عکاس -؛ قیچی و روبان هم به او سپرده شده بود.
عالمی عنوان کرد: احمد توکلی از اصحاب دوربین و سینماست؛ یادمان باشد همانطور که یک جراح باید تزریق بلد باشد، هرکس که وارد سینما میشود باید عکاسی را خوب بداند. آنقدر عکس بگیرد تا بداند و بیاموزد در قاب دوربین تصویربرداری دنیا را چگونه ببیند. استنلی کوبریک و محمود کلاری مصداق این مبحثاند.
این منتقد هنر و سینما گفت: توکلی را از زمانی که در دبیرستان عکاسی آنالوگ میکرد، میشناسم. او کشورهای جهان را از ایران تا مصر، تانزانیا، پراگ، اکوادر، کونگو، نروژ، استونی و… درنوردیده است؛ شاید او نگاه ویژهیی در این عکسها نداشته باشد، چنانچه گاهی بومشناسی کرده و گاهی مردمشناسی، گاهی هم شیفته معماری شده است. حتا آنگونه که نوشتههای زیر قابهای عکس برمیآید، خیلی متاثر از سهراب سپهری است، اما نگاه عکاس که از پشت دوربین قاب تصویر را ثبت میکند، قابل اهمیت است.
عالمی عنوان کرد، در آستانه قرن بیستویکم، انسان عصر حاضر در میان تصاویر محاصره شده است و این سیطره آنقدر پرقدرت است که ما خود شاید ندانیم عکسها با ما چه میکنند.
او با اشاره به این نکته که نگاه و دید خلاقانه در خلق اثر هنری ماندگار، شرط اصلی پدیدآمدن هنر است، اضافه کرد: در نمایشگاه عکاسی، باید عکسها چشمگیر باشند و من و شما را وادار به مکث کنند؛ خیره شویم و نگاه کنیم. برای دیدن این عکسها، اختصاص یک بعد از ظهر میارزد.
به تعبیر اکبر عالمی، در عالم هنر مخاطب مقام و منزلتی همتا و همپای با پدیدآورندهی اثر دارد و باید شعور و دانایی فوقالعادهای داشته باشد تا سعادت فهمیدن هر اثر هنری را پیدا کند. هر آدمی نمیتواند موسیقی کلاسیک و تئاتر خوب را بفهمد، همانطور که هر کسی نمیتواند قدر و منزلت هنرهای تجسمی را درک کند.
توکلی تحصیلاتش را در رشته فیلمسازی و کارگردانی بهسرانجام رسانده و کارگردانی، بیش از صدها برنامه تلویزیونی و فیلم از هنرمندان نامی جهان، عکاسی صنعتی و… را در شناسنامهی کاری خود دارد. تدریس، کارگردانی، فیلمنامهنویسی، تدوین و عکاسی در کشورهای مختلف جهانی در کارنامهی حرفهیی او ثبت شده است.